(2 މެއި 2021 ގައި ޝާއިއުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)
ތާރީޚު
- ތާރީޚީގޮތުން ބަލާއިރު ، ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ، މިނިވަންކަމުގެ ޤަދީމީ ތާރީޚެއް ލިބިގެންވާ ތަނެކެވެ. ވަކިވަކިން ދުރުދުރުގައި އެތައް ރަށްތަކެއް ، އެކަހެރިގޮތަކަށް ހުރުން އެއީ ، މިކަމުގެ ސަބަބެއްކަމަށް ވެދާނެއެވެ. އެހެންކަމަށްވިޔަސް ، މީލާދީ ސަނަތުން 16 ވަނަ ޤަރުނުގެ ތެރޭގައި ، ޕޯޗުގީޒުންނާ ހަނގުރާމަކޮށް ، އެމީހުން ކުރިހޯދިއެވެ. އަދި އެންމެ ފުރަތަމަ ، ޕޯޗުގީޒުންގެ ރައްކާތެރިކަން ޤަބޫލުކޮށް ޙިމާޔަތް ހޯދިއެވެ. އަދި އޭގެފަހުން ، ޑަޗް މީހުން ނުވަތަ ނެދަރލޭންޑްގެ ޙިމާޔަތް ހޯދައި ، އެންމެފަހުން ، އަޅުގަނޑުމެން ، އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޙިމާޔަތުގެ ދަށަށް މިއޮތީ ގޮއްސައެވެ. ހުރިހައި ޒަމާނެއްގައިވެސް ، އެމީހުންގެ ދާޚިލީ ކަންކަން އަމިއްލަޔަށް ހިންގައި ބެލެހެއްޓުމުގެ ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ، އެމީހުން ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓިއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޚާރިޖީ ކަންތައްތައް ހިންގައި ބަލަހައްޓައިދީ ، ބޭރުގެ ޢުދުވާންތަކުން ރައްކައުތެރިކޮށް ދިނުމާއެކު ، ދާޚިލީ އެއްވެސް ކަމަކާ ނުބެހުމުގެ އެއްބަސްވުމެއް ، އަޅުގަނޑުމެންނާއެކު އުފެއްދިފައި ވެއެވެ. މިއެއްބަސްވުން އެކުލަވައިލެވިފައިވަނީ ، އިނގިރޭސިވިލާތުގެ އަޅުވެތިކަމުގެ ދަށުގައި އޮތް ސިލޯނުގެ ގަވަރުނަރާއި ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އޭރުގެ ރަދުންނާދެމެދު ބަދަލު ކުރެވުނު ސިޓީފުޅުތަކުގެ ޒަރީޢާއިންނެވެ.
ބޭރުގެ ބާރާއި ނުފޫޒާ އަދި ނުރައްކަލުން ، ދިވެހިރާއްޖެ ރައްކައުތެރިކޮށްދީ ، ޙިމާޔަތްކޮށްދިނުމުގެ ޒިންމާއަކީ ، 1887 ވަނައަހަރުންފެށިގެން ، އިނގިރޭސިވިލާތުން ބޮލުއަޅައި ، އުފުއްލަމުން އައި ޒިންމާއެކެވެ. އަދި މިޒިންމާއަކީ 1887 ގެ ކުރިންވެސް ، އިނގިރޭސިވިލާތުން އުފުއްލަމުން އައި ޒިންމާއެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، ދިވެހިރާއްޖެއާއި އިނގިރޭސިވިލާތާދެމެދު އޮތްގުޅުން ، ރަސްމީގޮތުން ޤާއިމުކުރެވިގެން ދިޔައީ ، 1887 ގައެވެ. ސިލޯނަށް މިނިވަންކަން ލިބުމާގުޅިގެން ، ދިވެހިރާއްޖެއާއި އިނގިރޭސިވިލާތާދެމެދު ، 24 އެޕްރީލް 1948ގައި ، މާލޭގައި ސޮއިކުރެވުނު އެއްބަސްވުމުގައިވެސް ، އެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ކަށަވަރުކޮށްދެވިފައި ވޭމެއެވެ. މިއެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރެއްވީ ، އަޅުގަނޑުގެ ކުރިން ސިލޯނުގައި ހުންނެވި ، އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހައިކޮމިޝަނަރާއި ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަރާތުން ސިލޯނުގައި ހުންނަވާ ، ދިވެހި ސަރުކާރުގެ މަންދޫބެވެ. މިއެއްބަސްވުމާއި ، 1 ޖެނުއަރީ 1953 ގައި ސޮއިކުރެވުނު އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ، 1948 ގެ ކުރިން ސިލޯނުގެ ގަވަރުނަރުގެ ބެލުމުގެދަށުން ބަލަހައްޓަމުންއައިސްފައިވާ ، ދެޤައުމުގެ ދެމެދުގައިވާ ގުޅުން ، ބަލަހައްޓަމުން އައީ ، ސިލޯނުގައި ހުންނަވާ އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހައިކޮމިޝަނަރެވެ.
މރ. އަމީންދީދީ
- ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެންމެ ނަންހިނގާ އަދި ޤާބިލު ހިންގުންތެރިޔާ ، ބޮޑުވަޒީރު މރ. އަމީންދީދީއަކީ ، މިހާރުގެ ރައީސެވެ. އަދި ފާހަގަކޮށްލެވޭފަދަ ، ވަރަށް ވަރުގަދަ ، ޝަޚުޞިއްޔަތެކެވެ. އެމަނިއްޕުޅަކީ ، މީލާދީން 1957 ގެ ފަހުން ، ދިވެހި ތަޚުތުގައި ރެދަލިކުރައްވަމުން ވަޑައިގެންނެވި ، ރަސްރަސްކަލުންނާއި ރަނިކަނބަލުން ނިސްބަތްވެ ވަޑައިގަންނަވާ ، ރަސްމަތިފުށުގެ ޢާއިލާއަކުން ވަޑައިގެން ހުންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. ތަޢުލީމު ޙާޞިލު ކުރެއްވީ ސިލޯނުގެ ރޯމަން ކެތަލިކް ސްކޫލަކުންނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވެރިކަމުގެ ބާރުތައް އެމަނިއްޕުޅަށް ބަރޯސާވެ ، ހިނގަމުން އަންނަތާ އެތައް އަހަރެއް ވެއްޖެއެވެ. އެކަމަކުވެސް ، މިހާރުވެސް ޢުމުރުފުޅުންވީ ، އެންމެ 42 އަހަރުފުޅެވެ. އެމަނިއްޕުޅަކީ ، ވަރަށް ވިސްނުންފުޅު ތޫނު ، ކާމިޔާބީއާއި ނަތީޖާ ޙާޞިލުކުރައްވާ ، ދުރުވިސްނިވަޑައިގަންނަވާ ، ކެތްތެރި ، އަދި ހުޅަނގުގެ ޚިޔާލުތަކަށް ، އަހުލުވެރިވެވަޑައިގެންހުންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. ( އެމަނިއްޕުޅަކީ ، ޢާންމުކޮށް ، ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ލަންޑަނަށް ވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅެކެވެ. އިއްތިފާޤުން ކަންދިމާކުރިގޮތުން ، އަޅުގަނޑާއި އެމަނިއްޕުޅަކީ ، ދަތުގެ އެއް ޑޮކްޓަރަކަށް ދައްކާ ދެމީހުންނެވެ.) ހަމައެއާއެކު ، އިރުމަތީގެ މުސްލިމުންނާ ގުޅިވަޑައިގަންނަވާ ، ޤުދުރަތީގޮތުންވެސް ވަރަށްބޮޑަށް އެގޮތް ހުންނަ ބޭފުޅެކެވެ.
- އެމަނިއްޕުޅުގެ އަމުރުފުޅަކާނުލައި އަދި އެމަނިއްޕުޅުގެ އޯގާތެރިކަމާއި ހެޔޮފުޅުކަމާލައިގެން މެނުވީ ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެއްވެސް ކަމެއް ނުހިނގާކަމީ ، ޝައްކެއް އޮތްކަމެއްނޫނެވެ. އެމަނިއްޕުޅަކީ ، ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ކޮންމެ ޙާލަތަކާގުޅޭ ، ކޮންމެކަމެއްގައިވެސް ބައިވެރިވެވަޑައިގެން ، ޢަމަލީގޮތުން ޙަރަކާތްތެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅެކެވެ. އަދި އެއީ ޤައުމެއްގެ ޤައުމީ ފުޓްބޯޅަޓީމެއްގެ ސެންޓަރފޯވަރޑެއްގެ ގޮތުގައި ، މިހާރުވެސް ކުޅުއްވާ ، ދުނިޔޭގައިވާ ހަމައެކަނި ބޮޑުވަޒީރެވެ. އުފެދުމުގައިވެސް ، އެމަނިއްޕުޅަކީ ، މަޑުމައިތިރި ، އެހެންނަމަވެސް ބަސްމޮށުންތެރި ، ވަރަށް ރަނގަޅަށް ސިޓީ ލިޔުއްވާ އަދި ހެވާއި ނުބައި ވަކިކޮށް ، ދެނެވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅެކެވެ. އެމަނިއްޕުޅަކީ ، ޚާއްޞަކޮށް މިވޭތުވެދިޔަ އަހަރުތަކުގައި ، ޢަޒުމް ވަރުގަދަ ، ބޭފުޅެކެވެ. ސިލޯނުގެ ބައެއް މީހުން ބުނާހެން ، އެއީ ، ހުންގާނުގައި ހިއްޕަވައިފިނަމަ ، އެހެން މީހުންނަށްވުރެ ބޮޑަށް ، އެމަނިއްޕުޅަށް އެންމެ ފައިދާހުރި މިޞްރާބަކަށް އޮޑި އަނބުރާލާނެ ، ކައްޕިތާނެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، ދިވެހިރައްޔިތުންނަށްޓަކައި ، އެމަނިއްޕުޅުވަނީ ، އަގުހުރި ޚިދުމަތްތަކެއް ކޮށްދެއްވާފައިކަން ކަށަވަރެވެ. އަދި އެމަނިއްޕުޅަކީ ، ދިވެހިރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ، ވަރަށް މަޤްބޫލު ޝަޚުޞިއްޔަތެކެވެ. އެމަނިއްޕުޅާ އަޅުގަނޑާ ދެމެދު އޮތީ ވަރަށް ގާތް ރަޙުމަތްތެރިކަމެއް ކަމުގައި ، އުފަލާއެކު ދަންނަވާލާހިތް ވެއެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުގެ ލަފަޔަކަށް އެދިވަޑައިގަންނަވާ ޙާލަތްތަކުގައި ، އެލަފައެއް ޤަބޫލުކުރެއްވުމަށް ، ތައްޔާރަށް ހުންނަވާކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ.
ދަތުރު
29 ޑިސެމްބަރ 1952 ، (ހޯމަ)
- އަޅުގަނޑާއި އަޅުގަނޑުގެ އަންހެނުން ، ( ކެޕްޓަން ޖޭ.ސީ. ސްޓޮޕްފޯރޑް ، އޯ.ބީ.އީ ، އާރ. އެން ގެ ކެޕްޓަންކަމުގެ ދަށުގައިވާ ) އެޗް.އެމް.އެސް ސިލޯނަށް އެރީ 29 ޑިސެމްބަރ 1952 ވީ ހޯމަދުވަހުއެވެ. އަޅުގަނޑުގެ އަންހެނުން މަނަވަރަށް ދިޔައީ ، އަޅުގަނޑަށްވުރެ ކުރިންނެވެ. އަޅުގަނޑު ދިޔައީ ، މިދަތުރަށްޓަކައި ، ކެޕްޓަން ސްޓޮޕްފޯރޑް ، އަޅުގަނޑަށް ހަމަޖައްސަވައިދެއްވި ، އޭޑީސީ ، ލެފްޓިނަންޓަ ކޮމާންޑަރ އެޗް. އޭ. ޗީތަމް، އާރ.އެން އާއެކު މެންދުރު 11 ޖަހާ އެހާކަށްހާއިރުއެވެ. އެކަށީގެންވާ އަދަބު އިޙުތިރާމާއެކު އަޅުގަނޑަށް ، މަނަވަރުން ، މަރުޙަބާ ކިޔެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ތިބުމަށް ހަމަޖެހިފައިއޮތީ ، އެޑްމިރަލްގެ ކޮޓަރިކޮޅުގައެވެ. ސިލޯނުގެ ބަނދަރުން މަނަވަރު ނައްޓާލީ 11.30 ގައެވެ. ޝާހީ ކަނޑުގެ ލަޝްކަރުގެ ބޭންޑާއެކު ، މަނަވަރުގެ އޮފިސަރުން ، އެމީހުންނަށް ޚާއްޞަކުރެވިފައިހުރި މަޤާމުތަކުގައި ތިބެ ، ސިލޯނުގެ ބަނދަރުން ، މަނަވަރު ނައްޓާލި ވަގުތަކީ ، އަޅުގަނޑުގެ ހިތުން ފުހެލަން ދަތި އިޙުސާސްތަކެއް ކުރެވިގެންދިޔަ ވަގުތެކެވެ. ކޮންމެވެސް އެއްދުވަހަކުން ، ޢިއްޒަތްތެރި އިނގިރޭސި ރާނީގެ މަނަވަރެއްގައި ދަތުރެއް ކޮށްލުމަކީ އަޅުގަނޑު އަބަދުވެސް ކުރަމުން އައި އުންމީދެކެވެ. މިކަން ޙަޤީޤަތަކަށްވެގެންދިޔަ ، އެވަގުތަކީ އަޅުގަނޑުގެ އުންމީދުތައް އިތުރަށް ދިރިގެންދިޔަ ވަގުތެކެވެ.
30 ޑިސެމްބަރ 1952 ، (އަންގާރަ)
- ރަސްމީ އެއްވެސްކަމެއްނެތް ދުއްވުމަކަށްފަހު ، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދިވެހިރާއްޖެޔަށް ދެވުނީ ، 30 ޑިސެމްބަރ 1952 ވީ އަންގާރަ ދުވަހުގެ މެންދުރު ފަހުގެ ވަގުތެއްގައެވެ. އެތައް މޭލެއްގެ ދުރުން ، މާލޭގެ މަލަމަތި ދައްކާލުމުން ، އަޅުގަނޑުމެންތިބީ ހިތްއަވަސް ވެފައެވެ. އެކަހެރި ހަނަފަސް ރަށެއް ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރި ، ފޮތްލިޔުންތެރިއެއްކަމުގައިވާ ބެލެންޓީންސް ގެ ފޮތް " ކޯރަލް އައިލޭންޑް " ގަނެފައިވާ މީހަކުވިއްޔާ ، މާލޭގެ މަލަމަތި ދުރުން ފެނިގެންދާހިނދު ، އިޙުސާސް ކުރެވޭނީ ، ހިތަށްނެގިފައިވާ ގޮތާ ދިމާ އިދިކޮޅަށެވެ. ބިއްލޫރިގަނޑު ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނަން އެހުރީ ، ބިންތިރި ، ގަސްތަކުންފުރިފައިވާ ކުޑަކުޑަ ޖަޒީރާއެއްގެ މަލަމަތިން ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދެދިދަ ވިހުރުވި ވިހުރުވި ހުރި މަންޒަރެވެ. މާލެއާއި އެހެން ރަށްރަށާދެމެދުގައި އޮންނަ ، ބަނދަރު އެންމެ ވައްތަރީ ، ދިދަތަކާއި ކުލަފޮތިން ޒީނަތްތެރިކުރެވިފައިވާ މުސްކުޅި ، އިނގިރޭސި ލަޝްކަރުގެ މަނަވަރުތަކުގެ ކުޑަމަންޒަރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ބަނދަރުމަތީ އެތުރިފައި އެވާ އުޅަނދުފަހަރަކީ ، ހުޅަނގުގެ ގަދަ މޫސުމުގައި ، މާލެއާއި ކޮޅުނބާދެމެދު ދަތުރުކުރާ ، ބަނގަލާ ބޯޓުފަހަރާއި ބަންގާޅު އޮޑިފަހަރެވެ. ހަމައެދުވަހުގެ މެންދުރުފަހުން އައި އިނގިރޭސި ވައިގެ ލަޝްކަރުގެ (ކަނޑަށް ޖައްސާ) މަތިންދުއްވާބޯޓު ، ސަންޑަރލޭންޑް ، އެއުޅަނދުފަހަރާ ވަރަށްކައިރީގައި ، ރާޅުތަކުން ސަލާމަތްކުރުމަށް އައްސާފައި އޮތެވެ. ރަށާކައިރިޔަށް އަޅުގަނޑުމެން ޖެހި ، ވަންނަން އޮންނަ މައި ކަނޑިންމަޔާ ސީދާވާގޮތަށް ، މަނަވަރު އަނބުރާލުމުން ، ހުދުކުލައިގެ ޢިމާރާތެއް ފެންނަން ހުއްޓެވެ. އެއީ ޕޯޗުގީޒުން ހަދާފައިހުރި ، ކުރީގެ ފޯޓެކެވެ. ފޯޓާޖެހިގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނިގެންދިޔައީ ، މާލޭގެ ކުޑަކުޑަ (ފަޅުތެރެ) ބަނދަރެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުގެ ޙަޔާތުގައިވެސް ދުށް އެންމެ ރީތި އަދި ހިތްގައިމު އެއް މަންޒަރެވެ. ފަޅުތެރެޔާ މޫނުސީދާވާގޮތަށް ފެންނަން އެހުރި ، ދާދިފަހުން ހުދުކުލަލައި ރީތިކޮށްފައިވާ ، ސަރުކާރުގެ ޢިމާރާތްތަކަކީ ، އިރުގެ ސާފުއަލީގައި ފެންނަހިނދު ، ވަރަށް ހިތްގައިމު މަންޒަރެކެވެ. ފަޅުތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މަސްއޮޑިފަހަރާއި ޔޮޓު އަޅާފައި ހުއްޓެވެ. އެހުރިހާ އުޅަނދުފަހަރެއްވެސް ވަނީ ، ދިދަ އާއި ކުލަފޮތިން ޒީނަތްތެރިކޮށް ، މީހުން އަރާ ފުރިފައެވެ. ބަނދަރުމަތީގައި ގިނަޢަދަދެއްގެ ދިވެހިން ، ފިރިހެން ހެދުންލައިގެން ބައިބަޔަށް އެތުރިފައި ތިއްބެވެ. ފެހިކުލައިން ޒީނަތްތެރިވެގެންވާ މަލަމަތިން ފަހަތުން ފެންނަން އެހުރީ ، ނަމާދުވަގުތު ޖެހިއްޖެކަން އެންގުމަށް ، މުދިމުން ބަންގި ގޮވާ ، ވަށްކޮށް ޢިމާރާތްކުރެވިފައިވާ ، ހުކުރު މިސްކިތުގެ މުންނާރެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ފޯޓު ހުރަސްކުރަމުންދިޔައިރު ، ބެޓެރީބަޑިން ސަލާން ބަދަލުކުރަމުން ގެންދެވުނެވެ. ބެޓެރީބަޑި ބެހެއްޓިފައިހުރީ ފޯޓުގެ އެތެރޭގައެވެ. އެންމެމަތީ މާލިމީކަމުގެ ހުނަރު ލިބިގެންވާ ކައްޕިތާނަކަށްވެސް ، މުރަކައިގެ ފަރުތަކުގެ ތެރެއިން ހެދިފައިހުންނަ ހަނި ނެރުނެރުން ވަނުމުގައި ރާޅާއި ގަދައޮއިވަރުގެ އުނދަގޫ ލިބިގެންދާފަދަ ޙާލަތެއްގައި ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މަނަވަރު ބަނދަރުކުރީ އެދުވަހުގެ ހަވީރު 4.30 ގައެވެ.
- އަޅުގަނޑުމެން ބަނދަރުކުރުމާއެކު ، ރަސްމީ ބާޖެއް ކަނޑިންމައިން ނުކުންނަތަން ފެނުނެވެ. ޒީނަތްތެރިކޮށްފައިވާ ފަލިޖަހާ އުޅަނދެއްގެ ކަފުގައި އައި މިބާޖުގައި ވަޑައިގަތީ ، މރ. އަމީންދީދީއެވެ. އެއީ ، އަޅުގަނޑަށް އިޙުތިރާމުގެ ޒިޔާރަތެއް ކުރައްވައި ، އެންމެ ފަހުގެ ތައްޔާރީތަކާބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނާ މާލޭގެ ބަނދަރާދެމެދުގައި އޮތް ދުރުމިނަށްވުރެ ދިގު ރާސްތާއެއްގައި ، އޮޔާއި ވަޔާ އަދި ރާޅާ ދެކޮޅަށް ، ބައިމޭލެއްހާ ދުރުމިނުގެ ރާސްތާއެއް ކަޑައްތުކޮށް ، އެއުޅަނދަށް ، ފަލިޖަހާފައި ، މަނަވަރާހިސާބަށް އައުމަކީ ފަސޭހަކަމެއްނޫނެވެ. އެއުޅަނދު މަނަވަރާ ކައިރިޔަށް އައުމުން ހުދު މުންޑުގައި ނޫކުލައިގެ ތާކިހަލެއްއަޅައިގެން ، ޒީނަތްތެރިވެގެން ، ފަލިޖަހަންތިބި މީހުން ފެނުނެވެ. އެމީހުންގެ ފަލިހުންނަނީ ، އަޅުގަނޑުމެން އާދައިގައި މިދެކޭ ފައްޔާ ތަފާތުކޮށެވެ. ފަލީގެ ދޫހުންނަނީ ފަތިކޮށެވެ. އަދި ފަލީގެ ދަނޑިހުންނަނީ އަތްކަންކޮށް ޒީނަތްތެރިކޮށްފައެވެ. ފަލީގެ ދުލުގައި ލާފައިހުރީ ނޫކުލައެވެ. އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަކުރެވުނުގޮތުގައި ، އެ ނޫކުލަ ބޮޑަށް ގުޅެނީ އޮކްސްފޯރޑް ކުލަޔަށްވުރެ ކޭމްބްރިޖް ކުލަޔާއެވެ. ޢާންމުގޮތެއްގައި އަޅުގަނޑަށް ކުރިންވެސް ތަޖުރިބާކުރެވިފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ، މރ. އަމީންދީދީއާއެކު ، އެއްބަސްވުމުގެ ތަފުޞީލުތަކަށްދިއުމުގައި ، މާބޮޑު ޚިޔާލުތަފާތުވުންތަކެއްނެތި ، ދާދިއަވަހަށް ނިމިއްޖެއެވެ. ތަންކޮޅެއްކުރިން ، އަޅުގަނޑުމެން ކޮޅުނބުގައި ވާހަކަދައްކައި ، ވަގުތީ ޕްރޮގްރާމެއް އޮންނާނީ ރާވާލާފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، އިތުރަށް ތަފުޞީލުކުރަންޖެހޭ ބައެއް ނުކުތާތައް އޭރުވެސް ހުއްޓެވެ. މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ޙަރަކާތްތަކާއި ބައެއް ރަސްމިއްޔާތުތަކާބެހޭގޮތުން އިތުރަށް ވާހަކަދައްކަން ޖެހުނެވެ. މރ. އަމީންދީދީ އެނބުރި އެއްގަމަށް ވަޑައިގަތީ ހަވީރު 5.30 ގައެވެ.
- ވަރަށް ހަމަހިމޭން ހަވީރެއް ، އަޅުގަނޑުމެން ، މަނަވަރުގައި ހޭދަކުރީމުއެވެ. މރ. އަމީންދީދީގެ ރަސްމީ ގެކޮޅުގައި ރޭގަނޑު މަޑުކޮށްލެއްވުމަށް ، ވަރަށް ދީލަތިފުޅުކަމާއެކު ، މރ. އަމީންދީދީ އަޅުގަނޑުމެން ދެމަފިރިންނަށް ދަޢުވަތު ދެއްވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، ތަފާތު ސަބަބުތަކަށްޓަކައި ، ރޭގަނޑު މަނަވަރުގައި މަޑުކުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެންގުނެވެ. ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކުގެ އާދައިގެމަތިން ، ވަރަށް އަވަހަށް ރޭވެ އަނދިރިވެއްޖެއެވެ. އެހިނދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނުނީ ، މަނަވަރު ސިފައިން ހާމަކުރިފަދައިން ، މާލޭގެ ކުޑަކުޑަ ފަޅުތެރެ ، ސްޓޭޖެއްގެ އަލިގަދަ އަސަރުތަކެއްފަދަ މަންޒަރަކަށް ، ބަދަލުވެގެން ދިޔަތަނެވެ. އިންޑިއާކަނޑުން ، ހަމައެކަނި ކަރަންޓް ފެނުންފިޔަވާ ، ނިވިދިއްލޭ އަލިތައް ފެނިގެންދިއުންވީ ވަރަށްބޮޑު އަޖައިބަކަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއީ ، ވަޔަރުލެސް ސްޓޭޝަން ގޮތަށް ، ކާމިޔާބު ބޮޑުވަޒީރުގެ ، އުފެއްދުންތެރި ޚިޔާލުފުޅުތަކުގެ ނަތީޖާއެވެ.
31 ޑީސެމްބަރ 1952، ބުދަދުވަހުގެ ހެނދުނު
އިޙުތިރާމުގެ ރަސްމީ ޒިޔާރަތްތައް
ޖެހިގެން އައި 31 ޑިސެމްބަރވީ ބުދަދުވަހުގެ ހެނދުނު 9 ޖެހިއިރު ، މރ. އަމީންދީދީ ، އަޅުގަނޑަށް އިޙުތިރާމުގެ ޒިޔާރަތެއް ކުރެއްވިއެވެ. މިރަސްމިއްޔާތަށް ، މރ. އަމީންދީދީ ވަޑައިގަތީ ، ދައުލަތުގެ ރަސްމީ މައި ބާޖުގައެވެ. މިބާޖަކީ ، ސިލޯނުގެ ކުރީގެ ގަވަރުނަރު ، މާލެވަޑައިގަންނަވާ ފަހަރުފަހަރަށް ، ކުރީގެ ދުވަސްތަކުގައި ބޭނުންކުރެއްވި އުޅަނދާ މުޅިންހެން އެއްގޮތަށް ފަރުމާ ކުރެވިފައިވާ އުޅަނދެކެވެ. މިދެންނެވި ބާޖަކީ ، ސިލޯނުގެ ކުރީގެ ގަވަރުނަރުގެ ފަރާތްޕުޅުން ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަދުންނަށް ވެދުމަށް އަރުވާފައިވާ އުޅަނދެކެވެ. މިފަހަރު މިއައި ބާޖުވެސްވަނީ ، އަތްކަންކޮށް ، ތޫނު ކަނޑިއެއްގެމިޔަފަދަ ހިމަ ރޮނގުތަކުން ކުރެހުންއެޅި، ވަރަށްބޮޑަށް ޒީނަތްތެރި ކޮށްފައެވެ. މި އުޅަނދުގައި ފަލިޖަހަންތިބީ ފިރިހެނުންނެވެ. ހުދުހެދުމުގައި ރަތްކުލައިގެ ފޮށައެއް އޮޅައިގެންނެވެ. މިއުޅަނދުގެ ފަލިތައް ، ކުރީދުވަހު ފެނުނު އުޅަނދުގެ ފަލިތަކަށްވުރެ ރީތިވެފައި ، ޒީނަތްތެރި ކުރެވިފައިވާލެއް ފުރިހަމައެވެ. މިރަސްމިއްޔާތުގެ މުހިންމުކަން ހާމަކުރުމުގެގޮތުން ، އިތުރު ، އެހެނަސް ކުޑަ ދެބާޖެއް ، މިފަހަރު އިތުރަށް އައެވެ. އެޗް. އެމް. އެސް . ސިލޯނުން ، މރ. އަމީންދީދީއަށް ފުރިހަމަ ޢިއްޒަތާއެކު އިސްތިޤްބާލު ކުރެވުނެވެ. ޝާހީ ކަނޑުގެ ލަޝްކަރުގެ ސިފައިންގެ ބޭންޑްގައި ، ދިވެހި ޤައުމީ ސަލާމް ކުޅެވުނެވެ. އަދި ގާރޑް އޮފް އޮނަރ އެއްވެސް ، މރ. އަމީންދީދީއަށް އެރުވުނެވެ. އޭގެފަހުން ، އަޅުގަނޑަށް ، އިޙުތިރާމުގެ ޒިޔާރަތް އަދާކުރެއްވުމަށްޓަކައި ، މރ. އަމީންދީދީ އަޅުގަނޑުގެ ކޮޓަރިއަށް ގެންދެވުނެވެ. އެމަނިއްޕުޅު ހުންނެވީ ، އިނގިރޭސީންގެ ހެނދުނުގެ ހެދުމަކުން ވަރަށް ބޮޑަށް ނަލަހެދިވަޑައިގެންނެވެ. އަރިހުގައި ، ސިފައިންގެ ހެދުމުގައިހުރި ، ވަރަށް ޒުވާން އެއިޑް ޑި ކޭމްޕް އެއް ބައިވެރިވިއެވެ. އިޙުތިރާމުގެ ޒިޔާރަތް ނިމި ، ދައުލަތުގެ ބާޖު މަނަވަރާ ދުރަށް ޖެހިލުމުން ، އެމަނިއްޕުޅަށް ޙައްޤު ، ބަޑީގެ ސަލާމެއް އެރުވުނެވެ.
(ނުނިމޭ)
