ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްގެ އަނބިކަނބަލުން ފަޒްނާ އަޙްމަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެމަނިކުފާނު ތައުލީމް ޙާސިލު ކުރެއްވުމަށް އުފަން ރަށް ޅ. ހިންނަވަރުން މާލެ ވަޑައިގެން ފަޒްނާގެ އާއިލާއާއެކު އުޅުއްވި ދުވަސްވަރު އެކަމަނާވެސް އަދި އެކަމަނާގެ މަންމާފުޅުވެސް އަދި އެ އާއިލާގެ އެހެން ބޭފުޅުންވެސް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއަށް އާންމުކޮށް ވިދާޅުވެ އުޅުއްވި ނަމަކީ "އިބްރާހިމް" އެވެ.
ރައީސްގެ އަނބިކަނބަލުން ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއަށް ވަރަށްގިނަ ދުވަސް ވަންދެން "އިބްރާހިމް" ވިދާޅުވެ އުޅުއްވުމަށް ފަހު ވަކިހިސާބަކުން އެމަނިކުފާނަށް އާންމުކޮށް ކިޔާ ނަމަކަށް "އިބޫ" ހެއްދެވިއެވެ. އެއަށްފަހު ފިރިކަލުން އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙް ސިޔާސީ މައިދާނަށް ނުކުމެވަޑައިގެން ފާއިތުވީ 25 އަހަރު އުޅުއްވިއިރުވެސް އާންމު ނަމެއްގެ ގޮތުގައި ފަޒްނާގެ އާއިލާއިންވެސް އަދި ހުރިހާ ރައްޓެހިންނާއި އާންމުންވެސް ކިޔައި އުޅުނު ނަކަމަށް "އިބޫ" ވެގެންދިޔައެވެ.
މަޑުމައިތިރި މިޒާޖެއްގެ އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއަކީ ސިޔާސީ ދާއިރާގައި ތަޖުރިބާކާރު އަދި ވިސްނުންފުޅު ތޫނު ބޭފުޅެއް ނަމަވެސް އެމަނިކުފާނުގެ ޝައުގުވެރިކަން ރާއްޖޭގެ ރައީސްކަމާ ހަމައަށް ފޯރުވި ސަބަބަކަށް ވެގެން ދިޔައީ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ވެރިކަން ނިންމުމަކަށް ގެނައުމަށް އިދިކޮޅު ކޯލިޝަނުން އެއްކެންޑިޑޭޓް ނެރުމުގެ ވާހަކައިގެ ފެށުން ކަމަށެވެ. އެވާހަކަ އަނބިކަނބަލުން ފަޒްނާވެސް ޔަގީން ކޮށްދެއްވިއެވެ. ފަޒްނާ ވިދާޅުވީ އެއްކެންޑިޑޭޓް ނެރުމުގެ ވާހަކަ ކޯލިޝަނުން ދެކެވުމުގެ ކުރިން ރައީސް ކަމުގެ ޝައުގުވެރިކަން ފިރިކަލުންގެ ކިބައިގައި ނެތްކަމަށެވެ. އަދި އެފަދަ ވާހަކައެއް އެ ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައިވެސް އޭގެކުރިން އެއްވެސްއިރަކު ދެކެވިފައިވެސް ނެތް ކަމަށެވެ.
އިދިކޮޅު ކޯލިޝަނުން އެއްކެންޑިޑޭޓް ނެރުމުގެ ދިގު ވާހަކަ ތަކަށް ފަހު ކޯލިޝަނުގެ ހުރިހާ ބައިވެރިންނަށްވެސް އެއްބަސްވެވުނު ބޭފުޅަކަށް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙް ވެގެންދިޔައެވެ. އެއަށް ފަހު ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ކެމްޕޭނުގެ ދުވަސްވަރުވެސް އެމަނިކުފާނަށް އާންމުންނާއި މީޑިޔާ ތަކުންވެސް އާންމު ނަމެއްގެ ގޮތުގައި މުޚާތަބު ކުރަމުން އައީ "އިބޫ" ގެ ނަމުންނެވެ. ރިޔާސީ އިންތިޚާބު އެމަނިކުފާނު ކާމިޔާބު ކުރައްވައި އިންތިޚާބީ ރައީސެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނެވިއިރުވެސް އާންމުންނާއި މީޑިޔާ ތަކުންވެސް "އިބޫ" ގެ ނަމުން މުޚާތަބު ކުރަމުން ދިޔައެވެ. ބަޔެއް ފަހަރު އިންތިޚާބީ ރައީސް "ސޯލިޙް" އޭވެސް ކިޔައި އުޅުނުތަން ފެނުނެވެ. އޭގެތެރޭގައި "އިންތިޚާބީ ރައީސްގެ ތަރުޖަމާނު" އަދި މިހާރުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު މާރިޔާ އަޙްމަދު ދީދީވެސް ހިމެނެއެވެ. ފަހަރެއްގައި ރައީސް "ސޯލިޙް" ކިޔުއްވަން އެމަނިކުފާނު ބޭނުންފުޅުވީ ތޯއްޗެކެވެ. ވެދާނެއެވެ.
17 ނޮވެމްބަރު 2019 ވަނަ ދުވަހު ހަވީރު އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙް ވަނީ ބޮޑު ރަސްމިއްޔާތެއްގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ކަމުގެ ހުވާ ކުރައްވާފައެވެ. އެހެންކަމުން އެމަނިކުފާނަކީ މިހާރު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއެވެ. މިހާރު އެމަނިކުފާނަށް އާންމުކޮށް ކިޔައި އުޅޭ ނަމަކީ އެމަނިކުފާނުގެ ވަނަން ކަމުގައި ހެދުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެއްނޫން ކަމަށް ބަޔެއް މީހުން ގަބޫލު ކުރެއެވެ. ފަހަރެއްގައި ރައީސަށް މުޚާތަބު ކުރުމުގައި އަދިވެސް "އިބޫ" ކިޔުއްވަން އެމަނިކުފާނު ބޭނުންފުޅުވެދާނެއެވެ. ނުވަތަ "އިބޫ" އެއީ އަދިވެސް އާންމުކޮށް ކިޔުއްވަން އެމަނިކުފާނު މާގަޔާވާ ނަމަކަށް ވެދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ބަޔެއް މީހުންގެ ޚިޔާލުގައި ގައުމުގެ ރައީސްއަށް އާންމުންނާއި މީޑިޔާ ތަކުންވެސް ވަނަން ބޭނުންކޮށް އުޅުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެއްނޫނެވެ.
މިހިސާބުން ދެން އުފެދޭ ސުވާލަކީ ރައީސް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއަށް އާންމުކޮށް ދެން ކިޔާނީ ކޮންނަމެއްތޯއެވެ. ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ނަމުގެ އެންމެ ކުރިޔަށް އޮންނަ ނަމަކީ އާންމުގޮތެއްގައި އަސްލު ނަމެވެ. ދެން ފަހަތަށް އާއިލީ ނަމެއް ލައި އުޅެއެވެ. އެގޮތުން ރައީސް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްގެ ނަންފުޅަކީ "އިބްރާހިމް" އެވެ. އަނބިކަނބަލުންނާއި އެއާއިލާގެ އެހެންބޭފުޅުން ކުރިންވެސް ކިޔައި އެއުޅުއްވި ނަންފުޅެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ނަންފުޅުގެ ދެވަނައަށް އެއޮތް "މުޙަންމަދު" އެއީ ރައީސްގެ ބައްޕާފުޅުގެ ނަމެވެ. އެންމެ ފަހަތަށް އޮންނަ "ސޯލިޙް" އެއީ ރައީސްގެ ކާފާފުޅުގެ ނަންފުޅެވެ. އެހެންކަމުން އާންމުކޮށް ކިޔައި އުޅޭ ނަމަކަށް "މުޙަންމަދު" ވެސް އަދި "ސޯލިޙް" ވެސް ކިޔޭކަށް ނެތެއްނޫންހެއްޔެވެ. ވެރިކަމުގައި ހުންނެވީ އެމަނިކުފާނެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ބައްޕާފުޅެއް އަދި ކާފާފުޅެއްވެސް ނޫނެވެ. ރައީސްގެ އެއްބަނޑުއެއްބަފާ ބަޔެއް ބޭފުޅުންގެ ނަންފުޅުގައިވެސް އެބޭފުޅެއްގެ ފުރަތަމަ ނަންފުޅަށް ފަހު ބައްޕާފުޅު މުޙަންމަދު އަދި ކާފާފުޅު ސޯލިޙްގެ ނަންފުޅުވެސް އެބައޮތެވެ.
ތެދެކެވެ. "އިބްރާހިމް" މިއީ ރާއްޖޭގައިވެސް ވަރަށް އާންމު ނަމެކެވެ. ބައިވަރު އިބްރާހިމް މިރާއްޖޭގައިވެސް އެބައުޅެއެވެ. ނަމަވެސް ރައީސް އުފަންވުމާއެކު އެމަނިކުފާނަށް އާއިލާއިން ކިޔުއްވާފައި ނަންފުޅަކީ "އިބްރާހިމް" އެވެ. ވީމާ "ރައީސް އިބްރާހިމް" ވެސް އާންމުކޮށް ކިއިދާނެއެވެ. އެހެންނޫނީ ދެންއޮތް ގޮތަކީ ރައީސްގެ ފުރިހަމަ ނަންފުޅުން މުޚާތަބު ކުރުމެވެ. އެއީ ރައީސް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއެވެ. މީގެކުރިންވެސް ރާއްޖޭގެ ރައީސް ކަމަށް ވަޑައިގެންނެވި ބަޔެއް ބޭފުޅުންނަށް ރައީސް ކަމަށް ވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިން ކިޔައި އުޅުނު ވަނަން ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތުމަށް ފަހު ހުރިހާ މީހުންވެސް ވަނީ ދޫކޮށްލާފައެވެ. އޭގެތެރެއިން އެންމެ ފާހަގަ ކޮށްލެވެނީ ކުރީގެ ރައީސް މުޙަންމަދު ނަޝީދެވެ.
ރައީސް ނަޝީދު ތުއްޕުޅުއިރުވެސް އަދި ސިޔާސީ މަސައްކަތަށް ނުކުމެވަޑައިގެންނެވި ފަހުންވެސް އެމަނިކުފާނަށް އާންމުކޮށް ކިޔައި އުޅުނީ "އަންނި" އެވެ. އެމަނިކުފާނު މަޝްހޫރުވެގެން ދިޔައީވެސް "އަންނި" ގެ ގޮތުގައެވެ. ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ކެމްޕޭނުގައިވެސް ބޭނުން ކުރެއްވި ނަމަކީ "އަންނި" އެވެ. ހަގީގަތުގައި "ނަޝީދު" އަކީވެސް ރާއްޖޭގައި ވަރަށްގިނަ ނަމެކެވެ. ނަމަވެސް ވެރިކަމުގެ ހުވާ ކުރެއްވުމުގެ ކުރިން އިންތިޚާބީ ރައީސަކަށް އެމަނިކުފާނު ބަދަލުވެވަޑައިގަތުމާއެކު "އަންނި" ދޫކޮށްލުމަށް ފަހު ހުރިހާ މީހުންވެސް އާންމުކޮށް ކިޔާ ނަމަކަށް "ރައީސް ނަޝީދު" ހެދިއެވެ. ފަހުގެ ތާރީޚުގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި އެހެން ބޭފުޅުންނަށް މިކަމެއް ކުރިމައްޗެއް ނުވެއެވެ. ރައީސް މުޙަންމަދު އަމީންއަށް "ރައީސް އަމީން" އަދި ރައީސް އިބްރާހިމް ނާސިރަށް "ރައީސް ނާސިރު" އެވެ. ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގަތްޔޫމަށް "ރައީސް މައުމޫން" އަދި ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީން އަބްދުލްގަތްޔޫމްއަށް "ރައީސް ޔާމީން" އާންމު ނަމެއްގެ ގޮތުގައި ކިޔައި އުޅުނެވެ.
ނަމަވެސް ރައީސް ނަޝީދާއި ރައީސް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއަށް މިދިމާވި ގޮތަކީ އާންމުކޮށް ރަސްމީ ނަންފުޅު ބޭނުންކޮށް އުޅުނީ ރަސްމީ ކަންކަމުގައި އެކަނި ކަމަށްވެފައި ގިނައިން ކިޔައި އުޅުނު ނަންފުޅަކީ ވަނަމެއް ކަމުގައި ވުމެވެ. މިމައްސަލަ ރައީސް ނަޝީދު ވެރިކަމަށް އިންތިޚާބުވެވަޑައިގަތުމާއި ހަމައިން އެމަނިކުފާނަށް ޙައްލުވި ނަމަވެސް ރައީސް އިބްރާހިމް މުޙަންމަދު ސޯލިޙްއަށް އަދިވެސް ގިނަބަޔަކު ދަނީ ވަނަން ބޭނުން ކުރަމުންނެވެ.
maa vaahaka dhigu. Ibu kiyaanee rattehinnaai gaaiy thimaagr meehun. Ehen kiyaigenneh nuvaane ehen bayaku
Gaiyoom eh noanne noothoa?
Onnanvaanee gayyoom