ކޮންމެ ވެރިކަމެއްގައިވެސް ، ރަނގަޅާއި ނުބައި ހިމެނޭނެއެވެ. ރައްޔިތުން ހިތްހަމަޖެހޭ ވެރިންނާއި ހިތްހަމަނުޖެހޭ ވެރިން ތިއްބަވާނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ މުޅިރައްޔިތުންގެ އިއްތިފާޤުން ހޮވިވަޑައިގެންފައިވާ ވެރިޔެއްގެ ނަން ދިވެހިތާރީޚުން ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ކޮންމެ ވެރިޔަކުވެސް ، އެބޭފުޅެއްގެ ވެރިކަމުގައި ، ޤައުމަށް ކޮށްދެއްވާފައިވާ ކަންތައްތަކެއް ހުންނާނެއެވެ. އަދި އެބޭފުޅަކު އަމިއްލަފުޅަށް ޙާޞިލްކުރައްވަން ބޭނުންފުޅުވާ ކަންކަންވެސް ހުންނާނެއެވެ. އެއީވެސް އިންސާނުންކަމުގައި ވާތީއެވެ. އަމިއްލަ އެދުމަކާނުލައި އެއްވެސް މީހަކަށް ވެރިކަމެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމަށް އިސްވި އެންމެ ބޭފުޅުންވެސް އެކަމުން އިސްތިސްނާއެއް ނޫނެވެ. ޖުމްހޫރީ ވެރިކަމެއްގެ ތެރެއިން ވަޑައިގަތް 7 ބޭފުޅުންވެސް ވަރަށް ތަފާތެވެ. ވެރިކަން ކުރެއްވީވެސް ތަފާތު ހަތްގޮތަކަށެވެ. އެކަމަކު ހުރިހާ ބޭފުޅުންގެވެސް އެއްގޮތް އެއްސިފަ ފައުޅުވެއެވެ. އެއީ އަމިއްލަ އެދުމެވެ. ރައްޔިތުންގެ ފައިސާއާއި މުދަލަކީ ، ވެރިކަން ދިފާޢުކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗެއްކަން ހުރިހާވެރިކަމަކުންވެސް ފައުޅުވެއެވެ.
ރާއްޖޭގައި 812 އަހަރުވަންދެން ހިނގި ވިރާސީ ރަސްކަން ނިމުމަކަށް ގެނެވި ، އުފެދުނު ފުރަތަމަ ޖުމްހޫރިއްޔާއަކީ ، ދިމިޤްރާތީ ހަމަތަކުގެ މަތިން ހިނގާ ވެރިކަމުގެ ނިޒާމަކަށް ބަށްޓަންވެފައި އޮތް ވެރިކަމެއްނޫނެވެ. ބޭފުޅިޒަމްގެ ވަކިތަކުން ހައްޔަރުވެ އޮތުމާއެކުވެސް ، ޚާއްޞަކޮށް ޖިންސުއްލަތީފުންނަށް މިނިވަންކަން ލިބި ހަށިފޮޅާލާފައި ދެފިޔަ ދަމާލާނެ ފުރުޞަތު ތަނަވަސްވެގެންދިޔަ ވެރިކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ރައީސަކީ ، އަލްއަމީރު މުޙައްމަދު އަމީނެވެ. އަމީންދީދީ ޝްރީލަންކާއަށް ވަޑައިގެން އުޅުއްވަނިކޮށް ، މާލޭ މީހުން ބަޣާވާތެއް ގެނެސް ، އަމީންދީދީ ވެރިކަމުން ބޭލިއެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރީ ޙަޔާތުގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަކާ ދެކޮޅަށް ބާޣާވާތްކޮށް ވެރިކަމުންބޭލި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. އަމީންދީދީއާ ދެކޮޅަށް ގެނެވުނު ބަޣާވާތުގެ އަޑީގައިތިއްބެވީ ، މާލޭގެނަންހިނގާ ގޭގޭގެ ބޮޑުންނެވެ. ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ރައީސްކަމަށް ، އަތިރީގޭ މުޙައްމަދު އަމީންދީދީ އިސްވެވަޑައިގަތީ ، ފުރިހަމަ އިންތިޚާބެއް ނެތިއެވެ. ރައީސްކަމުގެ ހުވާކުރެއްވީ 1 ޖެނުއަރީ 1953 ގައެވެ. އެވެރިކަމަށްވީ 7 މަހާއި 20 ދުވަހެވެ. 21 އޯގަސްޓް 1953 ގައި ގެނެވުނު ބަޣާވާތުގައި އަމީންދީދީ ވެރިކަމުން ވަކި ކުރެވުނެވެ. އޭރު އެމަނިކުފާނު ހުންނެވީ ބޭސްކޮޅަކަށް ވަޑައިގެން ޝްރީލަންކާގައެވެ. ކޮންމެއަކަސް ، އަމީންދީދީގެ ވެރިކަން އެހިސާބުން އެނިމުނީއެވެ. ޤައުމެއްގެ ވެރިޔެއްގެ ފަރާތުން ، ފެންނަންވާނެ އެތައް ކަމަކާއި ފެންނަން ނުޖެހޭ އެތައްކަމެއް އަމީންދީދީގެ ވެރިކަމުގައިވެސް ފެނިގެން ދިޔައެވެ. އަމީންދީދީ އަވަހާރަވީ ، މާލެއަތޮޅު ވިހަމަނާފުށްޓަށް އަރުވާލާފައި ހުންނަވަނިކޮށެވެ. ފަސްދާނު ލެވުނީވެސް ވިހަމަނާފުށީގައެވެ. އެއިރު ، ވިހަމަނާފުށްޓަކީ ފަޅުރަށެކެވެ. އެއީ އަމީންދީދީއަށް ލިބިވަޑައިގަތް ދަރަޖައެވެ.
(ނުނިމޭ)
