ނިމިދިޔަ 2019 ވަނަ އަހަރަކީވެސް އަންހެނުން ބާރުވެރިކުރުމުގެ ގޮތުން މުހިންމު ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅިގެން ދިޔަ އަހަރެކެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުގައި އަންހެނުންނަށް މާބޮޑު ކާމިޔާބެއް ނުލިބުނު ކަމުގައި ވިއަސް މަޖިލީހުގެ ނާއިބްރައީސަކަށް މެމްބަރުންގެ ޢިއްތިފާޤުން ހޮވިވަޑައިގެންފައި ވަނީ އަންހެން މެމްބަރެކެވެ. އެއީ މަޖިލީހަށް ރައްޔިތުން އިންތިޚާބުކުރި ހަތަރު އަންހެން މެމްބަރުންގެ ތެރެއިން ގަލޮޅު ދެކުނު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އީވާ ޢަބްދުﷲ އެވެ.
ފަނޑިޔާރުގެ އިސްލާޙުކުރުމަށް ޖޭއެސްސީއާއި، މަޖިލީހުން ކުރެއްވި މަސައްކަތުން ސްޕްރީމް ކޯޓުން ވަކިކުރެއްވި ފަނޑިޔާރުންގެ ބަދަލުގައި އަލަށް އައްޔަންކުރި ފަނޑިޔާރުންގެ ތެރޭގައި ދެ އަންހެން ފަނޑިޔާރުން ވަނީ ހިމެނިފައެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގެ ތާރީޚްގައިވެސް ސްޕްރީމްކޯޓަށް އަންހެން ފަނޑިޔާރުން އައްޔަންކުރެވުނު ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ސްޕްރީމް ކޯޓަށް އައްޔަން ކޮށްފައިވަނީ ކުރިން ހައިކޯޓްގެ ފަނޑިޔާރުކަން ކުރެއްވި ޑޮކްޓް އަޒްމިރާލްދާ ޒާހިރާއި ކުރިން މަދަނީ ކޯޓްގެ ފަނޑިޔާރުކަން ކުރެއްވި ޢާއިޝާ ޝުޖޫންއެވެ.
ޖޭއެސްސީގައި ހިމެނި ވަޑައިގަންނަވަނީ ހަމައެނި އަންހެން ދެމެމްބަރުންކަމުގައި ވިއަސް ޖޭއެސްސީގެ ރައީސަކަށް ހޮވިވަޑައިގެންފައިވަނީ އަންހެން މެމްބަރެކެވެ. އެއީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ޖޭއެސްސީއަށް ކަނޑައެޅުއްވި ތުޅާދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރ ޙިސާން ޙުޞައިންނެވެ. އޭނާގެ އިތުރުން ޖޭއެސްސީގައި ހިމެނި ވަޑައިގަންނަވާ އަންހެން މެމްބަރަކީ ސްޕްރީމްކޯރޓްގެ ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން އެވެ.
2019 ވަނަ އަހަރަރު ނިމިގެން ދިޔައީ 2020 ގައި އަންހެނުން އިތުރަށް ބާރުވެރިވުމުގެ މަގު ކޮށައި ދެމުންނެވެ. އިދާރީ ދާއިރާތައް ލާމަރުކަޒީ އުޞޫލުން ހިންގުމުގެ ޤާނޫނަށް ގެނައި އިޞްލާހުގައި ހިމެނޭ އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ކައުންސިލް އިންތިޚާބުގައި އަންހެނުންނަށް ޚާއްޞަ ކުރެވޭ ގޮޑިތަކެވެ. ކައުންސިލްތަކުގެ 33 އިންސައްތަ އަންހެނުންނަށް ވަނީ ކަނޑައަޅައިފައެވެ.
އިންތީޙާބީ މަޤާމުތަކަށް ފިރިހެނުންނާ ވާދަކުރުމަށް އަންހެނުން ފަސް ޖެހޭ ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި އެފަދަ މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލާ ފިރިހެނުންގެ ނުފޫޒާއި ބާރުގަދަވުމާއި އެފަދަ މާލީ ތަނަވަސްކަން އަންހެނުންގެ ނެތުން ހިމެނެއެވެ. ނަމަވެސް އަންހެނުންނަށް ވަކި ގޮޑިތަކެއް ނުވަތަ ކޯޓާއެއް ކަނޑައެޅިފައި ވުމުން އެގޮނޑިތަކަށް ވާދަކުރާނީ ހަމައެކަނި އަންހެނުންނެވެ. އަންހެނުންނަށް ކައުންސިލްތަކުގެ 33 އިންސައްތަ ކަނޑައެޅިގެން ދިޔައީ އެކަމާމެދު ބައެއް ސިޔާސީ ލީޑަރުންވެސް ޚިޔާލު ތަފާތު ވެފައި ވަނިކޮށެވެ. އެފަދަ ބައެއް ބޭފުޅުން ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި ކައުންސިލްތަކުގެ ވަކި ޢަދަދެއް އަންހެނުންނަށް ކަނޑައެޅުމަކީ އަންހެނުން މަގު ހަނިވެގެންދާކަމެކެވެ. ވަކި ޢަދަދެއް ކަނޑަ ނާޅާ އޮވެއްޖެނަމަ މުޅި ކައުންސިލްގެ ގޮޑިތައްވެސް ކާމިޔާބު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އަންހެނުނަށްވެސް އަދި ފިރިހެނުނަށްވެސް އޮންނާނެއެވެ. ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އަންހެނުންނަށް ވަކި ޚާއްޞަ ކޯޓާއެއް ނުވަތަ ގޮނޑިތަކެއް ކަނޑައެޅުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއާ ވެސް ތަޢާރަޒްވާ ކަމެކެވެ.
މިއަހަރު ބާއްވާ ލޯކަލް ކައުންސިލް އިންތިޚާބަށް ފަހު 1313 އަންހެނުން އިންތިޚާބީ މަޤާމުތަކުގައި ތިބޭނެއެވެ. އެއީ 179 ރަށާއި 3 ސީޓީގެ ކައުސިލަށް އިންތިޚާބު ކުރާ 384 އަންހެން ކައުންސިލަރުންނާއި ރަށުކޮމެޓީތަކަށް އިންތިޚާބުކުރާ 929 މެމްބަރުންނެވެ. މިޢަދަދު ތަކަކީ "ވިއަވަތި ރާއްޖެ ކޮންފަރެންސް" ގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު ޞާލިޙް ވިދާޅުވީ ޢަދަދުތަކެވެ. ލޯކަލް ކައުންސިލް އިންތިޚާބަށްފަހު އިންތިޚާބީ މަޤާމުތަކުގައި ފިރިހެނުންނަށް ވުރެ އަންހެނުންގެ ނިސްބަތް އިތުރުވެގެންދާނެކަމަށް އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. މިއީ އަންހެނުން ބާރުވެރިކުރުމުގެ ގޮތުން އެޅޭ ވަރަށް މުހިންމު ފިޔަވަޅެއްކަން ވެސް ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ. ކައުންސިލްތަކުގެ 33 އިންސައްތަ ގޮޑި އަންހެނުންނަށް ދިނުމަށް ކަނޑައަޅައިފައިވާ ލާމަރުކަޒީބިލް ވިއަވަތި ރާއްޖެ ކޮންފަރެންސްގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ވަނީ ތަސްދީޤްކުރައްވައިފައެވެ.
ވަވަތި ކޮންފަރެންސްގައި، އިންތިޙާބީ މަޤާތަތަކަށް އަންހެނުން އަންނާނެކަމަށް ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ ހާމަކުރެއްވި ޢަދަދު ތަކަށް ބަދަލު އައުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ އަހަރު ނިމިގެން ދިޔައި ކުޅުދުއްފުށްޓަށް ސިޓީ ދަރަޖަ ލިބިގެންކަމަށް ވުމުން އެރަށަށް އިންތިޚާބުކުރާ ކައުންސިލަރުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވުމާއެކު އަންހެނުންގެ ނިސްބަތްވެސް އިތުރު ވެގެން ދިއުމެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ކައުންސިލުތަކުން އަންހެނުންނަށް ކަނޑަ އެޅޭ ޢަދަދުގެ އިތުރުން ކައުންސިލްގެ ރައީސްކަމަށް ވެސް އަންހެނުންނަށް ކުރިމަތި ލެވޭ ގޮތަށް އޮތުމުން އިންތިޚާބުވާ އަންހެނުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވާނެތީއެވެ.
އަންނަ އަހަރު ބާއްވާ ލޯކަލް ކައުންސިލްގެ އިންތިޚާބާއެކު އަންހެނުންގެ ކޮމެޓީތައް ވެސް އިންތިޚާބު ކުރެވޭނެއެވެ. ކޮންމެ އަންހެނުންގެ ކޮމެޓީއަކަށް ފަސް މެމްބްރުން އިންތިޚާބު ކުރެވޭނެއެވެ. އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމެޓީތަކުގެ މެމްބަރުންނަށް އުޖޫރައެއް ކަނޑައެޅަން ޖެހޭނެކަމަށްވެސް ޤާނޫނުގައި ވަނީ ބުނެފައެވެ. އަންހެނުން ކޮމެޓީތަކަށް ވަކި ބަޖެޓެއްދީ އޮފިސްހިންގާނެ ތަނެއް ހަމަޖައްސައި ދިނުންފަދަ އިންތިޒާމުތައް ކައުންސިލްތަކުން ފޯރުކޮށްދޭންވާނެކަމަށް ވެސް ޤާނޫނޫގައި ކަނޑައަޅައިފައި ވެއެވެ.
ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ފޮނުއްވި އާއަހަރުގެ ތަހްނިޔާ މެސެޖްގައި ވިދާޅުވެފައި ވަނީ، ރާއްޖޭގެ ޙަޔާތުން މުޅިން އައު އަހަރަކާ ކުރިމަތިލައިރު، މިއަހަރުގައި ދިވެހިން ދެކެން ފަށާނީ، މުޖްތަމަޢުގައި އަންހެނުންނަށް ޙައްޤުވާ މަޤާމު ލިބިދީ، އަންހެނުން ބާރުވެރިވެގެންދާ، މާ އުފާވެރި ދުވަސްތަކެއް ކަމަށެވެ.
