(17 އޯގަސްޓް 2018 ގައި ޝާއިއުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)
މި ފުށުއެރުމަކީ ނުވަތަ އަރައިރުމަކީ ސައިންސްގެ ޙަޤީޤަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ދީނީ ކަންތައްތައް ސާބިތު ކޮށް ދެވެން ނޯންނާތީ މެދުވެރިވެގެން އުޅޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ދީނާ ދެކޮޅު ހަދާ މީހުން ދީނަކީ ބާޠިލު އެއްޗެއްކަން ސާބިތު ކޮށް ދޭން ބޭނުން ކުރި ހަތިޔާރު، ދީނަކީ ޞައްޙަ އެއްޗެއް ކަން ސާބިތު ކޮށްދޭން ދީނީ ޢިލްމުވެރިން ބޭނުން ކުރަން އުޅުމުގެ ސަބަބުން މެދުވެރި ވެގެން އުޅޭ ކަމެކެވެ. ދީނީ ޢިލްމުވެރިން މި ގޮތަށް އަމަލު ކުރުމުގެ ސަބަބުން އެ މީހުންނަށް މަޖުބޫރު ވަނީ ދީނަކީ ބުއްދި ޤަބޫލު ކުރާ އެއްޗެއް ކަމަށް އެއްބަސް ވާށެވެ. މި ދެންނެވި ވާހަކަތައް ރަނގަޅަށް ވިސްނިވަޑައިގަންނަވާ ކަހަލަ މިސާލެއް ދަންނަވައިލާނަމެވެ. ކޯޓެއްގައި ހިނގާ ޝަރީއަތެކެވެ. ހާޒިރު ކުރެވިފައިވާ މީހާ އެއްވެސް ވަކީލެއްގެ ބޭނުމެއް ނުހިފައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ސަރުކާރުން އޭނާޔާ ދެކޮޅަށް ވާހަކަ ދައްކާނޭ ވަކީލަކު ޢައްޔަން ކޮށްފައި ވެއެވެ. މައްސަލައެއް ކުރިއަށް ގެންދާން ވަކީލަކު ހުރުމަކީ މުހިއްމު ކަމެއް ކަމަށް ސަރުކާރަށް ޤަބޫލު ކުރެވޭކަން މި ކަމުން އެނގެއެވެ. މައްސަލަ ކުރިއަށް ގޮސް ވަކި ހިސާބަކަށް ދިޔައީމާ ހާޒިރު ކުރެވިފައިވާ މީހާ ބޭނުންވީ ސަރުކާރުގެ ވަކީލު ދައްކާ ވާހަކައިގެ ބޭނުން ކޮށްގެން އަމިއްލަ ދިފާޢުގައި ވާހަކަ ދައްކާށެވެ. އެހެން ޢިބާރާތަކުން ދަންނަވާ ނަމަ ސަރުކާރުގެ ވަކީލުގެ އުސޫލު ބޭނުން ކޮށްގެން ދިފާޢު ވާން މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އެކަމަކު ސަރުކާރުން މި ކަމަކަށް ހުއްދައެއް ނުދިނެވެ. އެއީ ހާޒިރު ކުރެވިފައިވާ މީހާ އަށް އެ ކަމުން ފައިދާއެއް ކޮށްފާނެތީއެވެ.
ކަމެއް ޤަބޫލު ކުރަން ޖެހެނީ ސީދާ ލޮލަށް ފެންނަ ކަންތައްތަކުގެ މައްޗަށް ނުވަތަ އަމިއްލަ އަށް ތަޖުރިބާ ކުރެވޭ ކަންތައްތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށްގެން ކަމަށް ބަލަމާތޯއެވެ؟ އެހެން ކަމަށް ވާނަމަ ދީނަކީ ބާޠިލު އެއްޗެއްކަން ސާބިތު ކޮށް ދޭނޭ ކަމެއް ސީދާ ލޮލަށް ނުފެންނަނީސް ނުވަތަ ތަޖުރިބާ ނުކުރެވެނީސް ދީނަކީ ބާޠިލު އެއްޗެކޭ ބުނެވޭކަށް ނޯންނާނެއެވެ. ދީނާ ދެކޮޅު މީހުންގެ ވާހަކަތަކަކީ ޤަބޫލު ކުރެވޭ ފަދަ ވާހަކަ ތަކަކަށް ވާނީ މި ދެންނެވި ފަދަ ކަމެއް ފެނުނީމައެވެ. ކަމެއްގެ އެންމެ ފުނަށް ގޮސް އޭގެ އެންމެ ކުޑަ ކުޑަ ތަފްޞީލަށް ދާންދެން ހޯދައިފީމޭ އެއްވެސް މީހަކަށް ބުނެވޭނީ ވަރަށް ފުރިހަމަ ތަޙްޤީޤެއް ކުރެވިގެންނެވެ. ނުބަލައި ދޫކޮށްލެވިފައިވާ އެއްވެސް ކަމެއް މި ތަޙްޤީޤަކު އޮވެގެން ނުވާނެއެވެ. އެއީ ކިތަންމެ ކުޑަ ކަމަކަށް ވިޔަސް ވަރިހަމައެވެ. ﷲ ވޮޑިގެންނެއް ނުވެއޭ، ސުވަރުގެއެއް، ނަރަކައެއް ނެތޭ އެއްވެސް މީހަކަށް ބުނެވޭނީ މި ފެންވަރުގެ ފުރިހަމަ ތަޙްޤީޤަކަށް ފަހު އެކަން ސާބިތު ވީމައެވެ. މިސާލަކަށް ހުސް ކޮޓަރިއެއްގައި އެކި ދިމަދިމާއަށް ނަޒަރު ހިންގަމުން ހިނގާ މީހަކަށް ބަލައިލަމާތޯއެވެ؟ އޭނާ ލޮލަށް ފެންނާން ހުރި ކަންކަމަށް އިތުބާރު ކޮށްފައި އެ ކޮޓަރީގައި އޭނާ އަށް ފެންނާން ހުރި ތާކު ސިންގާއެއް ނުވަތަ ނީލަގެރި އެތެއް ނެތޭ ބުނަނީއެވެ.
އެނގި ސާބިތު ވެފައިވާ ގޮތުގައި ދީނާ ދެކޮޅު ހަދާ މީހުން ތިބެނީއަކީ މަތީގައި ބަޔާން ކުރެވުނު ފަދަ އެއްވެސް ތަޙްޤީޤެއް ކުރެވޭ ފަދަ ހިސާބެއްގައެއް ނޫނެވެ. އެންމެ ކުޑަ މިނުން އެ ފަދަ ތަޙްޤީޤެއް ފަށާނީ ކިހައި ހިސާބަކުން ކަމެއްވެސް އެ މީހުންނަކަށް ނޭނގެއެވެ. ވުމާއެކު ދީނާ ދެކޮޅަށް އެއްވެސް ވާހަކައެއް ދައްކާނޭ ޙައިސިއްޔަތެއް އެ މީހުންނަށް ލިބުނީ ކިހިނަކުން ބާވައެވެ؟ އެ ފަދަ ވާހަކަތައް އެ މީހުން ދައްކަނީ ކޮން ކަހަލަ މައިގަނޑެއްގެ މައްޗަށް ބިނާ ކޮށްފައި ބާވައެވެ؟ އެއީ ކޮންމެ ކަހަލަ ކަމަކަށް ވީ ކަމުގައި ވިޔަސް އެ ކަމެއް ގުޅިފައި އޮންނަނީ ސީދާ ދީނީ ތަޙްޤީޤަކާ ނޫން ކަން ކަށަވަރެވެ. އެ މީހުން ވާހަކަ ދައްކަނީ ލޮލަށް ފެންނަ ބައެއް ކަންތައްތަކުގެ އެހީގައެވެ. މިސާލަކަށް ގްރެވިޓޭޝަން ނުވަތަ ބިމުގައި ހުންނަ ދަމާ ބާރު ނަގަމާ ހިންގަވާށެވެ. ގްރެވިޓޭޝަން ހޯދުމާއެކު ބިން ހިފަހައްޓަވަނީ ނުވަތަ ބިމުގައި ލައްވައިފައިވާ ތަކެތި ހިފަހައްޓަވަނީ ﷲ ނޫން ކަމަށް ސައިންސްވެރިން ވާހަކަ ދައްކަން ފަށައިފިއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ގްރެވިޓޭޝަނަކީ ސީދާ ﷲ ވޮޑިގެން ވުމާއި، ވޮޑިގެން ނުވުމާ އެއްވެސް ގުޅުމެއް ހުރި ނަޒަރިއްޔާއެއް ނޫނެވެ. އެއްވެސް ދުރުމީ އަކުން ބަލައިގެން މި ކާއިނާތަކީ ކާއިނާތު އުފައްދަވައި، ހިންގަވާ އިލާހަކު ވޮޑިގެން ނުވާ ކާއިނާތެއް ކަމެއް އެނގޭކަށް ނެތެވެ. ސައިންސްވެރިން ﷲ ވޮޑިގެން ނުވާ ކަމަށް ބުނަނީ ގްރެވިޓޭޝަންގެ ސަބަބުން ކަލަކު ވޮޑިގެން ނުވާނެ ކަމަށް ހީ ކުރެވޭތީއެވެ. މާނައަކީ މިއީ ހަމައެކަނި ބޭރު ފުށުން ފެނުނު ޙަޤީޤަތެއްގެ ސަބަބުން ނެރެގެން އުޅޭ ނަޒަރިއްޔާ އެކެވެ. ތަފްޞީލު ކޮށް ދަންނަވާ ނަމަ ކުރެވުނު ތަޙްޤީޤު ތަކާއި، ހޯދުނު ހޯދުން ތަކުން ކާއިނާތަކީ ކަލެއްގެ ބެއްލެވުމުގެ ދަށުގައި ވާ ތަނެއް ނޫން ކަމެއް ސާބިތެއް ނުވެއެވެ. ސައިންސްވެރިން ކުޅަ ކަމަކީ އެހެން ނަޒަރިއްޔާއެއްގެ ނަތީޖާ ސީދާ އެ ކަމާ އެއްވެސް ގުޅުމެއް ނެތް ކަމެއްގެ މައްޗަށް ފެއްތީއެވެ.
ދީނާ ދެކޮޅު ހަދަން މި ޒަމާނުގެ ސައިންސްވެރިން ނެރެގެން އުޅޭ ވާހަކަ ތަކަކީ ޙަޤީޤަތުގައި ދީނުގެ ޙައްޤުކަން ސާބިތު ކޮށްދޭ ވާހަކަ ތަކެކެވެ. ހަމަ އެކަނި މިއެއް ނޫނެވެ. ދީނަކީ އޮތް އެއްޗެއްކަން ސާބިތު ކޮށްދޭން ލިބިފައިވާ އެންމެ ބޮޑެތި ހެކި ތަކުގެ ތެރޭގައި އެ ވާހަކަތައް ހިމެނެއެވެ. ނުބައެއް އޮތީ އެ މީހުން އެ ދައްކާ ވާހަކަ ތަކުގައެއް ނޫނެވެ. އެ ވާހަކަތައް ފައްތަން އުޅޭ ތައްގަނޑުގައެވެ. ރަނގަޅު ތައްގަނޑަށް ފެއްތުމާއެކު އެ ވާހަކަ ތަކަކީ ރަނުގެ ވާހަކަ ތަކެއް ކަމުގައި ވެދާނެއެވެ.
މިހައި ތަނަށް މި ދެންނެވުނު ފަދަ ނަޒަރިއްޔާތައް ފައްތަމުން އައި ނުބައި ތައްގަނޑު ދޫކޮށްލާފައި ރަނގަޅު ތައްގަނޑަކަށް އެ ވާހަކަތައް ފައްތަމާ ހިންގަވާށެވެ. މި ނަޒަރިއްޔާ ފައްތަނީ އިންސާނާގެ ހަށިގަނޑުގެ ހެދި ބޮޑު ވުމުގެ މައްޗަށެވެ. މި ގޮތަށް ފެއްތުމުގެ ސަބަބުން ނުކުންނަ ނަތީޖާ މުޅި ދުނިޔެއިން ވަނީ ޤަބޫލު ކޮށްފައެވެ. އަދި އެ ނަތީޖާގެ އަސަރު ޢިލްމުގެ އެހެން މާއްދާ ތަކަށް ވެސް ވަނީ ކޮށްފައެވެ.
މިއަދުގެ ދުނިޔޭގައި އޯގަނިކް އިވޮލިއުޝަން ނުވަތަ ހަށިގަނޑު އެއް ސިފައިން އަނެއް ސިފައަށް ބަދަލު ވަމުން ދިއުމަކީ ޢިލްމީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ވަނީ ބަލާފައެވެ. ސައިންސް އޮފް ލައިފް ގެ ލިޔުންތެރިން ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އޯގަނިކް އިވޮލިއުޝަނަކީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ގަބޫލު ނުކުރާނީ ޖާހިލެކެވެ. ނުވަތަ ވަކި އަތަކަށް ޖެހިފައިވާ މީހެކެވެ. ނުވަތަ ވާހިޔާތްތަކުން ސިކުނޑި ފުރިފައިވާ މީހެކެވެ. ނިވް ޔޯކްގެ މޮޑަރން ޕޮކެޓް ލައިބްރަރީން ވަނީ ދަ މޭން އެންޑް ދަ ޔުނިވަރސް ގެ ނަމުގައި ފޮތްތަކެއް ނެރެފައެވެ. މި ސިލްސިލާގެ ފަސް ވަނަ ފޮތުގައި ޑާރވިންގެ އޮރިޖިން އޮފް ސްޕީޝީސް އަކީ ތާރީޚްގެ ވަކި ދުވަސްވަރެއް ވަރަށް ރަނގަޅަށް ސިފަކޮށްދީފައިވާ ފޮތެއް ކަމަށް ވަނީ ބުނެފައެވެ.
"އިންސާނުން ވަނީ އެ މީހުންގެ ޢާއިލާ ފެތުރިފައިވާ ގޮތް ހޯދަން ވަރަށް ގިނަ ޒަމާންތަކެއް ވާންދެން މަސައްކަތް ކޮށްފަ އެވެ. ޗާރލްސް ޑާރވިންގެ ނެޗުރަލް ސިލެކްޝަން ތިއަރީ އަށް ދީނީ ދެކޮޅުހެދުންތައް އަމާޒުވީ ވަރަކަށް އެހެން އެއްވެސް ނަޒަރިއްޔާ އަކަށް ދެކޮޅުހެދުންތައް އަމާޒު ވެފައެއް ނެތެވެ. އަދި ޢިލްމީ ގޮތުން ސާބިތު ކުރެވޭ ފަދަ ދަރަޖައަކަށް ވެސް އެ ނޫން އެއްވެސް ނަޒަރިއްޔާ އަކަށް ވާސިލު ވެވިފައެއް ނެތެވެ." "1"
އެމެރިކާގެ މަޝްހޫރު ޢިލްމުވެރިއަކު ދަ މީނިންގ އޮފް އިވޮލިއުޝަން (ނިވް ޔޯކް، 1951، ޞ 127) ގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ޑާރވިން އަކީ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚު ދުށް އެންމެ މަތިވެރި މީހުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މީހެކެވެ. އިންސާނީ ތަޢުލީމަށް އޭނާ ކޮށްފައިވާ ޚިދުމަތަކީ ވަރަށް އަގުހުރި ޚިދުމަތެކެވެ. އޭނާއަށް މި ދަރަޖަ ޙައްޤު ވަނީ އޯގަނިކް އިވޮލިއުޝަނަކީ ޢިލްމީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމާއި، ސައިންސްގެ ތަޙްޤީޤުތަކަށްޓަކައި އުފެއްދި ފޫނުބެދޭ ނަޒަރިއްޔާއެއް ނޫންކަން ސާބިތު ކޮށް ދިނީތީއެވެ.
އޭ. އީ. މޭންޑަރ ލިޔެފައި ވެއެވެ.
އޯރގަނިކް އިވޮލިއުޝަންގެ ނަޒަރިއްޔާ، އާދެ، މަޚްލޫޤުން މިހާރު އެތިބަ ގޮތަށް ބަދަލު ވެފައި ވަނީ ޒަމާން ތަކެއް ވާންދެން އެކިގޮތްގޮތަށް (ސިފަ) ބަދަލު ވަމުން އައުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުންނެވެ. މިނަޒަރިއްޔާ މިހާރުވަނީ އެއީ ކަނޑައެޅިގެން ޙަޤީޤަތެކޭ ބުނެވޭ މިންވަރަށް ސާބިތު ކުރެވިފައެވެ."2"
އާރް. އެސް. ލަލް ލިޔެފައި ވެއެވެ.
އެކި ސިފައަށް ބަދަލުވެ، ހެދި ބޮޑު ވަމުން ދިއުމުގެ ނަޒަރިއްޔާ (އޯރގަނިކް އަދި އިންއޯރގަނިކް) އަކީ ތެދެއް ކަމަށް މިހާރު (ދުނިޔޭގެ) ޢިލްމުވެރިންނާއި ސައިންސްވެރިން ވަނީ ޤަބޫލު ކޮށްފަ އެވެ. ދުނިޔެއަކީ މީހުން އުޅެން ކަމުދާ ތަނެއް ކަމަށް ވެފައި ވަނީ އެތައް އަހަރެއްގެ ފަހުންނެވެ. (ދުނިޔޭގައި މީހުން) ދިރިއުޅެން ފެށުމާއެކު އެކި ގޮތްގޮތަށް (މަޚްލޫޤުން) ބަދަލު ވަމުން ދާން ފެށީ އެވެ. މިއަދު އަހަރެމެންނަށް މި ފެންނަ ފުރިހަމަ ޖަނަވާރާއި ގަސްގަހާގެހީގެ ބާވަތްތަކަކީ މި ބަދަލު ވުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އުފެދިވާ އެއްޗިއްސެވެ."3"
މި ނަޒަރިއްޔާ އަށް މަޤްބޫލުކަން ލިބިގެން ގޮސްފައިވާ މިންވަރު ފާހަގަ ކުރެވޭނޭ ދެތިން މިސާލެއް ދަންނަވައިލާނަމެވެ. ލަލް ލިޔެފައިވާ 700 ޞަފްޙާގެ ފޮތުގައި ދިރޭ އެއްޗެތި ހެއްދެވި ގޮތާ ބެހޭ ގޮތުން ލިޔެފައި ވަނީ އެންމެ ޞަފްޙާ އަކާއި ދެތިން ފޮޅުވަތެވެ. ފޮތުގެ ބާކީ އޮތް ބައިގައި ލިޔެފައި ވަނީ އޯރގަނިކް އިވޮލިއުޝަނާ ބެހޭ ވާހަކަ ތަކެވެ. ހަމަ މި ބީދައިން އެންސައިކްލޮޕީޑިއާ ބްރިޓޭނިކާ (1958) ގައިވެސް ދިރޭ އެއްޗެހި ހެއްދެވި ގޮތާ ބެހޭ ގޮތުން ލިޔެފައި ވަނީ ޞަފްޙާއެއްގެ ހަތަރު ބައިކުޅަ އެއްބައި ވަރުގެ ލިޔުންކޮޅެކެވެ. އެކަމަކު އޯރގަނިކް އިވޮލިއުޝަނާ ބެހޭ ގޮތުން ސާދަ ޞަފްޙާގެ މަޒްމޫނެއް ޝާއިޢު ކޮށްފައި ވެއެވެ. އެ މަޒްމޫނުގައި އިވޮލިއުޝަން ފާހަގަ ކޮށްފައި ވަނީ ޙަޤީޤަތެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. އެ މަޒްމޫނުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ޑާރވިން އަށް ފަހު ސައިންސްވެރިންނާއި ޢިލްމުވެރިން ވަނީ މި ނަޒަރިއްޔާ އަކީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ޤަބޫލު ކޮށްފައެވެ.
އޯރގަނިކް އިވޮލިއުޝަނަކީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް މި ޒަމާނުގެ ޢިލްމުވެރިން ޤަބޫލު ކުރި ސަބަބަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އެ ނަޒަރިއްޔާގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ނުކުތާ ތައް ތަޙްޤީޤު ކުރުމުގެ ގޮތުން އެ ނަޒަރިއްޔާގެ ބައެއް އަސާސީ ބައިތަކަށް އަޅުގަނޑު ނަޒަރެއް ހިންގައިލާނަމެވެ.
- ޖަނަވާރާއި ދޫނި ސޫފާސޫފީގެ ތަޙްޤީޤުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އެ ބާވަތްތަކުގައި ދަށު ދަރަޖައެއްގެ މަޚްލޫޤާއި، މަތީ ދަރަޖައިގެ މަޚްލޫޤް ހިމެނެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އެންމެ ހަތައަކުން(ސެލަކުން) އުފެދިފައިވާ އެއްޗިއްސާއި އެތައް މިލިއަން ނުވަތަ އެތައް ބިލިއަން ހަތައަކުން އުފެދިފައިވާ އެއްޗެހި ހިމެނެއެވެ. އަދި އެ އެއްޗެހީގެ އުޅުމާއި ބާވަތަށް ބަލާ އިރު އެކި ދަރަޖަ ދެވޭ ޖަނަވާރު ނުވަތަ ދޫނިސޫފާސޫފި ހިމެނެއެވެ.
- އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރެވުނު ތަޙްޤީޤް ތަކާއި ދުނިޔޭގެ ބިމުގެ މަށީގެ އެކި ފަށަލަތަކާ ގުޅުވައިލީމާ އެކި އެއްޗެހި ދުނިޔެއަށް ފާޅުވީ ވަގުތާއި އެ އެއްޗެހި ހެދި ބޮޑު ވަމުން އައި ގޮތާ ގުޅުވޭނޭ ހެކި ފެންނާން އެބަ ހުއްޓެވެ. މީގެ އެތައް ބިލިއަން އަހަރެން ކުރީން ދުނިޔޭގައި އުޅުނު މަޚްލޫޤުންގެ މަށި ދުނިޔޭގެ ބިމުގައި ވަޅު ލެވިފައި އެބަ ހުއްޓެވެ. މި މަށިން އެނގޭ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގައި ޤަދީމީ ޒަމާނުގައި އުޅުނު ޖަނަވާރާއި ދޫނިސޫފާސޫތްޕަކީ މިހާރު މި އުޅޭ އެއްޗިއްސަށްވުރެ ކުދި އަދި އާދައިގެ ސިފަތަކެއް ލިބިފައިވާ އެއްޗެހި ކަން އެނގެއެވެ. މިހާރު ހުރި ސައިޒަށާއި ފެންވަރަށް އެ އެއްޗެހި ބަދަލު ވެގެން އައިސްފައި ވަނީ ވަރަށް ގިނަ އަހަރުތަކަކަށް ފަހުގައެވެ. މާނައަކީ މިހާރު ދުނިޔޭގައި އުޅޭ ދިރޭ އެއްޗެހީގެ ބާވަތްތަކަކީ ކަނޑައެޅުނު ވަކި ވަގުތެއްގައި އެއްފަހަރާ އުފެދުނު އެއްޗިއްސެއް ނޫނެވެ. ފުރަތަމަ އުފެދުނީ ތަންކޮޅެއް އާދައިގެ އެއްޗިއްސެވެ. އޭގެ ފަހުން، އެތައް ޒަމާނެއްގެ ބަދަލަށް ފަހު މިހާރު ހުރި ސިފައަށް މުޅީން ބަދަލު ވީއެވެ.
- ދިރޭ ތަކެތީން ފެންނަ ބޮޑެތި ތަފާތާ އެކުވެސް އެ އެއްޗެތީގެ ބައިލޮޖިކަލް ނިޒާމުގައި އެއް ގޮތް ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް އެބަ ހުއްޓެވެ. މިސާލަކަށް މަހަކާއި ދޫންޏަކާ ވައްތަރު ގޮތެއް ހުރެއެވެ. އަހެއްގެ ކަށިގަނޑާއި އިންސާނެއްގެ ކަށިގަނޑާ ވައްތަރު ގޮތެއް ހުރެއެވެ. އެހެންވީމާ ދިރޭ ހުރިހައި އެއްޗެއް އުފެދިގެން އައީ އެއް ޢާއިލާއަކުން ކަމާއި ހުރިހައި އެއްޗެއްގެ ބަފަޔަކީ އެކަކު ކަން އެނގެއެވެ.
- އެއް މަޚްލޫޤެއް އަނެއް މަޚްލޫޤަކަށް ބަދަލު ވަނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ (މި ކަން ސާބިތު ކޮށް ދިނުމުގެ ގޮތުން ސައިންވެރިން ދައްކާ ވާހަކައެއް މި ތާނގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.) މިސާލަކަށް ޖަނަވާރެއް ނަގަމާ ހިނގާށެވެ. ޖަނަވާރު އެތައް ދަރީންނެއް ވިހަނީއެވެ. އެއް ދަރި އަނެއް ދަރިއާ ވައްތަރެއް ނޫނެވެ. ސިފަ ނުލާހިކު ބޮޑަށް ތަފާތެވެ. ނަސްލު ބަދަލު ވަމުން ދާ ވަރަކަށް މި ތަފާތު ދަނީ ބޮޑު ވަމުންނެވެ. އެހެން ގޮސް އެތައް ނަސްލަކަށް މި ތަފާތު ދެމިގެން ދަނީއެވެ. އެތައް ލައްކަ ނަސްލަކާ ހަމައަށް ދިއުމާއެކު ކަރު ކުރުކޮށް ހުންނަ ކަންބަޅިއެއް ކަރު ދިގު ޒަރާފާ އަކަށް ބަދަލު ވަނީއެވެ.
އިވޮލިއުޝަން ނުވަތަ އެކައްޗަކުން އަނެއްކަޗަކަށް ބަދަލުވަމުން އުފެދެމުންދާ ދިއުން ސާބިތު ކުރަން ބޭނުން ކުރާ ހެއްކަކީ މި ދެންނެވުނު ހަތަރު ވަނަ ނުކުތާގައިވާ ވާހަކައެވެ. މިއިން ކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތަޖުރިބާ ކުރެވެން ޖެހޭ ކަމެއް ކަމަކަށް ބެލެވިފައެއް ނެތެވެ. މާނައަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިމަތީގައި މިއިން ކަމެއް މިހެން ހިނގާތަން ފެނުމަކީ މުހިއްމު ކަމެއް ކަމަކަށް ސައިންސްވެރިން ނުބަލައެވެ. ކުރަން ޖެހޭ ކަމަކީ ހިނގާފައި ހުރި ކަންތައްތަކެއް ނުވަތަ ހިނގި ކަމަށް ފެންނަ ކަންތައްތަކެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، ބޭނުން ނަޒަރިއްޔާއެއް ސާބިތު ކުރުމެވެ.
މި ދެންނެވުނު ނަޒަރިއްޔާ ސާބިތު ކުރަން ނުވަތަ ދެންނެވުނު ކަންތައްތައް އެ ގޮތަށް ހިނގާކަން ސާބިތު ކޮށްދޭން އެއްވެސް ކަހަލަ ތަޖުރިބާއެއް ކުރެވިފައެއް ނެތެވެ. މިސާލަކަށް ދިރުމެއް ނެތް އެއްޗަކުން ދިރޭ އެއްޗެއް އުފެދޭތަން ލެބޯޓަރީއެއްގައި ދެއްކުމަކީ އެ މީހުންނަކަށް ކުރެވޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެ މީހުން ދައްކާ ވާހަކަ ސާބިތުކޮށްދޭން ބުނާހައި ވެސް އެއްޗަކީ ދިރޭ އެއްޗެތި އުފެދުމުގެ ކުރީން ދުނިޔޭގައި ދިރުމެއް ނެތް އެއްޗެތި ހުރި ވާހަކައެވެ. މި ވާހަކައިގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް އެ މީހުން ބުނަނީ ތުއްތު ކުއްޖަކު އުފަން ވަނީ އަންހެން މީހާގެ ރަޙިމުގައި ކަމަށެވެ. ދިރުމެއް ނެތް އެއްޗަކުން، ދިރޭ އެއްޗެތި އުފެދެނީ މި ކަހަލަ ގޮތަކަށެވެ. ރަޙިމުގައި ކުއްޖާ އުފެދޭތަން ނުފެންނަ ފަދައިން ދިރުމެއް ނެތް އެއްޗަކުން ދިރޭ އެއްޗެއް އުފެދޭތަން ފެނިފައެއް ނެތެވެ. ބަކަރިއެއް ޒަރާފާ އަކަށް ބަދަލު ވެގެންދާ ތަން ބަލަން ޙައިވާނު ބަގީޗާއެއްގައި ތަޖުރިބާއެއް ކުރުމަކީ ކުރެވޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ކިތަންމެ ގިނަ ދުވަހެއް ވާންދެން ބަލަން ތިބި ކަމުގައި ވިޔަސް މި ބަދަލު އަންނަ ތަނެއް ނުފެނެއެވެ. މި ބަދަލު އަންނަ ކަމަށް ބުނަނީ އެކައްޗެއްގެ ދަރިން އެއް ދަރި އަނެއް ދަރިއާ ތަފާތު ވާތީ، އެ ތަފާތުގެ މައްޗަށް ބުރަވެ ތިބެގެންނެވެ.
މި ދެންނެވި ފަދަ ޚިޔާލު ތަކަށް ތާއީދު ކުރާ މީހުން ބުނާ ގޮތުގައި އިންސާނާ ވެސް އުފެދިފައި ވަނީ ޖަނަވާރަކުންނެވެ. މިއިން އެއްވެސް ކަމަކީ ތަޖުރިބާއިން ސާބިތު ކުރެވިފައިވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި އެއިން ކަމެއް ވަނިކޮށް ފެނިފައެއް ވެސް ނެތެވެ. ޑާވިންގެ ތިއަރީ ބަޔާން ކުރަމުން މަޝްހޫރު ސައިންސް އެންސައިކްލޮޕީޑިއާއެއްގައި ބޭނުން ކޮށްފައި ވަނީ އަންނަނިވި ޢިބާރާތެވެ.
އެއީ އެ ކަމެއް ޢަމަލީ ގޮތުން ދެއްކިފައި ނެތް ތަފްސީލީ ވާހަކަ ތަކެކެވެ.
އެހެން ކަމަށް ވާ ނަމަ މިއީ ސައިންސީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރެވިފައިވާ ސަބަބަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އޭ. އީ. މޭންޑަރ ދައްކާ ސަބަބަކީ މިއީއެވެ.
(ހ) މިހައިތަނަށް ހޯދިފައިވާ ޙަޤީޤަތްތަކަށް އެ ވާހަކަތައް ރަނގަޅަށް ފެތެއެވެ.
(ށ) އެ ނަޒަރިއްޔާގެ ސަބަބުން މިހައި ތަނަށް ސައިންސްވެރިންނަށް ޙަޤީޤަތް ބަޔާން ކޮށްދޭން އުނދަގޫ ވެފައިވާ ބައެއް ކަންތައްތަކުގެ ޙަޤީޤަތް ބަޔާންކޮށް ދެވޭ ގޮތް ވަނީ ވެފައެވެ.
(ނ) ޙަޤީޤަތްތަކެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް މިހައިތަނަށް ނެރެފައިވާ ހަމައެކަނި ނަޒަރިއްޔާ އަކީ އެއީއެވެ.
މިއީ އޯގަނިކް އިވޮލިއުޝަނަކީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ސާބިތުކޮށްދޭން ދެއްކިދާނޭ ވާހަކަ ތަކެއް ކަމުގައި ވަނީ ނަމަ ދީނަކީ ޞައްޙަ އެއްޗެއްކަން ސާބިތު ކޮށްދޭން ވެސް މި ހެކިތަކުގެ ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މި ހެކި ތަކުގެ މައްޗަށް ބުރަވެ ތިބެގެން ސައިންސްވެރިން ވަނީ އޯގަނިކް އިވޮލިއުޝަނަކީ ޙަޤީޤަތެއް ކަމަށް ގަބޫލު ކުރުމާއެކު، ދީނަކީ ޙަޤީޤަތެއް ނެތް އެއްޗެއް ކަމަށް ޤަބޫލު ކޮށްފައެވެ. މިއީ ޙައިރާންވާ ވަރުގެ ކަމެކެވެ.
މި ތާނގައި އަޅުގަނޑު ފާހަގަ ކުރަނީ އޯގަނިކް އިވޮލިއުޝަންގެ ތެދު ދޮގުގެ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އަޅުގަނޑު ބަލައިލާން ބޭނުން ވަނީ އެ މީހުން އެ ނަޒަރިއްޔާ ސާބިތު ކުރަން ހެކި ދައްކާ ގޮތުގެ މައްޗަށެވެ. ކަމެއް ސާބިތު ކުރަން ދައްކާ ކޮންމެ ވާހަކަ އަކީ ތެދަކަށް ވުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނަ ވަރަށް ދޮގަކަށް ވުމުގެ ފުރުސަތު ވެސް އޮންނަ ކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ވެސް ޤަބޫލު ކުރަމުއެވެ. ސައިންސްގެ މައިދާނަށް ބަލާ އިރު އެކި ނަޒަރިއްޔާ ތައް އެކި ދުވަސްވަރު އެކި ގޮތަށް ބަދަލު ވެފައިވާ ކަމަށް ޤަބޫލު ނުކުރާ މީހަކު ނޫޅެއެވެ. ސަބަބަކަށް ވަނީ އިހު ޒަމާނުގެ މީހުންނަށް ވުރެ މޮޅު ބަޔަކު އައިސް ނަޒަރިއްޔާ ބަދަލު ކުރުމާއި ޓެކްނޮލޮޖީ ކުރިއަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން އިތުރު ހޯދުންތައް ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުމާއި ވަސީލަތްތައް އިތުރު ވެގެން ދިއުން ފަދަ ސަބަބު ތަކެވެ. ވުމާއެކު ވަކި ނަޒަރިއްޔާ އަކީ ތެދެއް ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރުމަކީ އެ ނަޒަރިއްޔާ އެއް ދުވަހަކުވެސް ބަދަލު ވެގެން ނުދާނޭ ކަމަކަށް ޤަބޫލު ކުރެވޭ ފަދަ ކަމަކަށް ނުވެއެވެ. އެ ނަޒަރިއްޔާ އަކީ ދޮގެއް ކަމަށް ސާބިތު ވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެއް ކަމަށް އަބަދުވެސް ޤަބޫލު ކުރަން ޖެހެއެވެ.
އިލެކްޓްރިކް ކަރަންޓު އުފެދެނީ އެއް ނުކުތާއިން އަނެއް ނުކުތާ އަށް އިލެކްޓްރޯން ދަތުރު ކުރުމުގެ ސަބަބުން ކަމަށް ސައިންސްވެރިން ޤަބޫލު ކުރަނީ މައިކްރޮސްކޯޕެއްގެ ބޭނުން ކޮށްގެން އިލެކްޓްރޯން ދަތުރު ކުރާތަން ބަލާފައެއް ނޫނެވެ. ފަންކާ އެނބުރޭ ތަނާއި ބޮކި ދިއްލޭތަން ފެނުނީމާ، އެ ކަންތައްތައް އެހެން އެ ވަނީ އިލެކްޓްރޯން ގެ ސަބަބުން ކަމަށް ޤަބޫލު ކުރެވޭތީއެވެ.
ސައިންސްގެ މައިދާނުގައި ޢިލްމީ ޙަޤީޤަތްތައް ސާބިތު ކުރަން މި ދެންނެވި އުސޫލު ބޭނުން ކުރެވޭ ނަމަ ދީން ސާބިތު ކުރަން މި އުސޫލުގެ ބޭނުން ނުކުރެވެންވީ ސަބަބެއް އެބައޮތްތޯއެވެ؟
"1" ފިލޯސޮފީ އޮފް ސައެންސް، ޞ. 244
"2" ކްލިއަރ ތިންކިންގ، ޞ. 112-113
"3" ރިޗަރޑް ސްވޯން ލަލް، އޯރގަނިކް އިވޮލިއުޝަން، ނިވް ޔޯރކް، މެކްމިލަން، ޞ. 15
(ނުނިމޭ)
މަވްލާނާ ވަޙީދުއްދީން ޚާންގެ ލިޔުއްވުމެއްގެ ތަރުޖަމާ