އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ޝާހީ ޢާއިލާގެ މިލްކިއްޔާތަކީ، 28 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އިނގިރޭސިވިލާތުގެ އެންމެ ފަހުގެ ރާނީ، ކްއީން އެލިޒަބަތު 2 ގެ މިލްކިއްޔާތުގައި، ހުންނާނެކަމަށް ލަފާކުރެވެނީ 500 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. މިހާރު، ދުނިޔޭގެ ނޫސްތަކުން ފާހަގަ ކުރެވޭ އެންމެ ފަލަ ޝުރުޚީއަކީ، ރާނީގެ ވާރުތަމުދާ ބެހިގެންދާނެ ގޮތާބެހޭގޮތުން އުފެދޭ ސުއާލެވެ.
ރާނީ އެލިޒަބަތާއި އެކަމަނާގެ ޢާއިލާގެ ދިރިއުޅުއްވުމަކީ، އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ރައްޔިތުންގެ ޓެކްސް ފައިސާއިން ޚަރަދު ކުރެވޭ އެއްޗެކެވެ. ހަމަ އެއާއެކު، ރާނީއާއި ރާނީގެ ތިމާގެފުޅު ބޭފުޅުންނަކީ، އިނގިރޭސި ތަޚުތުގެ މުއްސަނދިކަން ބެހިގެންދާ ބަޔެކެވެ. ރާނީގެ އަމިއްލަފުޅު އާމްދަނީއަކީ 750 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. މިފައިސާގެ ބޮޑުބައެއް އަންނަނީ ޑަޗީ އޮފް ލެންސެސްޓަރ އިސްޓޭޓުންނެވެ. އެއީ އިންގްލޭންޑްގެ ދެކުނު ހުޅަނގު ބިތުން ފެށިގެން ލަންޑަނުގެ އޯވަލް ކްރިކެޓް ގަރައުންޑާ ހަމަޔަށް ދެމިގެންވާ ބޮޑު ބިމެކެވެ. އެ އިސްޓޭޓްގެ އަގަކީ 1 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އެއިސްޓޭޓަކީ، މީގެ 757 އަހަރު ކުރީއްސުރެ ފެށިގެން އިނގިރޭސި ތަޚުތުގެ މިލްކުގައިވާ 45،700 އޭކަރުގެ ބިމެކެވެ. އެބިން ކްއީން އެލިޒަބަތު 2 އަށް ވާރުތަވީ، ބައްޕާފުޅު ކިންގ ޖޯޖް 6 ގެ ފަރާތްޕުޅުންނެވެ. ލަންޑަންގެ މަޝްހޫރު އޯވަލް ކްރިކެޓް ގްރައުންޑް ހުންނަނީވެސް އެބިމުގައެވެ. އެބިމުގައި ހުންނަ އެއްތަނަކީ ސެވޯރީ ލަންޑަން ހޮޓަލެވެ. މިފަދަ އެތައް ޒަމާނީ ޢީމާރާތެއް އެބިމުގައި ހުރެއެވެ. މީގެ އިތުރަށް، އޮފީސް ޢިމާރާތާއި 315 ފްލެޓް ޢިމާރާތް އަދި ބޮޑެތި ފިހާރަ އާއި ދަނޑުވެރިކަންކުރާ ބޮޑެތި ބިންތައް އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ. އެބިމުން ލިބޭ އާމްދަނީ އަކީ، އިނގިރޭސި ތަޚުތުގެ މިލްކެވެ.
ދެން އޮންނަ އިސްޓޭޓަކީ ކްރައުން އިސްޓޭޓެވެ. އެބިމުންލިބޭ ފައިދާއަކީ، 1760 ވަނައަހަރުން ފެށިގެން ސަރުކާރާ ޙަވާލުކުރެވޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އޭގެ ބަދަލުގައި ރަސްގެފާނު ނުވަތަ ރާނީއަށް އެއިން ބައެއް އަރުވަން ޖެހެއެވެ. މިދިޔަ އަހަރު، 361 މިލިއަން ޑޮލަރު އެތަނުން ސާފު ފައިދާގެ ގޮތުގައި ލިބުނެވެ. އޭގެތެރެއިން ރާނީއަށް އަނބުރާ އެރުވިފައިވަނީ 100 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އެއީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ އާބާދީގެ ކޮންމެ ބޮލަކަށް ޖެހޭވަރަށް ބަލާނަމަ، ބޮލަކަށް 150 ޑޮލަރެވެ. ޢާންމު ގޮތެއްގައި، ރަސްކަމަށް އަނބުރާ ދައްކަން އޮންނަނީ ފައިދާގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރަށް ދައްކާ އެއްޗެއްގެ 15 އިންސައްތައެވެ. އެހެނަސް، 2017 ގައި މިޢަދަދުވަނީ 25 އިންސައްތައަށް މަތިވެފައެވެ. އެއީ 2017 އިން ފެށިގެން ކުރިޔަށް އޮންނަ 10 އަހަރަށް، ބަކިންގްހަމް ޕެލަސް ގެ މަރާމާތަށް ޚަރަދު ކުރުމަށެވެ.
ސަރުކާރަށް ދައްކަން ޖެހެނީ އޭގެ ބައެއް އަނބުރާ ދައްކާގޮތަށް، އެތަނުން ލިބޭ ފައިދާއެވެ. އެތަނުން ލިބޭ އާމްދަނީން، ސަރުކާރަށް ޓެކްސް ދައްކާކަށް ނުޖެހެއެވެ. އެއީ ޝާހީ ޢާއިލާގެ މިލްކަކަށް ވާތީއެވެ. ސަރުކާރާ ޙަވާލުކުރަން ޖެހެނީ އެތަނުން ލިބޭ ފައިދާއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ޝާހީ ޢާއިލާގެ ޚަރަދުތައް ހަމަޖައްސަނީ، ރައްޔިތުންގެ އަތުން ނަގާ ޓެކްސް ފައިސާއިންނެވެ. އެބިމުގެ އާމްދަނީއާއި ޚަރަދުތައް އޮންނަނީ ނޭނގުމެއްގެ ތެރޭގައެވެ. އެބިމުން ރާނީއަށް ލިބިވަޑައިގަންނަވާ އާމްދަނީން، އެކަމަނާގެ ތިމާގެފުޅު ބޭފުޅުންނަށް ޚަރަދު ކުރައްވައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި، ދަރިކަނބަލުން ޕްރިންސަސް އޭން އާއި ދަރިކަލުން ޕްރިންސް އެޑްވަޑް ހިމެނިވަޑައި ގަންނަވައެވެ. މިދެބޭފުޅުންނަކީ ސަރުކާރުގެ ވަޒީފާ އަދާކުރައްވާ ބޭފުޅުންނެއް ނޫނެވެ. އެބިމަކީ ދައުލަތުގެ ބިމަކަށް ހެދުމަށް ދެތިން ފަހަރެއްގެ މަތިން، އިނގިރޭސި ޕާލަމެންޓަށް ހުށަހެޅުނު ނަމަވެސް، އެކަން އެގޮތަށް ހަމަޖެހިގެންގޮއްސައެއް ނުވެއެވެ.
އިނގިރޭސި ރާނީގެ މިލްކުގައި ހިމެނޭ ތަންތަނުގެ ތެރޭގައި، ސްކޮޓްލޭންޑްގައި ހުންނަ ބެލްމޯރަލް ކާސްލް ހިމެނެއެވެ. ރާނީ އަވަހާރަވީ އެ ގަނޑުވަރުގައި އޮންނަވައެވެ. އެތާނގެ އަގަކީ 115 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. މީގެ އިތުރަށް ނޯރފޯލކް ގައިހުންނަ ޚާއްޞަ ގެކޮޅު، ސޭންޑްރިމް ހައުސް ހިމެނެއެވެ. އެތާނގެ އަގަކީ، 57 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ކިންގ ޖޯޖު 5 ގެ ދުވަސްވަރުއްސުރެ ފެށިގެން އެއްކުރެވެމުން އަންނަ ސްޓޭމްޕް ކަލެކްޝަނަކާއި، ޝާހީ އަސްކޮޅަކީވެސް 8 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ އަގުހުރި ތަކެއްޗެވެ. އިނގިރޭސި ތާޖުގެ ޖަވާހިރުގެ އަގަކީ 3.4 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއީ އަލަށް ރަސްކަމަށް އިސްވެވަޑައިގެންނެވި ކިންގ ޗާލްސް 3 ގެ މައްޗަށް ރަސްކަމާއެކު، އޮޓޮމެޓިކުން ބަދަލުވާ އެއްޗެކެވެ.
ބަކިންގހަމް ޕެލަސްގެ މަރާމާތަށް 2017 އިން ފެށިގެން 10 އަހަރަށް 39 މިލިއަން ޑޮލަރު ހަމަޖެހިފައި ވެއެވެ. އަދި ރަސްގެފާނާއި ޢާއިލާއިން ބާއްވަވާ އެކިއެކި ރަސްމިއްޔާތަށް، ބައިތުލްމާލުން ޚަރަދު ކުރާނެއެވެ. 2021 އާއި 2022 އަށް މިފަދަ ރަސްމިއްޔާތުތަކަށް ކަނޑައެޅިފައި އޮތީ ގާތްގަނޑަކަށް 100 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ޕްރިންސަސް އޭން އާއި ޕްރިންސުން ކަމުގައިވާ އެންޑްރޫ އާއި އެޑްވަޑަށްވެސް، ރާނީގެ މިލްކިއްޔާތުން ބައިއެޅޭނެއެވެ.
ޕްރިންސް އެންޑްރޫއަކީ ރާނީގެ އެންމެ މަޤްބޫލު ދަރިކަލުންކަމަށް ބެލެވޭ ބޭފުޅެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ޢުމުރުން ހަގު އަންހެންކުއްޖަކާއެކު، ބަދުއަޚުލާޤީ ގުޅުމެއް ހިންގަވާފައިވާތީ ، އެހެން ބޭފުޅުންނަށް ރާނީގެ މިލްކިއްޔާތުން ލިބިވަޑައިގަންނަވާ ވަރަށް އެންޑްރޫއަށް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެ ކަން ކަށަވަރެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު، ރާނީގެ މަޝްހޫރު ކުއްތާ ލިބިވަޑައިގަންނަވާނީ އެންޑްރޫ އާއި އެންޑްރޫ ވަރިކުރައްވާފައިވާ ސާރާ ފާރގިއުސަން އަށެވެ.
ރަސްގެފާނުގެ ރަސްމީ ކަންކަމަށް ޚަރަދުކުރަން ހަމަޖެހިފައި އޮންނަނީ، ސަރުކާރުންދޭ ފައިސާއިންނެވެ. ރަސްކަމުގެ އެއްވެސް މިލްކިއްޔާތެއް ވިއްކައިގެން ލިބޭ ފައިސާ، ރަސްގެފާނުވެސް އަދި ރަސްގެފާނުގެ ޢާއިލާގެބޭފުޅަކަށްވެސް ލިބިވަޑައެއް ނުގަންނަވާނެއެވެ.
ރަސްކަމަށް އިސްވެވަޑައިގަތުމާ ހަމަޔަށް، ޗާލްސް ހުންނެވީ ޑިއުކް އޮފް ކޯރންވޯލް ގެ ލަޤަބު ލިބިވަޑައިގެންނެވެ. މިދިޔަ އަހަރު، ޗާލްސްވަނީ ޑިއުކް އޮފް ކޯރންވޯލް ގެ ޙައިޞިއްޔަތުން، ޑަޗީ އޮފް ކޯރންވޯލްގެ ފަރާތުން 25 މިލިއަން ޑޮލަރު، ސަރުކާރަށް ދައްކަވާފައެވެ. ޕްރިންސް ވިލިއަމްވެސް އަދި ކިންގް ޗާލސް 3 ވެސް އެބޭފުޅުންގެ މިލްކިއްޔާތުން ނުވަތަ އާމްދަނީން ޓެކްސް ދައްކަވާކަށް މަޖުބޫރެއް ނޫނެވެ. އެހެންނަމަވެސް ދެބޭފުޅުންވެސް، 1993 ވަނަ އަހަރުންފެށިގެން، އަމިއްލަފުޅަށް އަންނަނީ ޓެކްސް ދައްކަވަމުންނެވެ. މިޓެކްސް އަކީ ވަކި އާމްދަނީއަކަށް ނިސްބަތްކޮށް ދައްކަވަން އޮންނަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެބޭފުޅަކު ބޭނުންފުޅު ޢަދަދަކަށް ދައްކަވަން އޮންނަ އެއްޗެކެވެ.
ޝާހީ ވަޞިއްޔަތު ނާމާއަކީ ސިއްރުކުރެވިފައި އޮންނަ އެއްޗެކެވެ. އަވަހާރަވި ރާނީގެ ވަޞިއްޔަތު ނާމާވެސް އޮތީ ސިއްރު ކުރެވިފައެވެ. ރާނީ އަވަހާރަވުމާ ގުޅިގެން، ޑަޗީ އޮފް ކޯރންވޯލް އިސްޓޭޓްގެ އަގުބޮޑު މިލްކިއްޔާތުގެ ވާރުތަވެރިޔަކަށް ވެވަޑައިގަންނަވާނެކަމަށް ބެލެވެނީ ޕްރިންސް ވިލިއަމް އެވެ.
ރާނީއަށް މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އާމްދަނީ ލިބިވަޑައިގަންނަވަނީ ޑަޗީ އޮފް ކޯރންވޯލް އިސްޓޭޓުންނެވެ. ހުރިހާ މިލްކިއްޔާތެއް ބަލަހައްޓަވަނީ " މޮނާކީ ޕީ އެލްސީ " ގެ ނަމުގައި އުފެދިފައި އޮންނަ ކުންފުންޏަކުންނެވެ. މިއީ ރާނީގެ ޢާއިލާއަށް ނިސްބަތްވާ އެއްހާސް އަހަރުވީ ޢާއިލީ ވިޔަފާރި އެކެވެ. އެކުންފުނި ހިންގަވަނީ ޝާހީ ޢާއިލާގެ ބޭފުޅުން ހިމަނުއްވައިގެންނެވެ. ޗެއަރޕަރސަން އަކީ ޚުދު ރާނީއެވެ. ހުރިހާ ނިންމެވުންތަކެއް އެކަމަނާ ނުނިންމެވި ނަމަވެސް މުހިންމު ނިންމުންތައް ނިންމުމުގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގަންނަވައެވެ. ޑީރެކްޓަރުންގެ ބޯޑެއް އޮވެއެވެ. އިނގިރޭސި ތަޚުތުގެ މިލްކިއްޔާތު ބަލަހައްޓާ މިކުންފުނީގައި 450 މުއައްޒަފުން މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. ކުންފުނީގެ މުސާރަތައްވެސް އެހައި ބޮޑެވެ. އައިޓީ ދާއިރާއިން އަލަށް ވަންނަ ކުއްޖަކަށްވެސް، ވަޒީފާގެ އިތުރު އެލަވަންސް ތަކާއެކު، އަހަރަކު 40 ހާސް ޑޮލަރު ލިބެއެވެ. ޝާހީ ޢާއިލާގެ ކޮންމެ ބޭފުޅަކަށް އެވިޔަފާރީގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގަތުން މަޖުބޫރެއް ނޫނެވެ. ޕްރިންސަސް ޑަޔާނާ އާއި ޕްރިންސް ހެރީގެ ދެމަފިރިކަނބަލުންވަނީ އެވިޔަފާރިއާ ދުރަށް ވަޑައިގެންފައެވެ. އެތަނުން ލިބިވަޑައިގަންނަވާ އާމްދަނީން ޓެކްސް ދައްކަވާކަށް ޖެހިވަޑައެއް ނުގަންނަވައެވެ. ރާނީގެ މިލްކިއްޔާތު ބެހިގެންދާނީ، ޝާހީ ރަސްމީ ވާޖިބުތަކުން، ޕްރިންސް ހެރީގެ ދެމަފިރި ކަނބަލުން ވަކިވެ ވަޑައިގަތުމާ ގުޅިގެން، މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި 7 ބޭފުޅެއްގެ މައްޗަށެވެ. އެއީ، މިހާރުގެ ރަސްގެފާނު އަދި ކުރީގެ ޕްރިންސް ޗާރލްސް ގެ ދެމަފިރި ކަނބަލުންނާއި ޕްރިންސް ވިލިއަމްގެ ދެމަފިރި ކަނބަލުންނާއި، ރާނީގެ ދަރިކަނބަލުން ޕްރިންސަސް އޭން، ރާނީގެ ހަގު ދަރިކަލުން ޕްރިންސް އެޑްވަޑްގެ ދެމަފިރިކަނބަލުންނަށެވެ.
އިނގިރޭސި ތަޚުތުގެ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ،ކްރައުން އިސްޓޭޓުގެ އަގަކީ، 19.5 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ބަކިންގހަމްޕެލަސްގެ އަގަކީ 4.9 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ޑަޗީ އޮފް ކޯރންވޯލްގެ އަގަކީ 1.3 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ޑަޗީ އޮފް ލަންސެސްޓަރ ގެ އަގަކީ 748 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ކެންސިންޓަން ޕެލަސްގެ އަގަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 630 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. ކްރައުން އިސްޓޭޓްގެ އަގަކީ 592 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އިތުރު އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ރާނީގެ މިލްކިއްޔާތުގައި ހިމެނޭ 500 މިލިއަން ޑޮލަރާއެކު ޖުމްލަ މިލްކިއްޔާތުގެ އަގު 28 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރާނެއެވެ. މިހުރިހާ މުދަލެއްގެ ބޮޑުބައި ލިބިވަޑައިގަންނަވާނީ ރަސްގެފާނު ކިންގ ޗާލްސް 3 ވަނައަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް ތަޚުތުގެ މިލްކިއްޔާތުގެ 28 ބިލިއަން ޑޮލަރު އެއްކޮށް އަދި ސީދާ ލިބިވަޑައެއް ނުގަންނަވާނެއެވެ.
