ޝާފިޔާގެ އެދުރު އަށި: ދަރިވަރުންނަށް ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން ނުވަތަ ގައުމިއްޔަތު އުނގަންނައިދިނުން

މިހަފުތާގައި އަޅުގަނޑުމެން ފާހަގަ ކުރަމުން މިދާ ނަސްރުގެ ދުވަހާ ގުޅިގެން ލިޔެލަން ގަސްދުކޮށްފައި މިވަނީ ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން ނުވަތަ ގައުމިއްޔަތުގެ އުނގަންނައިދިނުން މި މައުޟޫޢަށެވެ. އެންމެ އާދައިގެ ބަހުން ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން މާނަކުރާނަމަ އެއީ އެބަޔަކު އުޅެބޮޑުވާ ގައުމެއްގެ ސަގާފަތާއި އާދަކާދަތަކާއި ސިޔާސީކަންކަމާއި، ގާނޫނާއި، ހަމަތަކާއި މިންތަކާއި އުސޫލުތަކަށް ތަބާވެގެން އެ ގައުމެއްގައި އުޅެން ދަސްކޮށްދިނުމެވެ. މި ދެންނެވުނު ކަންކަމަށް ވިސްނާލާއިރު، ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންގެ މައިގަނޑު ބައިތައް ގުޅެނީ އެ ގައުމެއްގެ ސިޔާސީ، ތާރީޚީ، ސަގާފީ ކަންކަމާއެވެ (ޓޮމީޕާރޓަރ، 1999). ބައެއް ޢިލުމުވެރިން ލިޔުއްވާގޮތުގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަކީ އެ މީހެއްގެ ގައުމުގައި އުޅެން ދަސްކޮށްދިނުމެވެ (ފިޓްޒްޕެޓްރިކް، 2006). މި ޢިލުމުވެރިންގެ ނަޒަރުގައި ޢާއްމު ތަޢުލީމާ ގައުމިއްޔަތު ތަޢުލީމާ ތަފާތުވެއެވެ. ޚާއްޞަ ނަޒަރުކުން ބަލާއިރު، ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަކީ ކޮންމެ ފަރުދަކަށް ވެސް އެ މީހަކު އެ ނިސްބަތްވާ ގައުމެއްގެ އާދާކާދަ، ސަގާފަތް، ދީން، ގާނޫނު، އަދި އެ ނޫން ވެސް އެ ގައުމަކަށް ޚާއްޞަ ހުރިހާކަމަށް އަހުލުވެރިވުމާ އެކު އެ ގައުމެއްގެ ރައްޔިތެއްގެ ގޮތުގައި އުޅެން ދަސްކޮށްދިނުމެވެ (ފިޓްޒްޕެޓްރިކް، 2006). މި ޢިލުމުވެރިން ފާހަގަ ކުރައްވާ ގޮތުގައި އެމެރިކާ ފަދަ ގައުމުތަކުގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން އެ ގައުމަށް އަލަށް ހިޖުރަކުރާ މީހުންނަށް ވަކިން ވެސް ކިޔަވައިދެއެވެ. ޓޮމީޕާރޓަރ (1999)ގެ ގިނަ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގެ ތަހުލީލުތަކެއްގެ ނަތީޖާއިން ހާމަކުރައްވާޔގޮތުގައި ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގެ އެހެން މާއްދާތަކަށް ދެވިފައިވާ އަހަމިއްޔަތު ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަށް ދެވިފައި ނޯންނަކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ (ޓޮމީޕާރޓަރ، 1999). އިސްވެދިޔަ ހުރިހާ ޢިލުމުވެރިންގެ ލިޔުންތަކުން ވެސް އިޝާރާތްކުރެވެނީ ކޮންމެ ގައުމެއްގައިޔވެސް އެ ގައުމެއްގެ ދަރިންނަށް ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންގެ މުހިންމުކަމާ ބެހޭގޮތުންނެވެ.

ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ގައުމުތަކެއްގައި ވެސް ތަޢުލީމީ މުގައްރަރުތަކުގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއާ ގުޅޭ މުހިންމު ކޮމްޕީޓެންސީތައް/ގާބިލިއްޔަތުތައް ހިމަނާފައި ހުރެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ މަންހަޖުގެ މައިގަނޑު ތަޞައްވަރުގައި ވެސް މިގޮތަށް ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންގެ ބައި ސީދ ސީދާކޮށް ވަކި މާއްދާއެއްގޮތަށް ކަނޑައެޅިފައި ނެތަސް، ޤައުމިއްޔަތުގެ އުންސުރުތައްއ ހިމަނާފައިވާކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. މިގޮތުން ގައުމީ މަންހަޖުގެ މައިގަނޑު ތަޞައްވަރަކީ 'ކުދިން ދިރިއުޅުމަށް ތައްޔާރުކުރުން' އެއީ އިސްލާމީ ޢަޤީދާ ވަރުގަދަ، ނަފުސަށް އިތުރބާރު ކުރާ، އުނގެނުމާއި ހޯދާބެލުމަށް ޝައުގުވެރިވާ، އުފެއްދުންތެރި ޒިންމާދާރު ފަރުދަކަށް ދަރިވަރުން ހެދުމެވެ (ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަދަރުސީ ތަޢުލީމުގެ ގައުމީ  މަންހަޖު، 2014،ޞ.16). މި ތަޞައްވުރުގެ ތަފުސީލުގައި 'އިސްލީމީ ޢަޤީދާ ވަރުގަދަ' އަދި 'ޒިންމާދާރު' މި ދެ ކަން ސިފަކޮށްފައިވާއިރު ވަރަށް ބޮޑަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ މުޖުތަމަޢުގައި އެ ކުއްޖަކު އުޅެންވާ ގޮތުގެ ތަޞައްވުރެއް ތަފުސީލުކޮށްދީފައިވެއެވެ. އަދި މީގެއިތުރުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ މަންހަޖުގެ މައިގަނޑު އަސާސްތަކުގެ ތެރޭގައި 'ދިވެހި ވަންތަކަމާއި ސަގާފަތް' ވަކިކޮށްލެވި މިދެބައަށް ވެސް ބާރު އެޅިފައިވެއެވެ (ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަދަރުސީ ތަޢުލީމުގެ ގައުމީ  މަންހަޖު، 2014).  މި ކަންކަމަކީ ތަޢުލީމު ދިނުމުގެ ތެރެއިން ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް ކަމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ އެންމެންނަށް ގަބޫލުކުރެވޭނެކަން ކަށަވަރެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ މުގައްރައރުގައި ކިޔަވައިދެވޭ މާއްދާތަކަށް ބަލާއިރު، ސޯޝަލް ސްޓަޑީޒް (އިޖުތިމާޢީ ޢިލުމު)، އިސްލާމު، ދިވެހި، ތާރީޚް، މި މާއްދާތަކަކީ ޚާއްޞަކޮށް ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއާ ގުޅޭ ތަފާތު މަޢުލޫމާތުތައް ހިމެނޭ މާއްދާތަކެކެވެ. ފިޓްޒްޕެޓްރިކް (2006) އިޝާރާތްކުރައްވާ ގޮތުގައި ވަރަށް ގިނަ ގައުމުތަކުގައި މުގައްރަރުގައި މިގޮތަށް ސާފުކޮށް ލިޔެފައިވީ ނަމަވެސް ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަށް  ދޭންވާ ފުރިހަމަ ސަމާލުކަން އޮންނަނީ ނުދެވިފައެވެ. ތަޢުލީމު ދިނުމުގައި އެ ގައުމެއްގެ އާދަކާދަތަކާއި ހަމަތަކާއި މިންތަކާއި، ސަގާފަތާއި އުސޫލުތަކާއި، ދީނާއި ގައުމިއްޔަތާއި މިހުރިހާ ކަމަކީ ވެސް ވަކިންވަކިން ސަމާލުކަން ދޭންޖެހޭ ކަންކަމެވެ. އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަކުރެވޭގޮތުގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަކީ މަންހަޖުގައި ހިމާނާފައިވާ މާއްދާ އަކަށް ވުރެ ބޮޑަށް ކޮންމެ މަރުހަލާއެއްގައި ވެސް އެކަމަށް ދަރިވަރުން ތަރުބިއްޔަތުކޮށް ހާނުވާ ބިނާ ކުރުމަށް ސަމާލުކަން ދޭންޖެހޭ ކަމެކެވެ. މާނައަކީ އެންމެ ތުއްތު މަރުހާލާއިން ފެށިގެން ޔުނިވަރސިޓީ ތަޢުލީމާ ހަމައަށް ވެސް ދަރިވަރުންނަށް ކިޔަވައި ދެވެން ޖެހޭ އަދި އެކަމަށް ބާރު ވެސް އެޅެންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ދާދި ފަހުގެ ދިރާސާއެއްގައި، ވިންޓްރޮޕް (2020) ފާހަގަކުރައްވާ ގޮތުގައި އެމެރިކާގައި އޭނާ ހައްދަވާފައިވާ ސާވޭއަކުން ހާމަވާގޮތުގައި ޢާއްމު މީހުންނަށް ވެސް އަދި ދަރިވަރުންނަށް ވެސް އެމެރިކާގެ އޮންނަ ސަރުކާރުގެ މަޢުލޫމާތުތަކެއް ނޭނގެއެވެ. ގާނޫނާއި ބެހޭގޮތުން ނޭނގެއެވެ. ސިޔާސަތުތައް ގެންދެވޭ ގޮތާ ބެހޭގޮތުން އެނގޭ މިންވަރު ވަރަށް ކުޑައެވެ. އޭނާ ފާހަގަކުރައްވާގޮތުގައި މުހިންމު ކަމަކީ މި މަޢުލޫމާތު އެނގުން އެކަންޏެއް ވެސް ނޫނެވެ. ގައުމު ހިންގުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތާއި ރޫހު  ވެސް އޮތުމެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ފާހަގަކޮށްފައިވާ މުހިންމު ކަންކަމުގެތެރޭގައި ގައުމާ މެދު އޮންނަ ޒިންމާ، މަސްއޫލިއްޔަތު، ލޯބި، ގަދަރު، އިތުބާރު މިއިން ކޮންމެ ކަމަކީ ވެސް ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަނުގެ ތެރެއިން ދަރިވަރުން ހާނުވާ ތުއްތު އިރުއްސުރެ ދަސްކޮށްދޭން ޖެހޭ ކަންކަން ކަމުގައި އޭނާ ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ކިޔަވައިދެވޭ ކޮންމެ މާއްދާއެއްގެ ތެރެއިން ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއާ ގުޅުވުމަކީ މުހިންމު ކަމެއްކަމަށް އޭނާ އިރުޝާދު ދެއްވައެވެ. އެ މާއްދާއެއްގައި އެ ދަސްކުރެވޭ މަޢުލޫމާތު، ހުނަރު، ސިފަ ގައުމުގެ ކަންކަން ކުރިއެރުވުމުގައި، ގައުމު ބިނާކުރުމުގައި ރަނގަޅަށް ހޭދަކުރެވޭނެ ގޮތްތައް ދަސްކޮށްދޭން ޖެހޭކަމުގައި އޭނާ ވިދާޅުވެއެވެ.

ވިންޓްރޮޕް (2020) ލިޔުއްވާފައިވާ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަކުރެވުނު އެއްކަމަކީ 21 ވަނަ ގަރުނުގެ ދަރިވަރުންނަށް ކިޔަވައިދޭއިރު މިކަންކަމަށް އިތުރަށް ސަމާލުވާން ދެވިފައިވާ އިރުޝާދެވެ. ޚާއްޞަކޮށް 21 ވަނަ ގަރުނުގެ ހިނގާ ކަންކަމަށް އަލިއަޅުއްވާލައްވައި ނަންގަވާފައިވާ މިސާލުތަކުގެ ތެރޭގައި ދުނިޔެއަކީ ހުޅުވާލެވިފައި އެއް ފަސްވަމުންދާ ތަންތަނަށްވެ، ތަފާތު އާ ބާވަތްތަކުގެ ޓެރަރިސްޓް ހަރަކާތްތަކާއި، ދީނާއި ސަގާފަތްތަކާއި އިދިކޮޅު ޚިޔާލުތައް ފާޅުކޮށް ހިންގާ މީހުންގެ ކަންކަން ޢާއްމުވަމުންދާ ޒަމާނެކެވެ. މިހެން ކަމުން އެ ގައުމެއްގެ ތަރިކައާއި، ސަގާފަތްތަކާއި ދީނާއި ގާނޫނުތަކުގެ ކަންކަން ދަރިވަރުންނަށް ކޮންމެހެންވެސް އެނގިގެންނޫނީ އެގައުމެއްގެ ރައްކައުތެރިކަން ހޯދުމަކީ ދަތިކަމަކަށް ވެދާނެކަން އޭނާ ހާމަކުރައްވާފައިވެއެވެ (ވިންޓްރޮޕް 2020). މިފަދަ ޚިޔާލުތަކަށް ނަޒަރު ހިނގާލާއިރު ހާމަވަނީ ހަޤީޤަތުގައި ވެސް މަދަރުސީ ތަޢުލީމުގެ ތެރޭގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަނަށް ދޭންޖެހޭ އަހަމިއްޔަތުކަން އިތުރު ކުރަންޖެހިފައިވާ މިންވަރެވެ. ވިންޓްރޮޕް (2020)ގެ ޚިޔާލުތަކަކީ އެމެރިކާ ފަދަ ބޮޑެތި ގައުމުތަކާ ގުޅުވައިގެން ލިޔުއްވާފައިވާ ޚިޔާލުތަކެވެ. އެހެންކަމަށްވާނަމަ، ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ބިއްތަކުގައި އޮތް މާސިންގާ ގައުމުތަކާއި އަޅާބަލާއިރު އަޅުގަނޑުމެން ފަދަ ކުދިކުދި ޖަޒީރާތައް މާބޮޑަށް ވެސް މިފަދަ ކަންކަންކަމާ މެދު ސަމާލުވުން މުހިންމެވެ. ދިވެހިދަރިން ދިވެހިވަންތަ ބަޔަކަށް ހެދުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ގައުމުގެ ދިރުމާއި، ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްގީއަށް ޓަކައި ވެސް ކޮންމެހެން ލާޒިމު ކަމެކެވެ.

ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން ކިޔަވައިދިނުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ގޮތްތައް

ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންގެ މުހިންމުކަމާއި އެބައިތައް ކިޔަވައދިނުމުގެ ނިޒާމުގައި ތަރުތީބުކޮށް ރާވާނެ ގޮތްތަކާ ބެހޭގޮތުން ތަފާތު ޢިލްމީ މާހިރުން ނުހަނު ގިނަ ލިޔުންތައް ޝާއިޢުކުރައްވާފފައިވެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތްތަކަކީ ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރޭގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން ހިމެނިދާނެގޮތްތަކާ ބެހޭގޮތުން ގުއިލްފޮއިލް، ޑެލޭންޑަރ، އަދި ކްރެކް (2016) ގެ ލިޔުމަކުން ޚުލާޞާކޮށްލެވި ދޭހަ ކުރެވިފައިވާ ބައިތަކެކެވެ. މިލިޔުމަކީ މިޢިލުމުވެރިންގެ ދިރާސާގައި ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަން އުނގަންނާދިނުމުގެ ނިޒާމުގައި ތަންފީޒު ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ މޮޑެލްތަކުގެ ތެރޭގައި ދިރާސާއިން ކާމިޔާބުކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވާ 6 މޮޑެލެކެވެ.

އިސްވެ ބަޔާންވެދިޔަ ކަންކަމަކީ ހަގީގަތުގައި ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި ރާވައި ހިންގަން އުދަގޫ ކަންތައްތަކެއް ނޫނެވެ. ގައުމަށް ބޭނުންވާ ރައްޔިތުން އުފެއްދުމަކީ ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް އަސާސެވެ. އެހެންކަމުން އެއަސާސް ފުރިހަމަ ކުރުމަށް ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި ދަރިވަރުން އެންމެ ތުއްތު އިރުއްސުރެ ތައްޔާރުކޮށް، ތަމުރީނު ލިބިދޭން ޖެހެއެވެ. 21 ވަނަ ގަރުނުގެ ބަދަލުވަމުންމިދާ ދުނިޔޭގެ އެއްފަސް މަސްރަހުގައި އެއް ގައުމުން އަނެއް ގައުމަށް ހިޖުރަކުރުމާ އެއް ގައުމުން އަނެއްގައުމުގެ ރައްޔިތުންނަށް ނެޝަނަލިޓީތައް ދީ ގައުމުތައް ވެސް މިދަނީ މަސްހުނިވަމުންނެވެ. ދުނިޔޭގައި ކުރިއަރާފައިވާ ގިނަ ގައުމުތަކުގެ ތަރައްގީ ގެނައި ހަގީގީ މީހުންނަކީ އެހެން ގައުމުތަކުން އެ ގައުމުތަކަށް ހިޖުރަ ކުރި މީހުންނެވެ. އެ މީހުންގެ އަމިއްލަ ގައުމުތަކުގައި ތިބިނަމަ އެގައުމަތަކުގެ އިސްސަފުގައި މަސައްކަތް ކޮށް އަމިއްލަ ގައުމު ވެސް  ކުރިއެރުވޭނެ ގާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ބަޔަކަށް އެމީހުން ވީހެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ފަދަ ކުދި ޖަޒީރާ ގައުމުތަކުގައި ތަޢުލީމީ ނިޒާމުން ނުކުންނަން ހަރުދަނާ ދަރިންކޮޅު އެހެން ގައުމަކަށް ގޮސް އެތަނުގައި ވަޒަންވެރިވެ، ދިރިއުޅެ، އެ ގައުމުތަކަށް ޚިދުމަތްކޮށްދޭން ފަށަނީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ ކުދިންގެ ހިތްތަކުގައި އަމިއްލަ ވަޒަނުގެ އަގު ބިންވަޅު ނެގުމުގެ ފުރުސަތު ރަނގަޅަށް ނެދެވުމުންނެވެ. ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަކީ ގައުމެއް ހިންގާނެ ބަޔަކު އުފެއްދުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ އެންމެ މުހިންމު ވަސީލަތެވެ. އޭގެތެރޭގައި ގައުމަށް ލޯބި ޖެއްސުމާއި، ގައުމުގެ ޒިންމާ އަދާކުރަން އަހުލުވެރިކުރުމާއި، ގައުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލާ ތަރިކަ ހިމާޔަތްކުރުމުގެ ރޫހު އުފެއްދުން ވެސް ހިމެނެއެވެ. ކުރުކޮށް ދަންނަވާނަމަ ސިވިކް އެޑިޔުކޭޝަންއަކީ ގައުމިއްޔަތު ދަސްކޮށްދިނުން ކަމުގައި ބެލެވިދާނެއެވެ.

މިއަދު މިހުށަހަޅައި ލެވުނު ވާހަކަކޮޅަކީ ގައުމުގެ މުޅި މުސްތަގުބަލާ ގުޅިފައިވާ ކަމެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރިވަރުންނަށް ތަޢުލީމު ދިނުމުގައި ޅަ ޢުމުރުއްސުރެ މިކަމަށް ސަމާލު ނުވެވިއްޖެނަމަ ގައުމުގެ ދަރިން އެހެން ގައުމުތަކަށް ހިޖުރަކޮށް ގައުމު ހިންގާނެ ހަރުދަނާ މީހުން މަދުވުމަކީ ދުރުކަމެއް ނޫނެވެ. ނަސްރުގެ ދުވަސްތައް ފަދަ ތާރީޚީ ކާމިޔާބީތައް ފާހަގަކުރާއިރު، ގައުމަށް އިޚްލާޞްތެރި، ގައުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަން ދަންނަ، ތަމުރީނު ލިބިފައިވާ ރައްޔިތެއް އުފެއްދޭނެ ގޮތްތަކާ މެދު އަޅުގަނޑުމެން ތަޢުލީމީ ދާއިރާގެ މީހުން އިތުރަށް ސަމާލުވާން ޖެހެއެވެ. އަޅުގަނޑު ދެކޭ ގޮތުގައި ގައުމީ މަންހަޖުގެ އަސާސްތަކުގެ ތެރޭގައިގައިވާ 'ދިވެހި ވަންތަކަމާއި ސާގާފަތް' ރައްކައުތެރިކުރާނެ ބައެއް އަޅުގަނޑުމެން ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން އުފަންކުރުން އެއީ ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ ކޮންމެ ފަރުދެއްގެ ވެސް ޒިންމާއެކެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ކުރިން އިޝާރާތް ކުރެވުނު ފަދައިން 21 ވަނަ ގަރުނުގައި މިކަމަށް ދޭންވާ ސަމާލުކަން ވަކިން އިތުރެވެ.