ލަންކާގައި އުޅޭ ދިވެހިންނަށް ހުކުރު ދުވަހު ޢީދު ކުރަން އެންގީ ލަންކާއަށް ހަނދު ފެނުމާއެކު، ޙަރާން ދުވަހަކު ރޯދަ ހިފިދާނެތީ: ދިވެހި ފަތުވާ މަޖިލިސް

މި އަހަރުގެ ފިޠުރު ޢީދު ދުވަސް ރާއްޖެއާ އެއްގޮތަށް ހުކުރު ދުވަހަށް ހަމަޖައްސާން ލަންކާއި ދިރިއުޅޭ ދިވެހިންނަށް ރާއްޖޭގެ މިނިސްޓްރީ އޮފް އިސްލާމިކް އެފެއާޒުން އެންގެވީ ރޯދަ ހިފުން ކަނޑައެޅިގެން ހަރާން ދުވަހަކު ރޯދަ ހިފިޔަ ނުދޭން ކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަތުވާ މަޖިލީހުން ބުނެފިއެވެ.

އެ މަޖިލީހުގެ ނާއިބު ރައީސް އައްޝައިޚް އިބްރާހީމް އަޙްމަދު އާފަތިހަށް ދެއްވި ބަސްދީގަތުމެއްގައި ވިދާޅުވީ ގޮތުގައި މި މައްސަލައަކީ މިނިސްޓްރީއަށް ވަކި ގޮތަކަށް ފެނިގެން މަތިންބައިން ޖެހިގެން ކުރި ކަމެއް ނޫނެވެ.

"ލަންކާގައި އުޅޭ ދިވެހިން، ލަންކާގެ ހާލަތު މިނިސްޓަރަށް ދަންނަވައި ރާއްޖޭގެ ފަތުވާ މަޖިލީހުގެ ލަފަޔަކަށް އެދުނީ." އިބްރާހީމް އަޙްމަދު ވިދާޅުވިއެވެ. "ލަންކާގައި ރޯދަ ހިފަން ފެށީވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށްވުރެ ތިން ދުވަސް ފަހުން. އަޅުގަނޑުމެން ފެށީ ބުދަ ދުވަހު. އެމީހުން ފެށީ ހުކުރު ދުވަހު. އެކަމަކުވެސް ލަންކާގެ ސަލަފީ ޚިޔާލުގެ މީހުން ބުދަ ދުވަހު ރޯދަ ހިފި."

އިބްރާހީމް އަޙްމަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ލަންކާއަށް ބުރާސްފަތި ދުވަހު ހަނދު ފެނުނެވެ. "ލަންކާގައި މުސްލިމުންގެ އެކި ޖަމާއަތުގެ މީހުން ނެރެނީ އެކި ފަތުވާ. އެމީހުންނަށް މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު ޝައްވާލު މަހުގެ ހަނދު ފެނުނު. އަދި ބައެއް ޖަމާއަތްތަކުން އީދުވެސް ކުރި. މި މައްސަލަ މިހެން ދިމާވީމާ ލަންކާގައި އުޅޭ ދިވެހިން ބޭނުންވީ އެމީހުން ހަދާނެ ގޮތެއް ހޯދަން. އެމީހުން މި ދެންނެވީ އެ މީހުންގެ އިސްލާމިކް މިނިސްޓަރަށް."

އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ދިވެހިންގެ ޝަކުވާ އަޑު އައްސަވާފައި ހަމަ ވަގުތުން މިނިސްޓަރު ވަކި ގޮތެއް ނިންމެވީއެއް ނޫނެވެ. ލަންކާގެ މުސްލިމު ޖަމާއަތްތަކަށް ގުޅުއްވައި ލަންކާއަށް ބުރާސްފަތި ދުވަހު ޝައްވާލު މަހުގެ ހަނދު ފެނުނުތޯ ކަށަވަރު ކުރެއްވިއެވެ. "ލަންކާއަށް ބުރާސްފަތި ދުވަހު ހަނދު ފެނުނީމާ، އަދި އެކަން ކަށަވަރު ކުރެވުނީމާވެސް ހުކުރު ދުވަހު ރޯދަ ހިފާށޭ މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވާނީ ކިހިނެއްތޯ؟ ހުކުރު ދުވަސް އޭރުން އެވަނީ ޢީދު ދުވަހަށް. ޢީދު ދުވަހަކީ ރޯދަ ހިފުން ހަރާން ދުވަހެއް. ރޯދަ ހިފުން ހަރާން ދުވަހަކު ރޯދަ ހިފަން އެންގޭނޭ އާދަމުގެ ދަރިއަކު އެބަހުރިތޯ؟"

އިބްރާހީމް އަޙްމަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މިއީ ދިވެހިރާއްޖެއަށްވެސް އާ ކަމެއް ނޫނެވެ. 1970 ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި 28 ރޯދަ ހިފައި 29 ވަނަ ދުވަހު ރޯދައަށް ތިއްބާ ހަނދު ފެނުނުކަން ޔަގީން ވެގެން އަނެއް ދުވަހު ޢީދު ކޮށްފައި ފަހުން 29 ވަނަ ރޯދަ ޤަޟާ ކުރަން އެންގިކަން އެނގޭން އެބައޮތެވެ. މީގެ އިތުރަށް 1984 ވަނަ އަހަރު ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގައިވެސް މިހެން މެދުވެރި ވެފައި ވެއެވެ. ސަޢޫދީން ޢަމަލުކުރީ އިބްނު ބާޒުގެ ފަތުވާއަށެވެ. ޢަލީގެފާނުގެ ޚިލާފަތުގައިވެސް ހަނދު ފެންނާނެކަމުގެ ޔަގީންކަމެއް ނެތި 28 ވަނަ ރޯދަ ވީއްލި ފަހުން ހަނދު ފެނުނުކަން ޔަގީންވީމާ އަނެއް ދުވަހު ޢީދުކޮށްފައި ފަހުން 29 ވަނަ ރޯދަ ޤަޟާކުރަން ޢަލީގެފާނު އެންގެވިއެވެ.

އާފަތިހާ ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން މިނިސްޓާރ އޮފް އިސްލާމިކް އެފެއަރޒް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ހަނދުގެ މައްސަލައިގައި މުޅި އިސްލާމީ އުއްމަތް އެކަތިގަނޑަކަށް ވުމަކީ މުހިއްމު ކަމެކެވެ. "މިހާރުވެސް މައްކާއާއި، މޮރޮކޯއާއި ތުރުކީގައި ކޮންމެ ހަނދުމަހަކު ހަނދު ބަލާނެ. ބޭނުމަކީ ޢަރަފާތް ދުވަސް އެއްގޮތް ކުރުން. ލަންކާގައި ޝާފިޢީންނާއި، ޙަންބަލީންނާއި، ޝިޢާއިން އެބަ އުޅޭ. އެހެންވީމާ މި ދެންނެވި ފަދަ ހާލަތެއް ކުރިމަތިވީމާ އެމީހުން އެ ބުނާ ގޮތަކަށް ހަދައިގެން ހަރާން ކަމެއްގެ ތެރެއަށް ވަނުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮށްގެން ވާނޭ ކަމެއް ނޫން. އަޅުގަނޑުގެ ލަފާ އެބޭފުޅުންނަށް އެރުވީ ނުބަލައެއް ނޫން. ވަރަށް ރަނގަޅަށް މައުލޫމާތު ހޯދައި އެކޮޅު މިކޮޅު ބަލައި ސާފު ކުރުމަށް ފަހު. ލަންކާގެ ސަލަފީ ޖަމާޢަތްތަކުން ހުކުރު ދުވަހު ޢީދު ކުރި. މިއީ ދޮގެއްތޯ ތިޔަ ބޭފުޅުން ބައްލަވާ. އެތާނގައި އޮންނަ ދީނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކާ ހެދި ރަސްމީކޮށް އެކަން ގަބޫލު ނުކުރީ."

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ސްރީލަންކާގެ ޕަލަވަތުރައަށާއި، ނިގަމްބޯއަށާއި، އަދި އެހެން ސިޓީއަކަށް ބުރާސްފަތި ދުވަހު ހަނދު ފެނުނު ކަމަށް ލިޔުމުން އެމަނިކުފާނަށް އަންގާފައި އެބައޮތެވެ. އަދި ފޮޓޯވެސް ފޮނުވާފައި އެބަހުއްޓެވެ. "ދުނިޔޭގެ ހުޅަނގާއި އިރުމައްޗަށް ހަނދު ފެނި ހުރިހައި ގައުމެއްގައި ޢީދު ފާހަގަ ކުރާއިރު ސްރީލަންކާއަށް ހަނދު ނުފެނުމަކީ ނުވަތަ ޢީދު ނުކުރުމަކީވެސް އަރަތެއް ނޫންތޯ؟ އެހެން ވާނީ ކިހިނެއްތޯ؟"

އިބްރާހީމް އަޙްމަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ކަން ހިނގި ގޮތް ރަނގަޅަށް ނުބައްލަވައި ފަތުުވާ ނެރުއްވުމަކީ ވަރަށް ދެރަ ކަމެކެވެ. "އަޅުގަނޑުމެން މިތިބީ އަތު ޖެހޭ ހިސާބުގައި. ކަން ހިނގީ ކިހިނެއްތޯ ބައްލަވާލައްވަންވީ ނޫންތޯ؟ އެއްގޮތަކަށްވެސް ނުބައްލަވައި ތަފާތު ފަތުވާ ނެރުއްވީމާ ވަރަށް ދެރަ ގޮތްގޮތް އެބަ ދިމާވޭ. ޢިލްމުވެރިންގެ އަގު ވެއްޓޭ. އަޅުގަނޑުމެންނަކީވެސް ބަލާނުލައި ހިތަށް އެރި ގޮތަކަށް ދީނީ ކަންކަމުގައި ވާހަކަ ދައްކާ ބައެއް ކަމަށް ހީވާ ގޮތް އެބަވޭ. މިއީ މުޅި ގައުމަށް ލިބޭ ދެރައެއް."

އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީން ސްރީލަންކާގައި އުޅޭ ދިވެހިންނަށް، ހުކުރު ދުވަހު ޢީދު ކުރަން އެންގެވުމާ ގުޅިގެން 28 ރޯދަ ހިފާފައި ޢީދު ކުރުމަކީ ޝަރުޢީ ގޮތުން ހުއްދަ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ވިދާޅުވެ، މޯލްޑިވްސް އިސްލާމިކް ޔުނިވަރސިޓީގެ ޗާންސެލަރ ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު ޝަހީމް ޢަލީ ސަޢީދު ވަނީ ޓުވީޓެއް ކުރައްވައިފައެވެ.