ކޮންމެ އަހަރަކު މުސްލިމުންނަށް އަންނަ ދެ އީދަކީވެސް ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ޒަމާނުއްސުރެ ފޯރި ހިއްޕާލާ ދެ އީދެވެ. ޚާއްސަކޮށް ބޮޑު އީދެވެ. ނަމަވެސް ރަމަޞާން މަހަށް ފަހު އަންނަ ފިތުރު އީދު ނުވަތަ ކުޑަ އީދަކީވެސް ނިކަން ފޯރިގަދަ އީދެކެވެ. ނަމަވެސް އެކަން އެގޮތަށް ބޮޑަށް އޮންނަނީ ވެރިރަށް މާލެއަކުނޫނެވެ. އަތޮޅު ތަކުގެ ރަށްރަށުގައެވެ.
މިއަދު ފާހަގަ ކުރަމުން މިދާ ފިތުރު އީދުގައިވެސް އެކަންވީ އެހެނެވެ. ރާއްޖޭގެ އެންމެ އާބާދީބޮޑު ވެރިރަށް މާލޭގެ މަގުތައް މިއަދު ވަނީ ހިމޭންވެފައެވެ. ފިތުރު އީދެއް އައިސްގެން ފެންނަންޖެހޭ އެއްވެސް ކުލައެއް، މަންޒަރެއް މާލެއަކުން ނުފެނެއެވެ. އީދު ނަމާދު ކުރުން ފިޔަވައެވެ. އީދުގެ ފޯރި އެއްވެސް ވަރަކަށް ވެރިރަށުން އިޙްސާސެއް ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް މީހުން ދިރިއުޅޭ އެހެން ރަށްތަކުގައި އީދުގެ ފޯރި މުޅިން ތަފާތެވެ. އީދު ނަމާދަށް ފަހު ހުރިހާ ރަށެއްގައި ކަހަލަގޮތަކަށް ފޯރިއާއެކު ދަނީ އީދުގެ ހަރަކާތްތައް ހިންގަމުންނެވެ.
މާލެއާ އެންމެ ކައިރި ރަށްރަށުގައިވެސް ފިތުރު އީދުގެ އުފަލުގައި ޚާއްސަ ކުޅިވަރު ހަރަކާތްތަކާއި މުނިފޫހި ފިލުވުމުގެ ހަރަކާތްތައް އީދާއި ގުޅޭ ގޮތަށް ދަނީ ބާއްވަމުންނެވެ. އީދު ނަމާދުން ފޭބީއްސުރެއެވެ. މަސްރޭހާއި ފޭންކުޅީގެ މަޖަލާއި، ވާދެމުމެވެ. ފުޓްބޯޅަ އާއި ވޮލީއެވެ. އަދިވެސް ތަފާތު މަޖާ ކުޅިވަރުގެ މުބާރާތްތައް އީދު ސަޔަށް ފަހު ގިނަރަށްރަށުގައި އެހެރަދަނީ އީދު ލަވަތާއެކުވެސް އެކުގައެވެ.
ރަށްރަށުގައި އީދުގެ ފޯރި ކުރިޔަށް ދަނީ ހުރިހާ އުމުރެއްގެ މީހުންނަށްވެސް ބައިވެރިވެވޭނެ ކަހަލަ ގޮތަކަށް އިންތިޒާމު ކޮށްގެންނެވެ. އުމުރުން މާބޮޑަށް ދުވަސްވީ މީހުންނާއި އެންމެ ތުއްތު ކުދިންނަށް ކުޅެވޭނެ ކަހަލަ ކުޅިވަރު ނެތަސް ބެލުންތެރިންގެ ގޮތުގައި އެފަދަ ފަރާތްތައްވެސް ދަނީ އީދު މަޖަލުގައި ބައިވެރި ވަމުންނެވެ. އީދު އައުމުގެ ކުރިން މާލެއަށް ބޮޑު ފަޅުކަމެއް ދިޔައީ ގެނުވަމުންނެވެ. އީދަށް އެކި ދިމަދިމާލަށް ފުރަން ގޮސްތިބި މީހުންގެ ފައުޖުތައް ފެންނަމުން ދިޔައީ އީދަކީ ފަހުގެ ތާރީޚުގައި މާލޭގައި އެއްވެސް ފޯރިއެއް ނެތް "ވަނދު" ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވެމުން އައުމުންނެވެ.
އީދެއް އައިސް ފައިބައިގެންދާއިރު މާލޭގައި އާންމުގޮތެއްގައި އޮންނަ ހަމައެކަނި ކަމަކަށް ވެފައި އޮންނަނީ ހަވީރު ފިންޏަށް ކުޑަކުދިން ގޮވައިގެން ޕާކުތަކާއި ބީޗު ތަކަށް ދިޔުމެވެ. މާލޭގައި އީދު ދުވަސް ފަނޑުކޮށް އޮތަސް މާލެއާ ޖެހިގެން އޮތް ހުޅުމާލޭގައިވެސް އީދު ދުވަހާއި ގުޅިގެން ތަފާތު ކުޅިވަރުތައް ކުރިޔަށް ދެއެވެ. ހުޅުމާލޭގައި ކުރިޔަށްދާ އެންމެ މަޖާ ކުޅިވަރެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކުރެވެނީ ޒަމާނުއްސުރެ ދިވެހިން އީދެއް ފާހަގަ ކުރާނަމަ އީދު ފޯރީގެ ތެރެއަށް ވައްދާފައި އޮންނަ ފެންކުޅީގެ ސަކަރާތެވެ. ހުޅުމާލޭގައި އެ ކުޅި މިއަދު ނިކަން ފޯރީގައި ކުރިޔަށް ދިޔައެވެ. އަދި ހުޅުމާލޭގައި ބަޔެއް އަމިއްލަ ޖަމްއިއްޔާ ތަކާއި ކުލަބު ތަކުން އިންތިޒާމު ކޮށްގެންވެސް އީދު ކުޅިވަރުތައް ކުރިޔަށް ގެންދިޔައެވެ.
ނަމަވެސް އެންމެގިނަ ބަޔަކު ވަޒަންވެރި ވެގެން ތިބި ދިވެހިންގެ ވެރިރަށް މާލޭގައި ފިތުރު އީދު ދުވަސް މިދަނީ އެހެން އަހަރު ތަކެކޭވެސް އެއްފަދައިން ހަމަ "ތޮޅި" އަށެވެ.
