(13 އޭޕްރީލް 2023 ގައި ޝާއިއުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)
ޑރ. މުޙައްމަދު ވަޙީދަކީ ، ރާއްޖޭގައި ޕީއެޗްޑީއަށް ކިޔަވައިވިދާޅުވެގެން ތިއްބެވި ބޭފުޅުންކުރެ ، އެދުވަސްވަރު އެންމެ މަޝްހޫރު އެއްބޭފުޅާއެވެ. އެމަނިކުފާނަށް ޙައްޤު މަޤާމަކަށް ، ޙައްޤު ދަރަޖަޔަކަށް ފައިންޕުޅު ހިއްލައިލެއްވޭނެ ފުރުޞަތަކަށް ، ވަރަށް ހުޝިޔާރުކަމާއެކު ބައްލަވަމުންގެންދެވި ބޭފުޅެކެވެ. ރައީސް މައުމޫނު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތީ ، އަޒުހަރުން ކިޔަވާވިދާޅުވެގެން ހުންނެވި ދީނީ ޢިލްމުވެރިޔަކަށްވެފައި ، އެޒަމާނަށް ، ދިވެހިރައްޔިތުންގެ ހިތުގައި ދީނީ އިޙްސާސްތަކަށް ދެވިފައިއޮތް ޖާގައިގެ ތެރެއިން ފުރޭނިގެންނެވެ. ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތުމަށްފަހު ، އެމަނިކުފާނުގެ ސިޔާސީ ޙަޔާތްޕުޅަށް ހިޔަނިއެޅިދާނެ އެއްވެސް ކަމަކަށް އަދި އެއްވެސް މީހަކަށް ، ހިންދެމިލާނެ ފުރުޞަތެއް ނުދެއްވައެވެ.
ޑރ. ވަޙީދުގެ ދުރުމި ސީދާވެފައި އޮތީ ، އެމަނިކުފާނުގެ ސިޔާސީ ކުރިމަގަށެވެ. ނަމަވެސް ޑރ. ވަޙީދުގެ ނަޞީބު ، އެފުރުޞަތު އޭނާއަކަށް ނުދެއްކިއެވެ. ހިތްޕުޅުހަމަޖެހިވަޑައިގަންނަވާފަދަ އިސްމަޤާމެއް ދައުލަތުގެ ތެރެއިން ލިބިވަޑައެއް ނުގަތެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީސް ތެރެޔަށްވެސް ވެދެވަޑައިގަތެވެ. ކުރިމަތި ލައްވާ ސިޔާސީ އެކިރޭސްތަކުގައި ވަރަށްގިނަފަހަރަށް ފެއިލްވެވަޑައިގަތެވެ. އެއީ ޑރ. ވަޙީދުގެ އުނިކަމުންވީ ކަމެއްނޫނެވެ. އެމަނިކުފާނަކީ ، ވެރިކަމަށް އޮތް ނުރައްކަލަކަށްވެދާނެކަމަށް ބަލާފައި ، ސިޔާސީ ބާރުތަކުން ، ކުރިމަތިކުރުވި ހުރަސްތަކެކެވެ.
ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ޑރ. ވަޙީދުގެބޭނުން އޮތެވެ. ރާއްޖެއިން ނާކާމިޔާބީއެއް ލިބިވަޑައިގަންނަވާ ކޮންމެފަހަރަކު ، އދ ގެ ކޮންމެވެސް ވަޒީފާއަކަށް ، ރާއްޖެއިން ބޭރުވެވަޑައިގަންނަވައެވެ. ސިޔާސީގޮތުން ކުރިޔަށް ފިޔަވަޅެއް އެޅިދާނެ އެއްވެސް ފުރުޞަތެއް ދޫކޮށެއް ނުލައްވައެވެ. އިންތިޚާބެއް ކުރިމަތިވާއިރަށް ، ރާއްޖެވަޑައިގަންނަވައެވެ. ނާކާމިޔާބުވުމުން އަނެއްކާވެސް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ވަޑައިގެން ، ދިވެހިންނަށް ގެއްލެއެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދިޔައީ ދިވެހިންގެ މެދުގައި ޑރ. ވަޙީދުގެ މަޤްބޫލުކަން ކުޑަވުމެވެ. ޑރ. ވަޙީދަށް އިތުބާރުކުރަން ނޭނގުމެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ މަޤާމުގައި ހުންނަވާ ، 2013 ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ކުރިމަތިލެއްވުމުން ، ޑރ. ވަޙީދަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ނަތީޖާއަކީ އޭގެ ހިޔަންޏެވެ.
ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ ކުރިމަގު އޮތްގޮތް ޑރ. ވަޙީދަށް އެނގިވަޑައިގަތީ މާފަހުންނެވެ. އެހެނަސް ، އެހިސާބުން ، ލަސްނުކޮށް މަސައްކަތް ފެށްޓެވިއެވެ. 2008 ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް އަމާޒުކޮށް ، ސިޔާސީ ޕާޓީއެއް އުފެއްދެވިއެވެ. އަދި ރައީސް ނަޝީދުގެ ރަނިންމޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ، ރައީސް މައުމޫނާ ވާދަކުރައްވައި ، ދެބޭފުޅުންވެގެން ރައީސް މައުމޫނު ބަލިކުރައްވައި ވެރިކަމުގެ ތެރެޔަށް ވެދެވަޑައިގަތެވެ. ރައީސް ނަޝީދަކީވެސް ، ސިޔާސީގޮތުން ޤައުމުގެ އެންމެ އިސްބަސް އިއްވެވުމަށް ކެތްމަދުވެ ، ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތުމަށް މަގުކޮށްޓަވަމުން ވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. ޑރ. ވަޙީދަކީވެސް ހަމަ އެފަދައިން ، ޤައުމުގެ އެންމެމަތީ ވެރިކަމުގެ ތަޚުތަށް ކަޅިއަޅުއްވަމުން ވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. ދެބޭފުޅުންވެސް އެބޭފުޅުންގެ ޙައްޤު ދަރަޖަޔަކީ އެއީކަމަށް ، އަބަދުވެސް އައީ ޤަބޫލުކުރައްވަމުންނެވެ.
އިންތިޚާބު ކާމިޔާބު ކުރައްވައި ، ރައީސް ނަޝީދު ، ރައީސްކަމަށް އަދި ޑރ. ވަޙީދު ، ނައިބުރައީސްކަމަށް އިސްވެވަޑައިގަތެވެ. ދެބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން ، ރައީސް ނަޝީދަށް ޖެހިވަޑައިގަތީ ، އެހެންބޭބޭފުޅުންނެކޭ އެއްގޮތަށް ، ވެރިކަން ދިފާޢުކުރެއްވުމަށް ނުރައްކަލެއްގެ ގޮތުގައި އަންނަ ކޮންމެ ކަމެއް ނައްތައިލައްވާށެވެ. ރައީސް ނަޝީދަކީ ، ރައްޔިތުން ހައްލައިލަން އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ސިޔާސީ އުކުޅާއި ކުޅިޔަށް ނުހަނު ހުނަރުވެރި ބޭފުޅެކެވެ. ޑރ. ވަޙީދަކީ ، އެހުނަރުގެ ކަންފުޅެއްވެސް ނެތް ، އެހެނަސް ޢިލްމީ ބޭފުޅެކެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ޤައުމުތަކުގައި ، އދ ގެ އެކިވަޒީފާ އަދާކުރައްވާ ، އެތައް ތަޖުރިބާތަކެއް ލިބިވަޑައިގެން ހުންނެވި ޢިލްމީ ބޭފުޅެކެވެ.
އެއް އުރައެއްގައި ދެކަނޑިޔަކަށް ނޯވެވޭނެއެވެ. ޑރ. ވަޙީދުގެ ތަޖުރިބާ ބޭނުންކުރައްވައިގެން ، އަމިއްލަބާރާއި ބަސް ބުނުމުގެ ޙައްޤުގައި އެހެންމީހަކު ބައިވެރިކުރުމަކީ ރައީސް ނަޝީދުގެ ތަބީޢަތުގައިވާ ސިފައެއްނޫނެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ވިދާޅުބަސްފުޅަކީ އެހެންމީހެއްގެ ނުފޫޒުއޮތް އެއްޗަކަށް ވެގެންނުވާނެއެވެ. އެހެން މީހުންބުނާގޮތް އެއީ ރައީސް ނަޝީދާ ބީރައްޓެހި އެއްޗެކެވެ. އެހެންމީހުންގެ ބަސް ޤަބޫލުކުރުމާއި ، ތިމާގެ އަމިއްލަގޮތް ދޫކުރުމަކީ ، ތަބީޢީގޮތުން ރައީސް ނަޝީދުގެސިފައެއް ނޫނެވެ.
ވެރިކަން ޙިއްޞާކުރެވެމުން އައިގޮތުން ، ރައީސް ނަޝީދުގެ އަމުރު މަޢުރޫފުގައި ، ޑރ، ވަޙީދުގެ ޢިލްމީ ތަޖުރިބާ ވެފައިއޮންނަނީ ބޭކާރު އެއްޗަކަށެވެ. ޑރ. ވަޙީދުގެ ބޭނުން ހިއްޕަވާކަށް ރައީސް ނަޝީދަކަށް އެނގިވަޑައެއް ނުގަތެވެ. އެންމެފަހުން ، ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި ޚިޔާލުތަފާތުވުން އުފެދި ، އެތެރޭގައިހުރި ޒަޚަމްތައް ބޭރަށް ފާޅުވާން ފެއްޓިއެވެ. ރައީސް ނަޝީދަކީ ކޯލިޝަނަކާއެކު ވެރިކަން ޙިއްޞާކޮށްގެން ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ޤާބިލްކަންހުރި ބޭފުޅެއްނޫންކަން ، ތާރީޚުންވަނީ ސާބިތުވެފައެވެ. ވެރިކަން އެހިސާބަށް އައިއިރު ، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ އިދިކޮޅު ، އިސްހުރިހާ ފަރާތަކަށްވެސް އެކަން އެނގޭނެއެވެ.
އިދިކޮޅު ސިޔާސީ ފަރާތްތަކުގެ ކަޅި ، ޑރ. ވަޙީދާ ދިމާއަށް އުކެމުންދިޔައެވެ. ރައީސް ނަޝީދުގެ ޢަމަލުތައް ހުންނަގޮތުން އެކުގައި އުޅެން އުނދަގޫވެ ، ޑރ. ވަހީދުގެ ބަރޯސާ ، އިދިކޮޅުފަރާތްތަކާ ދިމާއަށް ބަރުވަމުން ދިޔައެވެ. ކޮންމެވެސް ގޮތަކުން ، ރައީސް ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނައްތައި ލެވުނީމަ ދެން ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަންނަވާނީ ޑރ. ވަޙީދެވެ. އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކާ ދިމާއަށް ޑރ. ވަޙީދުގެ ކަންފަތްޕުޅު ދިއްކޮށްލުމަށް ހިތްވަރު ލިބުނު އެންމެ މުހިންމު ޙަޤީޤަތަކީ އެއީއެވެ. އެއަށްވުރެ ފަސޭހައިން ވެރިކަމަށް ވަޑާއިގެންނެވޭނެ ގޮތެއް ޑރ. ވަޙީދަކަށް ނެތެވެ. ނުވަތަ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކާ ގުޅިގެންނޫނީ ވެރިކަން ލިބިވަޑައެއް ނުގަންނަވާނެއެވެ. ކުޑަދުވަސްކޮޅަކަށްނަމަވެސް ، ވެރިކަންކޮށްލުމަށް ފުރުޞަތު ލިބޭނެ އޮތް ހަމައެކަނި ގޮތަކީ އެއީއެވެ. ބަޔަކުމީހުން ، ޑރ. ވަޙީދަށް އަމާޒުކޮށް ބާޣީއެކޭ ، ބީއެމްޑަބްލިޔު އޭ އަދި ކަޅުކާޅޭ ގޮވިޔަސް ، އެމަނިކުފާނަށް ، އެއީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އެއީ ބަޣާވާތެއް ނޫންކަމަށް ރަސްމީގޮތުންނާއި ޤާނޫނީގޮތުން ، އޮތީ ނިމިފައެވެ. ކުޑަ ދުވަސްކޮޅަކަށް ނަމަވެސް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ މަޤާމް އަދާކުރެވުން އެއީވެސް ލައްކަބޮޑު ފަޚުރެކެވެ.
ޑރ. ވަޙީދަކީ ، ދެވަނަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ 5 ވަނަ ރައީސެވެ. ވެރިކަން ކުރެއްވުމަށް ލިބިވަޑައިގަތީ 1 އަހަރާއި 9 މަހާ އަދި 9 ދުވަހެވެ. ޑރ. ވަޙީދުގެ ވެރިކަމުގައި އެމަނިކުފާނުގެ ބާރު ވެރިކަމަށް އޮތްލެއް ވަރަށް ކުޑައެވެ. ބާރުތަކުގެ ބޮޑުބައި އޮތީ ، ރައީސް ނަޝީދު ވެރިކަމުން ބޭލުމަށް މަސައްކަތްކުރި އިދިކޮޅު މީހުންނާއި ޕާޓީގެ އަތްމަތީގައެވެ. އެއީއަކީ ޑރ. ވަޙީދަށް އެއްވެސް މައްސަލަޔަކަށް ނުވިއެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ބޭނުންފުޅަކީ ، ޙާޞިލްކުރައްވާފައިވާ ޢިލްމީ ތަޖުރިބާއާއެކު ، ރާއްޖޭގެ އެންމެމަތީ ވެރިކަން ، ކުޑަދުވަސްކޮޅަކަށްނަމަވެސް ކުރެއްވުމެވެ. އެހެނަސް ޖެހިގެން އައި ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށްވެސް ޑރ. ވަޙީދު ކުރިމަތިލެއްވިއެވެ. ލިބވަޑައިގެންނެވި 5 އިންސައްތަ ވޯޓާއެކު ، އެއީ އެކަނި ކުރެވޭވަރުގެ ކަމެއްނޫންކަން އިޙްސާސްވިއެވެ. އެއީ ސިޔާސީ ހުނަރުވެރިޔެއްނޫންކަން އެނަތީޖާއިން އެނގުނެވެ. ކިރިޔާވެސް ، ސިޔާސީ ބަރުދަނެއްހުރިނަމަ ، 1 އަހަރާއި ނުވަމަސްކުރިން ވެރިކަމަށް އިސްވިމީހަކަށް ، 5 އިންސައްތަޔަށްވުރެ ގިނައިން ވޯޓު ލިބޭނެގޮތް ރާވައިލަން އެނގުނީހެވެ.
އެންމެފަހުން ، ޑރ. ވަޙީދު އުފެއްދެވި ސިޔާސީ ޕާޓީ އުވާލައްވައި ، ދުވަސްކޮޅަކު މަންޒަރުން ބޭރުގައި އުޅުއްވުމަށްފަހު ، ރައީސް ޔާމީންގެ ޕީޕީއެމް އާ ގުޅިވަޑައިގަތެވެ. އަނެއްކާވެސް ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ސިޔާސީ ހުވަފެންފުޅެއް ފެންނަނީއެވެ. ހަނިމާދޫން ނެންގެވި ގޯއްޗާ އިންވެގެންހުރި ބައެއް ގޯތި ބައްލަވައިގަނެ ، ގެސްޓްހައުސް ހައްދަވައިގެން ޢާއިލީ ވިޔަފާރިއެއް ކުރައްވަން ގިނަދުވަހު ހަނިމާދޫގައި ހުންނެވިނަމަވެސް ، ފޯރިގަނޑު އަރައިގަތީމަ ، މާލެއިން ، ޕިޕީއެމްގެ އެކިއެކި އެއްވުންތަކުންވެސް ޑރ. ވަޙީދު އެބަފެނެއެވެ. އެކަމަކު ، އެތާއެތިބަބަޔަކު ، ސިޔާސީ އެންމެ ފިޔަވަޅެއް ކުރިޔަށް އަޅަންވެސް ، ޑރ. ވަޙީދަކަށް ފުރުޞަތެއް ނުދޭނެއެވެ. އެއީ އެމަނިކުފާނަށް ޙައްޤު ދަރަޖަކަމަށް ވެދާނެއެވެ.
