(28 މާޗް 2023 ގައި ޝާއިއުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)
ހާބީލާއި ޤާބީލާ ދެމެދު ، ކައިވެނިފުޅާގުޅިގެން އުފެދުނު މައްސަލައިގާ ، ޤުރުބާނީއެއް ވުމަށް ﷲ އެދެބޭފުޅުންނަށް އަމުރުކުރެއްވިއެވެ. ﷲ ގެ ނިންމެވުން މިކަމުގައި ބުރަވެގެންދާނީ އެންމެ ރަނގަޅު ޤުރުބާނީއެއް ވެވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅެއްގެ ކޮޅަށް ކަމުގައި އޮތީ ނިންމަވާފައެވެ. ﷲ ގެ މިއަމުރުފުޅާގުޅިގެން ، ހާބީލުގެ ޤުރުބާނީޢަކަށްވީ އޭނާގެ ދަނޑުގޮވާމުގެ ބާވަތްތަކުން އެންމެ ދެރަ ޖަމާއެވެ. ޤާބީލުގެ ޤުރުބާނީއަކަށްވީ އޭނާގެ ގެރިބަކަރީގެ ތެރެއިން އެންމެ ރަނގަޅު ޖަމާއެވެ. ﷲ ޤަބޫލުކުރެއްވީ ޤާބީލުގެ ޤުރުބާނީއެވެ. އެހިނދު ، ހާބީލު އޭނާގެ ކޮއްކޮ ޤާބީލާ ދެކޮޅުވެރިވެ ވަޑައިގެން ، ޤާބީލު ޤަތުލުކުރެއްވުމަށް ކުރިމަތިލެއްވިއެވެ.
އިންސާނީ ފުރަތަމަ ޤަތުލު
އަލްމާއިދާ ސޫރަތުގެ 27 ވަނަ އާޔަތުން ފެށިގެން 31 ވަނަ އާޔަތުގެ ނިޔަލަށް ، ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މިކަން ހިނގިގޮތް ، ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާ އަންގަވާފައި ވެއެވެ.
" އާދަމުގެފާނުގެ ދެދަރިކަލުންގެ ޚަބަރު ، ޙައްޤު ގޮތުގައި ކަލޭގެފާނު އެއުރެންނަށް ކިޔައިދެއްވާށެވެ ! އެއީ ، އެ ދެދަރިކަލުން ޤުރުބާނެއް ކުރިމަތިކުރެއްވި ހިންދު ، ( ކަންހިނގިގޮތުގެ ވާހަކަ ) އެވެ. ފަހެ ، އެދެ ދަރިކަލުންކުރެ އެއްދަރިކަލެއްގެ ކިބައިން ( ޤުރުބާން ) ޤަބޫލުކުރެއްވިއެވެ. އަނެއް ދަރިކަލުންގެ ކިބައިން ޤަބޫލެއް ނުކުރެއްވިއެވެ. އެދަރިކަލުން ވިދާޅުވިއެވެ ! ތިމަން ، ކަށަވަރުންވެސް ކަލޭ ޤަތުލުކުރާ ހުށީމެވެ. އަނެއް ދަރިކަލުން ވިދާޅުވިއެވެ ! ﷲ ޤަބޫލުކުރައްވާކަން ކަށަވަރީ ތަޤުވާވެރިންގެ ކިބައިންނެވެ. " ( 27 ވަނަ އާޔަތް )
" ހަމަކަށަވަރުން ، ތިމަން ޤަތުލުކުރުމަށްޓަކައި ، ކަލޭގެއަތް ތިމަންނަޔާ ދިމާޔަށް ދިއްކުރިޔަސް ، ކަލޭ ޤަތުލުކުރުމަށްޓަކައި ، ތިމަންގެ އަތް ކަލެޔާ ދިމާއަށް ދިއްކުރާނޭ މީހަކުކަމުގައި ތިމަން ނުވަމެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ، ޢާލަމްތަކުގެ ވެރި ﷲ ދެކެ ، ތިމަން ބިރުގަންނަމެވެ. " ( 28 ވަނަ އާޔަތް )
" ހަމަކަށަވަރުން ތިމަން އެދެނީ ، ތިމަންގެ ފާފައާއިކަލޭގެފާފަ އައިގެން ، ( ﷲ ގެ ޙަޟުރަތަށް 9 ކަލޭ ރުޖޫޢަވުމެވެ. އޭރުން ، ކަލޭވާހުށީ ، ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިންގެ ތެރެއިންނެވެ. އެއީ އަނިޔާވެރިންގެ ޖަޒާއެވެ. " ( 29 ވަނަ އާޔަތް )
" ދެން ، އޭނާޣެ އަޚު ޤަތުލުކުރުމަށް ، އޭނާގެ ނަފްސު އޭނާއަށް ޒީނަތްތެރިކޮށް ދައްކައި ފަހިކޮށްދިނެވެ. ދެން އޭނާ ، އޭނާގެ އަޚު ، ޤަތުލުކުޅައެވެ. ދެން ، އޭނާ ގެއްލެނިވެގެންވާ މީހުންގެތެރެއިން ވިއެވެ. " ( 30 ވަނަ އާޔަތް )
" ދެން ، އޭނާޣެ އަޚުގެ ( ފުރާނަނެތް ) މަސްގަނޑު ނިވާކުރާނީ ކޮންފަދަޔަކުންކަން ، އޭނާއަށް ދެއްކެވުމަށްޓަކައި ، ބިން ހާވާނެކާޅެއް ، ﷲ ފޮނުއްވިއެވެ. ދެން ، އޭނާ ބުންޏެވެ. އޭ ، އަހުރެންނަށްހުރި ހިތާމައެއްގެ ބޮޑުކަމާއެވެ ! އަހުރެންގެ އަޚުގެ މަސްގަނޑު ނިވާކުޅައުމަށް ، މިކާޅުފަދައިން ވުމަށްވެސް ، އަހުރެން ނުކުޅެދިގެންވީ ހެއްޔެވެ ؟ ދެން ، އޭނާ ހިތާމަކުރާ މީހުންގެ ތެރެއިން ވިއެވެ. " ( 31 ވަނަ އާޔަތް )
ޤާބީލް ވަނީ އޭނާގެ ބޭބެއަށް ނަޞޭޙަތްތެރިވެވަޑައިގެންފައެވެ. ﷲ ގެ ޙަޟުރަތުގައި ޤަބޫލުކުރެއްވިގެންވަނީ ހެޔޮ ޢަމަލުކަމާއި ، އެކަމަށް ބިރުވެތިވެ ކިޔަމަން ގަތުމަށެވެ. އެހެނެއްކަމަކު ، ނުބައި ފާސިދު ޢަމަލުކޮށް ، ހަވާ ނަފްސުގެ އެދުންތައް އިސްކޮށް ، ﷲ އަށް އުރެދޭ އަޅުންނަށް ހުރީ ހަލާކާއި ގެއްލުންކަން ވިސްނައި ދެއްވިއެވެ.
ރަސޫލު ޞައްލަﷲ ޢަލައި ވަސައްލަމަ ޙާދީސްކުރައްވާފައިވާ ގޮތުގައި ، އެކަމުގައި ހާބީލު ކޯފާ އިސްކުރެއްވިއެވެ. އަދި ދަގަނޑު ހަތިޔާރަކުން ، ޤާބީލުގެ އިސްތަށިފުޅުގައި ޖެއްސެވިއެވެ. އަނެއް ރިވާޔަތެއްގައި އައިސްފައިވާގޮތުގައި ، ޤާބީލުގެ އިސްތަށިފުޅުގައި ހާބީލު ޖެއްސެވީ ، އަވަހާރަލައްޕަވާފައި އޮންނަވަނިކޮންނެވެ.
މިޙާދިސާއާ ގުޅިގެން ، އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވީ ވަރަށްބޮޑު ހިތާމަ ފުޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ފުރަތަމަ އަދި ދެވަނަޔަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ދެ ފިރިހެންދަރިކަލުން ގެއްލިވަޑައިގަތީއެވެ. އެއްދަރިކަލުން އެވަނީ އަވަހާރަކޮށްލެވިފައެވެ. އަނެއް ދަރިކަލުންވެގެން ދިޔައީ ، އިންސާނާގެ އެންމެ ބޮޑު ދުޝްމަނުކަމުގައިވާ ޝައިތާނާގެ ބައިވެރިޔަކަށެވެ. އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމް ، ކެތްތެރިވެވަޑައިގެން ، ﷲ ގެ ޙަޟުރަތުގައި ދަރިކަލުންނަށްޓަކައި ދުޢާކުރެއްވިއެވެ. އަދި ދުނިޔެ އާބާދުކުރެއްވުމުގައި ދެމިހުންނެވިއެވެ. އެއަށްފަހު ، އެކަލޭގެފާނަށް އިތުރު ފިރިހެންދަރިކަލަކު ލިބިވަޑައިގަތެވެ. އެއީ ޝީޘް އެވެ. އާދަމުގެފާނުގެ ދަރިދަރި ކަލުންނާއި ދަރިދަރި ކަނބަލުންގެ ނަންފުޅުތަކަކީ ، ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިވާ ނަންފުޅުތަކެއްނޫނެވެ. އަދި އެއީ ، ރަސޫލާގެ ސުންނަތުންވެސް ސާފުވާންއޮތް ކަމެއްނޫނެވެ. އެނަންފުޅުތައް ބޭނުންކުރެވެމުން އައިސްފައިވަނީ ތާރީޚުން އެނގެންހުރި ބައެއް ލިޔުންތަކުން ނަގައިގެންނެވެ.
އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމް ، އެކަލޭގެފާނުގެ އުފަން އަދި ކާފަ ، މުނިކާފަ ބޭފުޅުންނަށް ، ނުވަތަ އެކަލޭގެފާނުގެ ކީރިތި ﷲ އާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމު އުނގަންނައި ދެއްވިއެވެ. އަދި ، އެކަލޭގެފާނަށް ޝައިތާނާގެ ފަރާތުން ކުރިމަތިވެވަޑައިގަތް ނުރައްކާތެރި ޙާލަތު ސާފުކޮށްދެއްވުމާއެކު ، ޝާއިތާނާގެ ވަސްވާހާއި ފާސިދު ޢަމަލުތައް ހުންނާނެގޮތާއި ޝައިތާނާއާ ދުރުހެލިވުމަށް ޢަމަލުތައް ބަހައްޓަންވީގޮތް ދަސްކޮށްދެއްވިއެވެ. އަހަރަކަށްފަހު އަހަރެއް ފާއިތުވެގޮސް ، އާދަމުގެފާނު މުސްކުޅިފުޅުވެވަޑައިގަތެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިފަސްކޮޅު ދުނިޔެއަށް ފެތުރިގެންދިޔައެވެ.
(ނުނިމޭ)
