ނޫސްވެރިންނަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަތުމަށްޓަކައި ، އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރަންޖެހޭނެ ކަމަކީ ، ނޫސްވެރިކަމަކީ ކޮބައިކަން ދަސްކުރުމެވެ. ނޫސްވެރިކަމުގެ އަސާސްތަކާއި ވާޖިބު ، އަދި ޒިންމާއަކީ ކޮބައިކަން ވަކިކޮށް ދެނެގަތުމެވެ. ކަރުދާސްގަނޑަކާއި ގަލަމެއް ނުވަތަ މައިކެއް އަތަށްއަރާ ކޮންމެ މީހަކީ ނޫސްވެރިޔަކަށް ނުވާނެއެވެ. ނޫސްވެރިކަން ކުރާނެގޮތާއި ނޫސްވެރިކަމުގެ ބޭނުމަކީ ކޮބައިކަން ނޭނގިތިބެ ، ކަރުދާހުގައި ގަލަމުން ކުރަހާ ، މައިކުގައި އަނގަ ޖައްސައިގެންތިބެ އެކުރާ ކަންކަމަކީ ، ނޫސްވެރިކަމެއްނޫނެވެ. އެއީ ޤައުމު ފަސާދަކުރުމެވެ.
ނޫސްވެރިކަމަކީ ، ޤައުމުގެ ހަތަރުވަނަ ބާރުކަމަށް ބުނެ ، އަޑުއުފުލާ ބަޔަކު ރާއްޖޭގައިވެސް އެބަ އުޅެއެވެ. ތައްމިނަށް ހުޅުވާލެވިފައިވާ ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަމުގެ ބޭނުން ، ބާރެއްގެ ގޮތުގައި ނަހަމަގޮތުގައި ބޭނުންކުރާ އެތައްބަޔަކު ރާއްޖޭގައި އެބަ އުޅެއެވެ. އަދި ލިބިފައިވާ ބާރުގެ ހަމަތަކާ އެއްގޮތަށް ، މުޖުތަމަޢަށް ފައިދާހުރިގޮތުގައި އެބާރުގެ ބޭނުންކުރާ ބަޔަކުވެސް އެބަ އުޅެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ، ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަމުގެ އަސާސީ ޙައްޤުތައް ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވަނީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 27 ، 28 އަދި 29 ވަނަ މާއްދާގައެވެ. މިމާއްދާތަކުން ، ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިދީފައިވާ ޙައްޤުތަކުގެ ތެރޭގައި ، މިނިވަންކަމާއެކު ފިކުރުކުރުން ހިމެނެއެވެ. އެ ފިކުރަކީ ، ތާއަބަދު އިދިކޮޅު ފިކުރަކަށް ވެއްޖެނަމަ ، އަދި އިދިކޮޅުނޫން އެހެން ފިކުރެއް އެއްވެސް ވަރަކަށް ސިކުނޑިޔަށް ނާންނަނަމަ ، އެއީ ޤާނޫނުއަސާސީއާ ޚިލާފު ކަމެކެވެ. ޤާނޫނު އަސާސީ ހުއްދަކުރަނީ ، ވަކިކޮޅަކަށް ބުރަވެހުރެ ފިކުރުކުރާކަށްނޫނެވެ. ތިމާއާއި ތިމާގެ ޤައުމާ އަދި ތިމާ ދިރިއުޅޭ މުޖުތަމަޢުގެ ލާބައާއި މަންފާއަށް ފިކުރު ކުރުމަށެވެ. ހަލާކުގެ މަގަށް ގެންދާ ފިކުރު ހިންގުމަކަށްނޫނެވެ.
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 27 ވަނަ މާއްދާއިން ބާރުއަޅަނީ ، އިސްލާމްދީނުގެ އަސްލުތަކާ ޚިލާފުނުވާގޮތެއްގެ މަތިން ، ޚިޔާލުފާޅު ކުރުމަށެވެ. މުޖުތަމަޢުގެ އަސާސްތަކާއި ހަމަތައް މުގުރާލައި ، ޢާންމު ޤަވާޢިދުތަކާއި އުޞޫލުތައް ބޮލާޖަހާފައި ، ފެންނަ ކޮންމެ ގޮތަކަށް ދުލާއި ޤަލަމުގެ މިނިވަންކަން ބޭނުންކުރަން ޤާނޫނު އަސާސީ ހުއްދައެއް ނުކުރެއެވެ.
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 27 ، 28 އަދި 29 ވަނަ މާއްދާއިން ލިބިދޭ ޙައްޤުތައްވެސް ހިމެނޭގޮތަށް ، އެ ޙައްޤުތައް އަދާކުރުމަށް ޒިންމާތަކަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތަކެއްވެސް ޤާނޫނު އަސާސީގައި ކަނޑައެޅިފައި އެބައޮތެވެ. އެއީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 67 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ ކަންތައްތަކެކެވެ. އެ ޙައްޤުތައް ބޭނުންކުރަންވާނީ ، އަނެކުންގެ ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަމަށް ރައްކާތެރިވެ ، އެޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަމަށް އިޙްތިރާމްކޮށްގެންކަން ، 67 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައި އެބައޮތެވެ. އެންމެހައި މީސްތަކުންގެ މެދުގައްޔާއި ، ޖަމާޢަތްތަކުގެ މެދުގައި އެކުވެރިކަމާއި ، އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް އިޙްތިރާމްކުރުމުގެ ރޫޙު އާލާކުރުމަށް ޤާނޫނުއަސާސީ ބާރުއަޅައެވެ. ޤާނޫނުއަސާސީން ކަށަވަރުކޮށްދޭ އެއްވެސް ޙައްޤެއް ބޭނުންކުރަންވާނީ ، މުޖުތަމަޢުގެ ދުޅަހެޔޮކަމާއި ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރުމަށް ކަމުގައި ބާރުއަޅައެވެ. ރައްޔިތުންގެ އެއްބައެއްވަންތަކަމާއި އަމަންއަމާންކަމާއި ރައްކާތެރިކަން އިސްކުރުމަށް ބާރު އަޅައެވެ. އޭގެ މާނަޔަކީ ، ނޫސްވެރިންނަކީވެސް ހަމައެއްލަމައެއްނެތި ، ހިތަށް އެރިހާއެއްޗެއް ލިޔެ ، ބުއްދިއަށް ފެންނަހާ ކަމެއް ފާޅުކޮށް ، ހިތަށް އެރިހާގޮތަކަށް އުޅެވޭނެބައެއް ނޫންކަމެވެ.
ޤައުމުގެ ތިންބާރު ހިންގުމަށް ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާޢިދުތައް ހުރީ ހެދިފައެވެ. ފެހިޤާނޫނުއަސާސީގެ ދަށުން ހަދަންޖެހޭ އެތައް ޤާނޫނުތަކެއް ނުހެދި އެބަހުއްޓެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، ހަތަރުވަނަ ބާރުކަމަށް ބުނާ ނޫސްވެރިކަމާބެހޭ ޤާނޫނެއް ހެދިފައެއް ނުވެއެވެ. ނޫސްވެރިން ޙިމާޔަތްކުރުމާއި ، އަދަބުދިނުމުގައި ޢަމަލު ކުރެވެނީ ، ހެދިފައިހުރި އެހެން ޤާނޫނުތަކަށެވެ. މިހާރު ފެންނަމުން މިދަނީ އޭގެ ހިތި ނަތީޖާއެވެ.
ރާއްޖޭގެ ނޫސްވެރިކަން މިހާރު މިއޮތީ ހަމައެއްލަމައެއްނެތި ، އެމީހަކު ބޭނުންގޮތަކަށް އުޅެން ދޫކޮށްލެވިފައެވެ. ކޮންމެ ގޮތަކަށް އުޅުނަސް ، ކޮންމެ އެއްޗެކޭ ކިޔަސް ވަރިހަމައެވެ. ދައުލަތުގެ ތިންބާރަށް ފާޑުކިޔަމުންގޮސް ، ޤާނޫނުއަސާސީން ދީފައިވާ މިނިވަންކަމުން ނޫސްވެރިން ބޭރުވިޔަސް ، ކުރެވޭކަމެއް ނެތެވެ. އެއްކޮޅު ނޫސްވެރިންނާއި ދެކޮޅު ނޫސްވެރިން އުފެދި ، ނޫސްވެރިންގެ ޢާއިލާވެސް ވަނީ ރޫޅިފައެވެ. ނޫސްވެރިންގެ މެދުގައި އޮންނަންޖެހޭ އެއްބައެއްވަންތަކަންވަނީ ގެއްލިފައެވެ. ނޫސްވެރިންނަކީ ، ފަރުދީ ޒިންމާއާއި ވަޒީފާގެ ވާޖިބު އަދާކޮށްގެން ، ޤައުމު ސަލާމަތްކުރަން ތިބި ބަޔެކެވެ. ޤައުމު އަމާންކުރަންތިބި ބަޔެކެވެ. މުޖުތަމަޢު ހޭލުންތެރިކުރުވައި ރައްކާތެރިކުރުވަން ތިބޭ ބަޔެކެވެ. އެކަން ކުރެވޭނެގޮތެއް ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ ދަށުން ހަދަންޖެހޭ ޤާނޫނުތަކުން ދެއްކިފައެއް ނެތެވެ. އެމީހުން ޢަމަލުކުރަންވީ ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާޢިދުތައް ފުރިހަމަ ކުރެވިފައެއް ނެތެވެ. ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ކަމިޝަނަކާއި މީޑިއާ ކައުންސިލެއް އުފައްދާފައި އެބަ އޮތެވެ. އެއީ މަސްއޫލިއްޔަތަށް ޒިންމާވާފަދަ ގޮތަކަށް ހިނގަމުންދާ ތަންތަންނަމަ ، ދިވެހިނޫސްވެރިން މިއަދު އުޅެންޖެހިފައިވާ ޙާލަކަށް ، އެ ފަންނެއް ނުވެއްޓޭނެއެވެ.
ދިވެހި ފަސްގަނޑަށް ، ނޫސްވެރިކަމުގެ ފޮނިމީރުކަން ގެނެސްދިނުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ އެތައްކަމަކަށް ވަނީ އިހުމާލުވެވިފައެވެ. މިފަދަ މާޙައުލެއްގައި ، ނޫސްވެރިންކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކުގައި ، މަގުއޮޅި ވާވަދެގެން ދިއުމުން އެބައިމީހުން ސަލާމަތްކޮށްދޭނެ ޤާނޫނީ ބެލެނިވެރިއެއްނެތެވެ. އެބައިމީހުން އެވަނީ މަގުމައްޗަށް ދޫކޮށްލެވިފައެވެ.
ދިވެހިނޫސްވެރިންނާ އަޅާލާނެ ބަޔަކު ތިބިނަމަ ، ދިވެހި މުޖުތަމަޢުން ނޫސްވެރިކަމުގެ ފޮނިމީރުކަން ލިބުނީހެވެ. ފެހިޤާނޫނު އަސާސީ ވުޖޫދުވީތާ އެތައް އަހަރެއް ވެއްޖެއެވެ. ޤާނޫނުއަސާސީން ކަށަވަރުކޮށްދޭ މިނިވަންކަމާއި ޙައްޤުތައް ، މުޖުތަމަޢަށް ފައިދާހުރިގޮތުގައި ބޭނުންކުރާނެ ގޮތް ނޫސްވެރިންނަށް ދަސްކޮށްދީ އަހުލުވެރި ކުރެވިފައެއް ނެތެވެ. މިފަދަ ޙާލެއްގައި ނޫސްވެރިކަން އޮތްއިރު ، ބައެއް ޓީވީތަކުން އަވަގުރާނަކިޔައި ، ހެއްދެވި ނުހެއްދެވިޔަށް ގޮވިޔަސް ، ހުއްދަ ނުހޯދާ ރަށަކަށް އެރިޔަސް ، އަދި އުޅޭނެ ނޫޅޭނެގޮތެއް ނޭނގި ދަސްނުވެ ، ގަލަމުން ކަރުދާހުގައި ކުރަހައި މަގުމައްޗަށް އެޅިޔަސް ، އެކަންކުރާ ބަޔަކު ކުށްވެރި ކުރެވިދާނެ ހަމައެއް ނުފެނެއެވެ. ބަންގިގޮވަން މިސްކިތަށް އަރުވާމީހާ މިސްކިތައް އަރުވަނީ ، އެކަން ކުރަން ދަސްކޮށްދީފައެވެ. އެކަން ދަސްކޮށްނުދީ މިސްކިތަށް މީހަކު އަރުވައިފިނަމަ ، ބަންގީގެ ބަދަލުގައި އެމީހަކު ގޮވާނީ ގޮވާނެ އެއްޗެކެވެ. ނޫސްވެރިކަން ކުރެވޭނީވެސް ، އެކަން ކުރަން ބޭނުންވާމީހުންނަށް އެކަން ދަސްކޮށްދީގެންނެވެ. އެކަންކުރަންއުޅޭ ބަޔަކު ނުފެނެއެވެ. އެކަން ނުކޮށްތިބެ ، ނޫސްވެރިންނަށް ކުރެވޭ " މޮޔަ " ކަންކަމުގެ އިލްޒާމު އެޅުވުން އެއީ ހަމައެއްނޫނެވެ.
ނުކޮށް އަޅާނުލައި ދޫކޮށްލާފައި އޮތް ނޫސްވެރިކަމުގެ ފަންނާއި އެދާއިރާއަށް ހެޔޮ ދިރުމެއް އަންނާނީ ، އެދާއިރާގައި އުޅޭބަޔަކު އެކުރެޑިޓް ކުރެވޭ އުޞޫލުތަކާއި ، ޢަމަލުކުރަންޖެހޭ ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާޢިދުތައް އުފެއްދިގެންނެވެ. ޢިލްމީ ޤާބިލް ނޫސްވެރިން ބިނާކުރެވިގެންނެވެ. އެޑިޓަރުންގެ ޒިންމާއާއި މަސްއޫލިއްޔަތަށް އެމީހުން ޖަވާބުދާރީ ކުރުވިގެންނެވެ.
ގަލަމެއް އަތަށްއަރާ ކޮންމެ މީހަކީ ނޫސްވެރިއެއްނޫނެވެ. އެކަން އެހެންވާނަމަ ، އެއީ މޮޔައެއްގެ އަތަށް ކަނޑިއެއްދިނުންފަދަ ކަމެކެވެ. ނޫސްވެރިކަމުގެ ރޫޙުގައި ތެދުވާމީހުންނަށްވެސް ޤާނޫނީ ޙިމާޔަތް ލިބެންޖެހެއެވެ. އެއީ ކޮން އެއްޗެއްކަން ދަސްކޮށްދީ އެކަމަށް ، އެމީހުން އަހުލުވެރި ކުރުވަން އެބަ ޖެހެއެވެ. ޒިންމާދާރު އަދި މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުއްލަންޖެހޭ ފަރާތްތައް ޖަވާބުދާރީ ކުރުވެން އެބަޖެހެއެވެ. ރައްޔިތުންގެ ޓެކްސް ފައިސާއިން އެތަންތަނަށް ކުރެވޭ ޚަރަދުގެ ލާބައާއި މަންފާ ، ޖަމާޢަތަށް ފޯރުކުރެވެން އެބަޖެހެއެވެ.
