މެންގްރޫވްސް އަކީ ޗަސް ބިމުގައިހެދޭ ވަކި ބާވަތެއްގެ ގަހަކަށް ކިޔާނަމެކެވެ. އެއީ ކަނޑޫ، ރަނޑޫ، ބޮނޑަވަކި ކުއްޅަވަށް ފަދަ ގަސްގަހެވެ. މެގްރޫވްސްއަކީ ރާއްޖޭގެ ދެކުނާއި އިތުރާއި މެދުރާއްޖެތެރޭގެ ބައެއް އަތޮޅުތަކުގައި ވެސް ހެދޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް މީގެ ފައިދާ މި އާލާކޮށް ދެމެހެއްޓުމުގެ މުހިންމުކަން ގިނަ ބަޔަކަށް އެނެގޭހެން ހިޔެއް ނުވެއެވެ.
މަޢުލޫމާތު ލިބިފައިވާ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގައި މެންގްރޫވްގެ 57 ބާވަތެއް ވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން މިހާތަނަށް ރާއްޖެއިން ފެނިފައިވަނީ 13 ވައްތަރެވެ. އޭގެތެރެއިން އައްޑޫސިޓީ ހިތަދޫ އީދިގަލިކިޅި ސަރަހައްދުންވަނީ 3 ބާވަތެއް ފެނިފައެވެ. އިތުރު ބާވަތެއް އައްޑޫސިޓީ ހުޅުމީދޫގައި ހުރިކަމުގެ މައުލޫމާތު ވަނީ ލިބިފައިވެއެވެ.
މި ބާވަތްތައް އާލާ ކުރުމަށް އައްޑޫ ސިޓީ ޢީދިގަލި ކިޅި ހިމެނޭ ސަރަޙައްދުގައި ވަނީ ނާސާރީއެއް ހަދައިފައެވެ. މިއީ އެ ސިޓީގައި މެންގްރޫވްސް އާލާކުރަން ފަށައިފައިވާ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން އެއްބައެވެ.
މެންގްރޫވް އޭ މިކިޔާ ބާވަތްތަކުގެ ތެރެއިން ދިވެހިން ޢާއްމުކޮށް ދަންނަނީ ކަނޑުލާއި، ރަނޑުލާއި، ބޮނޑަވަކި އާއި، ކުއްވަކެވެ. ކަނޑުލާއި ރަނޑުލުގެ މާބޮޑު ތަފާތެއް ހުންނަ ކަމަށް ނުވެއެވެ. ރަނޑުލަކީ ކަނޑޫ ގަސް ހެން ގަސް ހުންނަ އެއަށްވުރެ ބޮޑެތި ތޮޅި ނުވަތަ ވަކި އަޅާ ގަހެކެވެ. ކަނޑޫ ފަދައިން ރަނޑޫ ގަހަކީ ވެސް ޗަސް ބިމުގައި ހެދޭ އެއްޗެކެވެ. ރަނޑޫ ގަހާއި ގަހުގައި އަޅާ އެއްޗެއްސާއި، ލަކުޑި އަށް ވެސް ކިޔަނީ ރަނޑޫ އެވެ.
ރަނޑޫ ވަކަކީ، މަލުން ނުކުންނަ ހިމަދިގުކޮށް ދެކޮޅަށްތޫރިކޮށް ހުންނަ ތޮޅިއެކެވެ. މިވައް ދޮންނުވާއިރު، ހުންނަނީ ފެހިކުލައިގައެވެ. ދޮންވުމުން ރަތްފެހިކުލައަކަށް ބަދަލުވެއެވެ. މިވަކަކީ، ފަލަމަޑީގެ ގޮތުގައި ކެއުމަށްވެސް ބޭނުންކޮށްއުޅުނު އެއްޗެކެވެ. މިހާރު ރާއްޖޭގެ އެއްވެސް ރަށެއްގައި ކެއުމަށް ބޭނުންކުރާ ކަމެއް އެނގިފައެއް ނުވެއެވެ. ކަނޑުލަށްވުރެ ރަނޑުލުގެ ސައިޒު އާންމު ގޮތެއްގައި ބޮޑުވާނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ކަނޑޫފާ ތަކުގައި ކަނޑުލާއެކު ރަނޑޫ ހެދިފައި ހުންނަކަމަށް ވެއެވެ.
އިނގިރޭސީ ބަހުން ކަނޑުލަށް ކިޔަނީ (ބްލެކް މެންގްރޫވް) އެވެ. އެއީ ވެސް ޗަސްބިމުގައި ހެދޭ ގަހަކެވެ. ކަނޑޫގަހުގައި އަޅާ ތޮޅިއަށް ވެސް ކަނޑޫ ކިޔައެވެ. އޭގެ ލަކުޑި އަށް ވެސް ކަނޑޫ ކިޔައެވެ. ކަނޑޫ ލަކުޑިއަކީ ވަރަށް މޮޅު ލަކުޑިއެއްގެ ގޮތުގައި ވަޑިންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރު ވެފައިވާ އެއްޗެކެވެ. ޚާއްސަކޮށް އޮޑިދޯނިފަހަރުގެ ފަށަންލުމަށް މާމޮޅު ލަކުޑިއެއް ކަމަށް ވެއެވެ.
މެންގްރޫވް އަކީ ރާއްޖެ ފަދަ ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކަށް ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެއް ކަމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެގޮތުން އޭގެ މުލުން ފަސް ގަނޑު ހިފަހައްޓައިދީ ރަށްގިރުމުން ސަލާމަތް ކޮށްދިނުމަށް ބާރު ލިބެއެވެ. އޭގެ އިތުރަށް ގަދަވަޔާއި ވިއްސަރާ މޫސުމުގައި ވެސް ރަށުގެ ޙިމާޔަތުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ. ސުނާމީއާއި އުދައިގެ ބާރު ދަށްކޮށް މެންގްރޫވް ހިމެނޭ ސަރަޙައްދުތަކަށް ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަކޮށްދެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން މުދަލާއި ޖާނު ސަލާމަތް ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިދެއެވެ. އޭގެ މުލުގެ ސަބަބުން އޮއިވަރު ކޮންޓްރޯލް ކޮށްދެއެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބުނާ ކަމަށް ވާނަމަ މެންގްރޫވް އަކީ ގޮނޑުދޮށްތަކުގެ ޙީމާޔަތަށް ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗެކެވެ.
މެންގްރޫވް ހެދޭ ތަންތަނަކީ ފަރުތަކޭ އެއްފައިދައިން މަސްމަހާމެހީގެ ގޮވަތި ތަކެވެ. އެތަކެތީގެ ހާލިތަކެވެ. އެތަނަށް އަޅައިގެން ޅަފަތުގެ ދުވަސްތަކުގައި އެތަނުގެ ޙިމާޔަތުގައި ތިބެގެން ބޮޑުވެއެވެ. ނަތީޖާއަކީ ބޮޑެތި މަސްމަހުގެ ކާނާއަށް ނުވެ ސަލާމަތްތެރި ކަމާއެކު މަހުގެ އާބާދީ އިތުރުވުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުމެވެ. މަހުގެ އިތުރަށް ކަކުންޏާއި، ބޮއްޔާއި، އަދި ވެސް އެފަދަ އެހެން އެއްޗެހި އާލާކޮށް ދިރުވުމުގެ މާޙައުލު މެންގްރޫވް ހެދޭ ކުޅި، ފަދަ ތަންތަނުގައި ފަހިވެފައި އޮވެއެވެ.
ފައިދާ ނެގެން އޮއްވައި ރާއްޖޭގެ ޗަސް ބިމާއި ފާތަކާއި، ކުޅި (ވެޓް ލޭންޑްސް) އަކީ ހަލާކުވާން ދޫކޮށްލަންވީ ތަންތަނެއް ނޫނެވެ. ޙިމާޔަތްދީ އެއިން މަންފާ ލިބިގަންނަންވީ ތަންތަނެވެ.
ތަކަފަތި ވާހަކަ ކީއްވެ ނުލިޔުނީ؟