އެމެރިކާގެ ހައިވާނުބަގީޗާއެއްގައި ކޮށްޓަކަށްލައިގެން ގެންގުޅުނު ޒުވާނެއްގެ ވާހަކަ

މިއީ މީގެ އެއްސަތޭކަ ދިހަވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން ހިނގާފައިވާ ކަމެކެވެ. އިންސާނީ ތާރީޚަށް ބަލާއިރު އެއީ ހަމަ ދާދި ފަހުގެ ވާހަކައެކެވެ. އިންޖީނެއް އެޅި މަތިންދާ ބޯޓެއް އުދުއްސޭތޯ، ވިލްބަރ ރައިޓާއި އޭނާގެ ކޮއްކޮ އޯވިލް ރައިޓް މިންނަތް މަސައްކަތް ކުރި ދުވަސްވަރެވެ! ނިސްބަތުން އެހާ ތަހުޒީބު ދުވަސްވަރެއްގައި އެފްރިކާގެ ކޮންގޯގެ ބޯ ޖަންގަލިތަކުގެ ތެރެއިން އުމުރުން ވިއްސަކަށް އަހަރުގެ ޒުވާން ފިރިހެން ކުއްޖަކު ޖަހައިގަނެގެން އެމެރިކާއަށް ގެންގޮސް، ނިޔުޔޯކުގެ ހައިވާނުބަގީޗާއެއްގައި، ރާމާމަކުނާއި އެކު، މަކުނު ކޮށްޓެއްގައި މީހުންނަށް ދައްކަން ބެހެއްޓިކަމީ މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންގެ އިތުރުން އެމެރިކާ މީހުންވެސް ހައިރާންވެ ގަބޫލު ކުރަން ދަތިވެގެން އުޅޭ ޚަބަރެކެވެ. ނަމަވެސް އެއީ ހަމަ ހިނގި ކަމެކެވެ!
ލިޔުންތަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި އޮޓާ ބެންގާ ކިޔުނު މި ޒުވާނާ، މެދުތެރޭ އެފްރިކާގެ ކޮންގޯއިން އެމެރިކާއަށް ގެންދެވުނީ 1904 ގައެވެ! 1906ގެ ފަހުކޮޅު ދެލައްކަ ފަންސާސް ހާހަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ނިޔުޔޯކުގެ ބްރޮންކްސް ސަރަހައްދުގައިވާ ހައިވާނުބަގީޗާއަށް، ރާމާމަކުނު ކޮށީގައި ބަންދުކޮށްފައި ހުރި އެފްރިކާގެ ނަސްލުގެ ޒުވާނާ ބަލަން ދިޔައެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި ” ޕިގްމީ” އަކީ، އިންސާނީ ނަސްލު ދިރާސާ ކުރާ ބައެއް އިލްމުވެރިން، ފަސްފޫޓު ހަމަ ނުވާ މީހުން ބަޔާން ކުރާ ގޮތެކެވެ. ނަމަވެސް މި ނަން އެންމެ ޚާއްސަވަނީ އެފްރިކާގެ މެދުތެރޭ ހިސާބުގައި އުޅޭ ކުރު މީހުންގެ ގަބީލާތަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހުންނަށެވެ. މިޒަމާނުގެ އިލްމުވެރިންގެ ބައެއް މީހުން، އިންސާނުންގެ ވަކި ބަޔަކަށް މިނަން ކިޔުން އެކަށީގެންވާ ކަމަކަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެއެވެ. އެމެރިކާ މީހުން އާގަމަބަލަން ރާމާމަކުނާއި އެކު ހައްޔަރު ކުރި ޒުވާނާ އަކީ އުމުރުން ބާވީހަކަށް އަހަރުގައިވެސް އިސްކޮޅުގައި ހަތަރު ފޫޓު އެގާރަ އިންޗި، އަދި ބަރުދަނުގައި ސަތާޅީސް ކިލޯ ހަމަނުވާ، ބަލާބެލުމަށް ހަށިގަނޑު ކަމީނާ ޒުވާނެކެވެ!

‘ޖަންގަލިސޮރު’ ބަލަން އަންނަ މީހުންގެ ފައުޖުފައުޖު ބައެއް ފަހަރު ފަސްސަތޭކައަށް އަރާކަމަށް ވެއެވެ! ކޮށްޓަކަށް ލާފައި އެފްރިކާގެ މި ޒުވާނާ ބަންދު ކޮށްފައި ހުންނައިރު، ބައެއް ފަހަރު މީނާ ހަމަ އެއްވެސް ކަމެއް ނުކޮށް ވަރަށް ރުޅިއައިސް، މީހުންނަށް ލޯ އަޅައިގެން، އަނެއްބައި ފަހަރު އޮޅުކޮށްގެން އޭނާ ގެންގުޅޭ ގުރައެއްގައި ފިރުމައިލަ ފިރުމައިލަ ހުންނަކަމަށްވެއެވެ. އަދި މީނާ އަށް އެއްކޮށްދީފައި ހުންނަ ހުއި ފަދަ ތަކެތިން ރޯނުވަށައި، އެ ރޯނުން ހަނި ދަލެއް ބަނދެ، ޖޯއްޔަކަށް ވާކަހަލަ ގޮތަކަށް އެލުވައި، އަދި ޓުކުރި ފަދަ ތަކެތި ވިޔެ ހަދައިއުޅުނުކަމަށްވެއެވެ! މީނާ ފެނިފައި ކުޑަކުދިން މަޖާވެގެން އުޅުނު ނަމަވެސް ހަރުމީހުންގެތެރެއިން ގިނަ މީހުން މިކަމާ ވަރަށް ހިތް ނުތަނަވަސްވެގެން އުޅުނުކަމަށްވެއެވެ!
އަޅުވެތިކަން މަނާކުރެވި، އެއީ ކުށެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެހިގެން ދިޔައީ ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބު ހިސާބުގައި އެކި ދުވަސްވަރުގައެވެ. އެމެރިކާގައި، ރަސްމީ ގޮތުން އަޅުވެތިކަން މަނާ ކުރެވުނީ 1865ގެ ޖަނަވަރީން 31 ވަނަ ދުވަހެވެ. ” އަޅުވެތިކަން ނުވަތަ ފުރިހަމަކުރަމުންދާ ހުކުމެއްގެ ދަށުން ފިޔަވައި އިންސާނުން ލައްވައި ގަދަ ކަމުން މަސައްކަތް ކުރުމަކީ، އެމެރިކާގެ އިސްޓޭޓުތަކުގައި މަނާކަމެކެވެ.” އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު މި ދައްކަނީ ރާމާމަކުނު ކޮށްޓެއްގައި ބަންދުކޮށްފައި ހުރި ޒުވާނެއް ދެކެން 1906 ވަނަ އަހަރުގެ ޚަރީފު މޫސުމުގައި ދެލައްކަ ވިހި ހާހެއްހައި މީހުން ދިޔަ ވާހަކައެވެ. ރަސްމީ ސިފައެއްގައި އެ ގައުމުން އަޅުވެތިކަން ނައްތާލެވުނުތާ އަދި އެވީ ސާޅީހަކަށް އަހަރެވެ! ނަމަވެސް އިލްމުވެރިންގެ ބައެއް މީހުންގެ ވިސްނުމަށް އެއީ ކުރަން ނުވާވަރުގެ ކަމެއްކަމަކަށް ނުފެނުނެވެ!
އެންމެ ފުރަތަމަ އިދިކޮޅު ހަދައި އެއީ ކުރަން ހެޔޮވާވަރުގެ ކަމެއް ނޫންކަމަށް އަޑު އުފުލީ ފާދިރީންގެ ތެރެއިން ކަޅު ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ! އާދެ، ދާދި ފަހަކާއި ޖެހެންދެން އަޅުވެތިކުރެވިފައިތިބި ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ! ފާދިރީ ޖޭމްސް ގޯޑްން ވިދާޅުވިއެވެ. ” ހަގީގަތް ހާމަ ކުރާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ (ކަޅުމީހުންގެ) ނަސްލުގެ އިންސާނަކު ރާމާމަކުނާއި އެއްކޮށީގައި މީހުން އާގަމަ ބަލަން ބެހެއްޓުމަކީ އަޅުގަނޑުމެނަށް ގަބޫލު ކުރެވޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ! މިހާރުވެސް އަޅުގަނޑުމެން ( އެމެރިކާގައި) މިތިބީ ވަރަށް މާޔޫސްކަންމަތީގައެވެ! އަޅުގަނޑުމެންގެ ހާލު އިތުރަށް ނިކަމެތިކުރުމުގެ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންގެ މީހަކު މަކުނު ކޮށީގައި ބަހައްޓާކަށް ނުޖެހެއެވެ! އަޅުގަނޑު ދެކޭގޮތުގައި އަޅުގަނޑުމެނަށް ހައްގުވަނީ އެންމެ ކުޑަވެގެން، އަޅުގަނޑުމެންނަކީވެސް ހަށިގަނޑުގައި ރޫޙަކާއި ފުރާނަ އަޅުއްވަވާފައިތިބި އިންސާނުންކަން މުޖްތަމައުން ބަލައިގަތުމެވެ!”
މި އަސަރުގަދަ ބަސްކޮޅުގެ ރައްދުގައި ހައިވާނުބަގީޗާގެ އެންމެ އިސް ވެރިޔާ William Temple Hornaday ވިލިޔަމް ޓެމްޕްލް ހޯނަޑޭ އެކީ އެ ހައިވާނުބަގީޗާ އުފެއްދެވުމާއި، އެދުވަސްވަރު އެތަން ހިންގުމާއި ވެސް ހަވާލުވެ ހުންނެވި ބޭކަލެކެވެ. މީނާ އަކީ ޢިލްމުވެރި، މުޖްތަމައުގައި ނަންހިނގާ ބޭކަލެކެވެ. 1901ން 1909 އަށް އެމެރިކާގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި ތިއޮޑޯރ ރޫޒެވެލްޓްގެ އަރިސް ބޭކަލެކެވެ! މީނާ ދެކިލެއްވި ގޮތުގައި އެފަދަ ނާ ތަހުޒީބު ކަމެއް ކުރެއްވީ އިލްމަށް ޓަކައެވެ! ” އަހުރެން މިފަދަ ދައްކައިލުމެއް (އިންސާނަކު) މި ހުށަހެޅީ، އިންސާނީ ނަސްލުތަކުން ނަސްލެއް ހަމަ އެކަނި ތައާރަފުކޮށް އާންމުންނަށް ދައްކައިލުމުގެ ނިޔަތުގައެވެ!
އެފްރިކާއިން ގެނެސް އާންމުންނަށް ދެއްކުމަށް ކޮށްޓެއްގައި އިންސާނަކު ބެހެއްޓުމުން ބައެއް މީހުން، ނުރުހުން ފާޅުކޮށް މުޒާހަރާ ކުރުމުން، މަޝްހޫރު ނޫސް، ނިޔުޔޯކް ޓައިމްސްގައި، ލިޔުނު އެޑިޓަރުގެ ނަން ނުޖަހައި ‘ އެޑިޓޯރިއަލެއް’ ލިޔުނެވެ. ” އޮޓާ ބެންގާ ކިޔާ ޕިގްމީ އަކު މީހުން ބަލައިލާން ކޮށްޓެއްގައ ބެހެއްޓުމުގެ ސަބަބުން، ބައެއް މީހުންގެ ޖަޒުބާތު ހިލިގެން މި އުޅެނީ ކީއްވެ ކަމެއް އަހަރުމެންނަކަށް ނުވިސްނެއެވެ! އަހަރުމެނަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އޭނާ އަކީ، އޭނާގެ ނަސްލުގެ ނުވަތަ ގަބީލާގެ ހަމަ އާދައިގެ ނަމޫނާއެކެވެ. އޭނާގެ ސިކުނޑިވެސް ހުންނާނީ ހަމަ އެކަހަލަ ވަލުމީހުންގެ އާންމު ސިކުނޑިއާއި އެއްވަރަށް އުފެދިފައެވެ! މިފަދަ ‘ދައްކައިލުމެއް’ ގެ ސަބަބުން މިފަދަ ނަސްލު ދިރާސާ ކުރަން ބޭނުން މީހުންނަށް ލައްކަ މަންފާ ކުރާނޭ ކަމަށް ފެނެއެވެ! ” އަދި މިވަރަކުން ނުނިމެއެވެ. ” މިފަދަ ޕިގްމީ އަކު މިހެން ދައްކާލަން ބެހެއްޓުމަކުން، އެނާ ލަދުގަންނާނޭ ކަމަކަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވެއެވެ. ޕިގްމީންނަކީ އިންސާނީ ހަރުފަތުގައި ވަރަށް ދަށުގައިވާ ބައެކެވެ. އޭނާ އުޅެން ޖެހޭނީ ކިޔެވުމައިގެން އިސްކޫލެއްގައި ބުނާމީހުންނަށް، ނޭނގޭ ކަމަކީ މިފަދަ ދަށުދަރަޖައިގެ އިންސާނުންނަށް އިސްކޫލު ވެގެންދާނީ އިތުރު އަނިޔާއަކަށް ކަމެވެ! އިންސާނުންގެ މެދުގައިވާ ހަމައެކަނި ތަފާތަކީ ކިޔަވާނެ ފޮތް ލިބުމާއި ނުލިބުން ކަމުގައި ބައެއް މީހުން ދައްކާ ވާހަކައަކީ ބޯދާ ވާހަކައެކެވެ!”
މި އޮޓާ ބެންގާ، ފަހުން ހައިވާނު ބަގީޗާއިން މިންޖުވެ ބީރައްޓެހި މުޖްތަމައެއްގައި އުޅެން ޖެހުނު ގޮތް ގެނެސްދިނުމުގެ ކުރިން އަޅުގަނޑުގެ އަމިއްލަ ޚިޔާލެއްވެސް ލިޔެލިޔަ ދެއްވާށެވެ. މި ދެކެވެނީ ދުނިޔޭގައި އެންމެ ތަހުޒީބުކަމަށް ބެލެވޭ މުޖްތަމައެއްގައި ކަންތައް ހިނގި ގޮތުގެ ވާހަކައެވެ. އެންމެ މޮޅެތި އިލްމުވެރިންވެސް، އެމީހުން ލޯބިކުރާ އިލްމަށް ހުންނަ ފޯރިއެއްގެ ސަބަބުން އިންސާނެއްގެ އިންސާނިއްޔަތުކަން މިއޮތީ އެއްފަރާތް ކުރެވިފައެވެ. އެމެރިކާގެ މަޝްހޫރު ހާވާޑް ޔުނިވަރސިޓީގެ ޕްރޮފެސަރ Louis Agassiz އަކީ ވަރަށް އަބުރުވެރި އުސްތާޒެކެވެ. ބިމުގެ ފަށަލައިގެ އިލްމާއި ހަޔަވާނިއްޔާތުގެ އިލްމުގެ އެދުރެކެވެ. 1873 އޭނާ އަވަހާރަވަންދެން އެންމެންގެ އިހްތިރާމު ލިބިލެއްވި އާލިމެކެވެ. ނަމަވެސް މީނާވެސް ވިހި އަހަރު ވަންދެން ވަކާލާތު ކުރެއްވީ ކަޅުމީހުންގެ ނަސްލަކީ އާންމު އިންސާނުންނަށްވުރެ މާ ދަށު ނަސްލެއްކަން ސާބިތު ކޮށްދެއްވެވޭތޯއެވެ! އަދި މީނާގެ ތަންކޮޅެއް ފަހުން، އެމެރިކާގެ ޕެންސިލްވޭނިޔާގައި ބަހަވީ އިލްމާއި އާސާރުގެ އިލްމު ކިޔަވައިދެއްވި ޕްރޮފެސަރ Daniel Brinton ލިޔުއްވި ގޮތުގައި ” ކަޅު މީހުންނާއި، (އަޅުގަނޑުމެން) މުށިކުލައިގެ މީހުންނާއި ރަތް ނަސްލުގެ މީހުން ( އެމެރިކާއަށް ދޮން މީހުން އައިއިރުވެސް ތިބި މީހުން) މި މީސް މީހުންނަކީ، ވިލާތުގެ ދޮން މީހުންނާއި ޖިސްމާނީ ގޮތުން ތަފާތު ބައެކެވެ. މި ތަފާތު އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަވަނީ ފުރަމޭ ފަދަ އެތެރެހަށީގެ ބައެއް ގުނަވަންތަކުގައެވެ! މިހެންވެ މިދެންނެވި ނަސްލު ތަކަށް ނިސްބަތްވާ މީސްމީހުންގެ ސިކުނޑި ( ވިލާތު މީހުންނާއި) ބަލާބެލުމަށް އަދި އެއްވަރުނަމަވެސް، ވިސްނުމުގައި ވާދައެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ!”
އިލްމުވެރި ޕްރޮފެސަރަކަށް މިފަދަ ބޮޑު އޮޅުމެއް އަރަންޖެހުނު ސަބަބަކީ ތިމާމެންވަރެއް ނެތްކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭލެއް ބޮޑުކަމުން ނޫންބާއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން އެކި ހިސާބުގައި އެކި ކުލަކުލައިގައި އެކި އިސްކޮޅުގައި ލެއްވެވީ އެއްބަޔަކު އަނެއްބައެއް ކުޑައިމީސް ކުރާކަށް ނޫނެވެ! އަދި ކިއެއްތޯއެވެ؟ ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބު ހިސާބަށް ދަތުރުކޮށް، ދެކެފަރިތަވެ އެކުވެރިވެ އުޅޭށެވެ! އަލް ޙުޖުރާތު ސޫރަތުގެ 13 ވަނަ އާޔަތުގެ އިސްބަޔަށް ބަލައިލަމާތޯއެވެ!
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ……..(” އޭ މީސްތަކުންނޭވެ! ހަމަކަށަވަރުން، ތިމަންރަސްކަލާގެ ތިޔަބައިމީހުން ހެއްދެވީ، ފިރިހެނަކާއި، އަންހެނެއްގެ ކިބައިންނެވެ. ( އެބަހީ: އާދަމްގެ ފާނާއި ޙައްވާގެފާނުގެ ކިބައިންނެވެ.) އަދި ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުން ތަފާތު ޤައުމް ތަކަށާއި ޤަބީލާ ތަކަށް ލެއްވީ، ތިޔަބައިމީހުން އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ތަޢާރަފު ވުމަށްޓަކަައެވެ.”)
މި ބަދުނަސީބު ޒުވާނާ އެތައްހާސް ބަޔަކަށް ފެނުނުފަހުން، ނިސްބަތުން ނުފޫޒުހުރި ކަޅުމީހުންގެ ޖަމާއަތްތަކުގެ މިންނަތް މަސައްކަތުން އެފްރިކާއިން ގެނެވުނު އޮޓާ ބެންގާ، ހައިވާނު ބަގީޗާއިން ވަރަށް ސިއްރިއްޔާތުގައި ނެރެފިއެވެ. އެކަމުގައި އިސްކޮށް ހުރީވެސް އެ ޒުވާނާ އެފްރިކާއިން ގެނައި މީހާއެވެ. ހައިވާނު ބަގީޗާއިން ނެރެގެން ގެންދިޔައީ ކަޅުނަސްލުގެ ކުދިންގެ ޔަތީމުޚާނާއަކަށެވެ. މިއީ ނިސްބަތުން، ކުދިންނަށް އޯގާތެރި ބަޔަކު ބަލެހެއްޓިތަނެއް ކަމަށްވެއެވެ!
1910 ވަނަ އަހަރުގެ ޖަނަވަރީމަހު، މެދުފަންތީގެ ކަޅު މީހުންގެ ދަރިން ކިޔަވާ އިސްކޫލަކަށް އެފްރިކާއިން ގެނެވުނު މި ޒުވާނާ ވައްދައިފިއެވެ. އެދުވަސްވަރުގެ މުއްސަނދި، ތައުލީމީ ދޮންމީހުން ދުއްގޮތުގައި ކަޅު ނަސްލުގެ ކުދިންނަށް ކިޔަވައިދޭނަމަ، ކިޔަވައިދެން އެންމެ އެކަށީގެންވަނީ މަސައްކަތް ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ކޯސްތަކެވެ. ނަމަވެސް އެއާ ޚިލާފަށް އޮޓާ ބެންގާ މި ވެއްދި އިސްކޫލަކީ އިލްމުގެ ތަފާތު ރޮނގުރޮނގުން ކިޔަވައިދިން ތަނެކެވެ.
ހަމަ ކުޑަ ދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ވާހަކަ ދެއްކޭވަރަށް އިނގިރޭސިބަސް ދަސްކޮށް އެކުވެރި އެއްފުރާ ކުދިން ގޮވައިގެން މީނާ ވަލުތެރެއަށްގޮސް، އެކުދިންނަށް، ދުންޏާއި ދުނިދަނޑި ހަދަން ދަސްކޮށްދީ، ދަންތުރަ ޖަހައި ދޫންޏާއި ކުދި ޖަނަވާރު ހިފަން ދަސްކޮށްދީ އުޅެން ފަށައިފިއެވެ. ހިނގައި އުޅެނީ ހުސްފަޔާއިއެވެ. ކިޔައިދެން އެނގުނު ވަރަކުން އޭނާ އެފްރިކާގައި ދިރިއުޅުނު އުފާވެރި ވާހަކަތަކާއި މައިންބަފައިންނާއި ކޮއްކޮމެން ހަނދާންވާ ވާހަކަ އެކުދިންނަށް ކިޔައިދީއުޅުނެވެ!
ދުވަހަކުވެސް މިކަހަލަ ވާހަކަތަކެއް އަޑުއަހާފައިނުވަ އެމެރިކާ ކުދިން މީނާގެ ވާހަކަތައް ވަރަށް ކަނުލައި އަޑުއެހިއެވެ. އަދި އެކުދިންގެ އެތައް ސަތޭކަ ސުވާލަށް ވަރަށް ކެތްތެރިކަމާއި އެކު، އޭނާއަށް އެނގުނު މިންވަރަކުން ޖަވާބުދީ ކިޔައިދީއުޅުނެވެ. އެމެރިކާގައި ދިރިއުޅޭ ކަޅު ނަސްލުގެ މީހުން ފައްޅީގައި އާދީއްތަ ދުވަހު އެ ކިޔާ ޚުތުބާއިން އޮޓާ ބެންގާއަށް ވިސްނުނީ، އެމެރިކާގައި ކަޅުމީހުންވެސް އުޅޭ ނިކަމެތި ކަމާއި، އެމީހުންގެ ފުން ހިތާމައެވެ!
ހައިވާނު ބަގީޗާގެ ތޭރިތަކުން މިންޖުވި ނަމަވެސް، މި ޒުވާނާގެ ހިތާމަ ފުންވަމުން އަންނަކަން އެކުވެރި ކުދިންނަށް އިހްސާސުވާން ފެށިއެވެ. ބައެއް ރޭރެއި، އަލިފާން ގަނޑެއް ޖަހައި، ރަށުބަހުން ލަވައެއްކިޔައި، އެ އަލިފާންގަނޑު ވަށައިގެން ޒާތެއްގެ ނެށުމެއް ނަށައި އުޅެއެވެ. މިހެން ނަށާއިރުވެސް ކިޔައި އުޅެނީ ހިތާމައިގެ ލަވަކަން އެކުދިން ފާހަގަ ކުރިއެވެ.
މިހެން އުޅުމުގެ ތެރޭގައި، ބޮޑުވަމުން އައި ވަރަކަށް މީނާގެ މާޔޫސްކަން އިތުރުވެ، އެކުވެރިންނާއި އެކު ޖަންގަލިތެރެއަށް ގޮސް ދޫނި ހިފައި މަސްބާނައި އުޅުން ހުއްޓާލައިފިއެވެ. ފައްޅީގައި ކިޔާ ލަވަ ދަސްކޮށް ހިތާމައިގެ ލަވަ ގިނަގިނައިން ކިޔައި އުޅުން ގިނަވާން ފަށައިފިއެވެ. މީނާ އެމެރިކާއަށް ގެނެވުނުތާ ދޮޅަހަކަށް އަހަރު ފަހުން، 1916 ވަނަ އަހަރުގެ މާޗް މަހުގެ މެދުތެރޭ ދުވަހެއްގައި، ހުސް ބިމެއްގައި މީނާގެ އާދައިގެމަތިން ބޮޑު އަލިފާންގަނޑެއް ޖެހިއެވެ. އެކުވެރިން ދުރުގައި ބަލަން ތިއްބެވެ. އެއީ މީނާގެ އާދައެއް ނަމަވެސް މިދުވަހު އޭނާގެ ހިތާމަ އަދި މާ ފުންކަމަށް އެކުވެރިންނަށް ވިސްނުނެވެ! ޖެހިގެން އައި ދުވަހުގެ ފަތިހުގެ ކުރިން، މީނާ ކޮންމެވެސް ގޮތަކުން ހޯދައި ފޮރުވާފައި އޮތް ބަޑިއަކުން، ސީދާ ހިތަށް އެންމެ ވަޒަނެއް ދުއްވާލައި އަމިއްލައަށް މަރުވީއެވެ!
އިވުނު ގަދަ އަޑު ކެނޑި ހިމޭންވިއިރު، އެފްރިކާއިން ގެނެސް މަކުނު ކޮށްޓެއްގައި، ” ތަހުޒީބު” އެމެރިކާ މީހުން ހައްޔަރު ކުރި ޒުވާނާ އެންމެ ފަހުން އެމީހުންގެ ކިބައިން “މިނިވަން” ވީއެވެ!