25 މާރޗް 2021 ވަނަދުވަހު ، ގެޒެޓްކުރެވުނު ، ދިވެހިރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލުމާބެހޭ ޤަވާޢިދަކީ ، ގިނަބަޔެއްގެ ހިތުގައި ސުއާލު އުފެދި ، އެޤަވާޢިދާބެހޭގޮތުން ބަހުސް ކުރެވެމުންދާ ޤަވާޢިދެކެވެ. އެ ޤަވާޢިދުގެ 3 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައިވާގޮތުން ، ދިވެހިރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލުމުގެ ޝަރުތުތަކުގެތެރޭގައި ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ލިބިފައިވުން ، ނުވަތަ އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ލިބޭނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ލިބިފައިވާ ފަރާތަކަށް ވުން ލާޒިމް ކުރެއެވެ. މިއީ ، ސުއާލު އުފެދޭ އެންމެ އޮޅުން އަރާ ، އެއް މާއްދާއެވެ.
ޤަވާޢިދުގެ 11 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ، ދިވެހިރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލުމުގެ ލިޔުން ދޫކުރާ ތާރީޚުން ފެށިގެން ، އެމީހަކީ ދިވެހިރައްޔިތެއްކަމުގައެއް ނުބަލާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، މިމާއްދާގައި މިހެން ބުނިނަމަވެސް ، 12 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބުނަނީ ، 6 މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ނުލިބިއްޖެނަމަ ، އެލިޔުން ބާތިލުވާނެ ކަމުގައެވެ. އަދި އޭނާއަކީ ދިވެހިރައްޔިތުކަން ގެއްލިފައިވާ މީހެއްކަމުގައެއް ނުބެލެވޭނެއެވެ. އޭގެ މާނަޔަކީ ، ދިވެހިރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލާފައި 6 މަސްވާއިރު ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތަކަށް ނުވެވިއްޖެނަމަ ، އަނބުރާ ދިވެހިރައްޔިތަކަށް ، އެމީހަކު އޮޓޮމެޓިކުން ބަދަލު ވުމެވެ. މިހާތަނުން ، ޤާނޫނީ ގޮތުންނާއި ޝަރުޢީގޮތުން އުފެދޭނެ އެތައް މައްސަލަތަކެއް އެބަ ހުއްޓެވެ. ދިވެހިރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލުމާބެހޭ ޤަވާޢިދު އެކުލަވައި ލެވިފައިވަނީ ، އެއިން އެއްވެސް މައްސަލަޔަކަށް ، ޙައްލެއް ހޯދައިދެވޭގޮތަކަށް ނޫނެވެ.
ޤަވާޢިދު ބުނާގޮތުން ، ދިވެހިރައްޔިތެއްކަމަށް ނުބަލާ ކުއްލި ޙާލަތެއް އުފަންވެ ، ހަމަ އެހިސާބުން ފެށިގެން ، ރައްޔިތެއްކަމަށް ބަލާނެ ، 6 މަސްދުވަހުގެ މުއްދަތެއްވެސް އެބަ އުފަން ވެއެވެ. ޤަވާޢިދުގެ ރޫޙު ގެއްލިދާ ހިސާބަކީ މިއީއެވެ. ޤަވާޢިދުގެ 18 ވަނަ މާއްދާ ބަޔާންކުރާ ގޮތުގައި ، ޤަވާޢިދުގެ އެކިއެކި މާއްދާތައް ތަންފީޒުކުރުމުގައްޔާއި ، ތަރުޖަމާކުރުމުގައި އެންމެ އިސް މަޞްލަޙަތެއް އޮންނާނީ ، ރައްޔިތުންގެ ޙައްޤުތައް ޙިމާޔަތް ކުރުމުގެ މައްޗަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ، ރައްޔިތެއްކަމަށް ނުބަލާނެ ކުއްލި ޙާލަތަކާއެކު ، ދެން ބަދަލުވާ ޙާލަތާއެކު ، ރައްޔިތެއްކަމަށް ބަލާނެ 6 މަސްދުވަހުގެ މުއްދަތެއް އުފަންވާތީ ، އެދެމެދުގައި ހިނގާ މުޢަމަލާތުގެ ތެރޭގައި ، ރައްޔިތުންގެ ޙައްޤު ޙިމާޔަތް ކޮށްދެވޭގޮތަށް ، ޤަވާޢިދު ތަރުތީބު ކުރެވިފައިވާ ކަމަކަށް ނުފެނެއެވެ.
މިއީ ދިވެހިރައްޔިތުން ކަންބޮޑު ނުވާންވީ ކަމެއްނޫނެވެ. ވާހަކަ ނުދައްކަންވީ ސަބަބެއްވެސް ނެތެވެ. މިއީ ، ޢަޞްލަށް ވާސިލުވެ ، ޙަޤީޤަތާހަމަޔަށް ، ދަތުރު ކުރުމަށްޓަކައި ، ވިސްނައި ފިކުރުކުރަން މަޖުބޫރުވާފަދަ ޙާލަތެކެވެ.
ދިވެހިރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލުމުގެ ލިޔުން ދޫކުރުމަށް ޝަރުތުތަކެއް ކަނޑައެޅިފައި ވެއެވެ. ޤަވާޢިދުގެ 15 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ބުނާގޮތުގައި ، ދިވެހިރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލާ މީހާ ، ރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލާއިރު ، ރާއްޖޭގައި އޭނާގެ މިލްކުގައި ބިމެއް އޮތްނަމަ ، ޤާނޫނު ނަންބަރު 2002/1 ( ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބިމާބެހޭ ޤާނޫނު ) އާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން ، އެބިމެއް ، އެހެން ފަރާތަކަށް ހިބައިން ދިނުމަށް ، ނުވަތަ ވިއްކައިލުމަށް އެއްބަސްވެ ، އިޤްރާރުވާން ޖެހެއެވެ. މިހިނދު ، އެއުފަންވަނީ ، ޤާނޫނަކުން ބާރުލިބިގެންނަމަވެސް ، ހެދޭ ޤަވާޢިދަކުން ، ޝަރުޢީ ޙުކުމެއް ބާތިލުވެ ، ޝަރުޢީގޮތުން އޭނާއަށް ލިބިގެންވާ މިލްކުވެރިކަމެއް ބީވެދާ ޙާލަތެކެވެ. އަދި 6 މަސް ފަހުން އެބިމެއް އޭނާއަށް ބޭނުންވާ ޟަރޫރީ ޙާލަތެކެވެ.
އެންމެ އޮޅުންބޮޑު ޙާލަތަކީ ، 15 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބުނާގޮތަށް ، މިލްކުގައިވާ ބިމެއް ދޫކޮށްލުމަށްފަހު ، އެދޫކޮށްލާ ބިން އެހެން ފަރާތަކަށް ލިބޭނީ ، އެބިން ދޫކޮށްލާފަރާތަށް ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ލިބުމަށްފަހު ، ޝަރީޢަތްމެދުވެރިކޮށް ، އެބިމުގެ މިލްކުވެރިކަން އެހެން ފަރާތަކަށް ބަދަލުކުރުމުންނެވެ. ހަމަ މިމާއްދާގެ (ނ) ގައިބުނާގޮތުން ، ރައްޔިތުކަން ނުލިބިއްޖެނަމަ ، ބިން ދޫކޮށްލި ދޫކޮށްލުން ބާތިލުވާނެއެވެ. އަދި ބިން ލިބޭނެކަމަށް ، ބިން ދޫކޮށްލުމުގެ އިޤްރާރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަރާތަށް ، އެބިމާގުޅޭ ޙައްޤެއް ނުލިބޭނެއެވެ. މިއީވެސް އޮޅުންބޮޅުންބޮޑު ޙާލަތެކެވެ. ޤާނޫނީ ހަމަތަކުން ހަމައެއް އަޅަން އުނދަގޫވާނެ ޙާލަތެކެވެ.
ގޯއްޗެއް ނުވަތަ ބިމެއް ގަންނަ ނަމަ ، ބިމާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 16 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ، ގޯތިގަނެވޭނީ އަގުދައްކައި ނިމުމަށްފަހުގައެވެ. އެކި ފަހަރުމަތިން ދެއްކި ނަމަވެސް އަދި އެއްފަހަރާ ދެއްކިނަމަވެސް ، އެބިމެއް ގަނެވުންކަމަށް ޤާނޫނު މާނަކުރަނީ އެބިމަކަށް ކަނޑައެޅޭ އަގު އެއްކޮށް ދައްކާ ނިމުމުންނެވެ. މީގެ އިތުރަށް ، ބިންވިއްކާ ފަރާތުން 15 އިންސައްތައިގެ ޓެކްހެއް ، ދައުލަތަށް ދައްކަން ޖެހެއެވެ. އަދި ހަމައެފަދައިން ، ގޯތި އަމިއްލަ ކުރުމާއި ގަނެވިއްކުމުގެ ޤާނޫނު ބުނާގޮތުން ، ގޯތި ވިއްކުމުގެ އެންމެހައި މުޢާމަލާތެއް ކުރަން ޖެހޭނީ ޝަރީޢަތް މެދުވެރި ކޮށެވެ. މިޙާލަތުގައި ރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލާމީހާއަށް އެހެން ޤައުމަކުން ރައްޔިތުކަން ނުލިބިއްޖެނަމަ ، ގޯތި ގަންނަ މީހާއާއި ވިއްކާ މީހާއަށް ޤާނޫނީގޮތުންނާއި ޝަރުޢީގޮތުން އެތައް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވާނެއެވެ. ގޯތި ވިއްކާމީހާ ސަރުކާރަށް ޓެކްސް ދައްކާނެއެވެ. ގަންނަ މީހާ ގޯތީގެ އަގު ، ގޯތީގެ ވެރިފަރާތަށް ދައްކާނެއެވެ.
ރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލި މީހާ ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ނުލިބިގެން އެނބުރި ރާއްޖެއައިސް ، ގޯތި ވިއްކި ފައިސާ އަނބުރާ ދައްކަންޖެހިއްޖެ ޙާލަތެއްގައި، މާލީގޮތުން އެތައް ގޮންޖެހުން ތަކަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނެއެވެ. ގޯތި ގަތް ފަރާތުން ، ގޯތީގައި ޢިމާރާތެއް ހަދައިފާ ހުރިނަމަ އެއީވެސް ގޯތިވިއްކި މީހާއަށް މާލީގޮތުން ކުރިމަތިވާ އިތުރު ތަކުލީފެކެވެ. ގޯތި ގަތްމީހާއަށް މާލީގޮތުން އަގުނުކުރެވޭފަދަ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ކުރިމަތިވާނެއެވެ. ގޯތި އަމިއްލަ ކުރުމާއި ގަނެވިއްކުމާބެހޭ ޤަވާޢިދު ބުނާގޮތުން ، އެކިފަހަރުމަތިން އަގު ދައްކާ އުޞޫލުން ، އަމިއްލަކުރުމަށް ހުށަހަޅާ ގޯއްޗެއްގެ އަގުގެ ގޮތުގައި ދައްކާ ފައިސާއަކީ ، އަނބުރާ ލިބޭނެ އެއްޗެއްނޫނެވެ. މިއީވެސް ، މާލީގޮތުންވެސް ، ޝަރުޢީގޮތުންނާއި ޤާނޫނީގޮތުން ، އުނދަގޫ އެތައް މައްސަލަތަކެއް ކުރިމަތިވާނެ ޙާލަތެކެވެ. އެހެންކަމުން ، ރައްޔިތުންގެ ޙައްޤުތައް ޙިމާޔަތްކުރުމަށް އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި ، އެންމެ އިސް މަސްލަޙަތެއް ، މިޤަވާޢިދަކުން ކަށަވަރުކޮށެއް ނުދެއެވެ. މިކަމުގައި ޝާމިލްވާ ދެފަރާތުންކުރެ އެއްފަރާތެއްގެ މަޞްލަޙަތުވެސް މިޤަވާޢިދުގައި ޙިމާޔަތްކޮށްދެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
ފަހަރެއްގައި ، ދިވެހިރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލާ މީހާ ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ހޯދުމުގައި ދެވަނަ ފަހަރަށް ، ދިވެހިރައްޔިތަކަށް ނުވެވިދާނެ ޙާލަތެއްވެސް ކުރިމަތިވެދާނެއެވެ. އެއީ ، އޭނާގެ ދީން ބަދަލު ކުރުމެވެ. ދިވެހިރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލާފަ ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތެއްކަން ނުލިބި ، 6 މަސް ވީމައި ، ރައްޔިތުކަން ދޫކޮށްލުމުގެ ލިޔުން ބާތިލުވާއިރު ، އެނބުރި ދިވެހިރައްޔިތަކަށް އޭނާ ބަދަލުވާ އިރު ، މުސްލިމަކަށް ނުވެ ހިނގައިދާނެއެވެ. އެހިސާބުން އޭނާއަކީ ޣައިރު މުސްލިމެކެވެ. އެކަމަކުވެސް ދިވެހިރައްޔިތެކެވެ. މިކަން ހިނގާނީ އޮޓޮމެޓިކުންނެވެ. އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ނުލިބި 6 މަސްވާ ތަނުންނެވެ. މިޙާލަތުގައި ، ހެދިފައި އޮންނަ ޤަވާޢިދަކުން ، ޤާނޫނު އަސާސީއާ ޚިލާފަށް ކަމެއްކުރުމަށް ، މަގުފަހިވެގެން ދާނެއެވެ. ސައްތައިން ސައްތަ ، މުސްލިމް ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ، ދިވެހި ޤައުމު އޮތުމަށް ހުރަސް އެޅި ، ދީނީގޮތުންނާއި ވަޠަނީގޮތުން ، އަދި ޝަރުޢީގޮތުންވެސް ، ޖަވާބު ނުދެވޭފަދަ ޤާނޫނީ ސުއާލުތަކެއްގެ ނުރައްކާ ކުރިމަތިވާނެއެވެ. ޤައުމުގެ މުސްތަޤްބަލް ، އަނދިރިފަރާތާ ކައިރިޔަށް ދަތުރުކުރާނެއެވެ. މިކަން ހިނގާފައިވަނީ މިބީދައިންކަން ، ދުނިޔޭގެ ތާރީޚަށް ބަލައިލީމާ ފެންނަން އެބަހުއްޓެވެ.
ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް ބަލާއިރު ، އެމެރިކާގެ ރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލުމަށްފަހު ، ޢާންމުގޮތެއްގައި އަލުން ، އެޤައުމުގެ ރައްޔިތަކަށް ނުވެވެއެވެ. އެމެރިކާގެ ރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލުމަށް ، އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތެއްކަމަށްވާން އެދިއްޖެނަމަވެސް ، އެމެރިކާގެ ރައްޔިތެއްކަން ގެއްލެއެވެ. އެމެރިކާގެ ރައްޔިތެއްކަން ދޫކޮށްލުމަށްފަހު ، އަނބުރާ އެމެރިކާގެ ރައްޔިތަކަށް ބަދަލުވުމަކީ ، ނާދިރުކަމެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ، އެއީ ނުވާނެ ކަމެއްވެސް ނޫނެވެ. ވެޓިކަން އަކީ ދުނިޔޭޣެ އެންމެ ކުދި ޤައުމުތަކުން އެއްޤައުމެވެ. އެޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 450 އެވެ. އިމިގްރޭޝަން ޤާނޫނު އެންމެ ހަރުކަށި އެއްޤައުމެވެ. އެޤައުމުގެ އާބާދީ އެހައި ކުޑަވުމުގެ އަޞްލަކީ އެއީ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. ސެން މެރިނޯއަކީ ، 33 ހާސްމީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ ޤައުމެކެވެ. އެޤައުމުގެ ރައްޔިތަކަށް ވެވޭނީ ވަރަށް އުނދަގުލުންނެވެ. އެޤައުމުގައި 30 އަހަރު ދިރިއުޅުމުންނޫނީ ރައްޔިތަކަށް ނުވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ، އެޤައުމުގެ މީހަކާ ކައިވެނިކޮށްފިނަމަ ، އެމުއްދަތު 15 އަހަރު ދުވަހަށް ކުރުވެއެވެ.
އެހެން ޤައުމެއްގެ މީހަކަށް ، އެޤައުމުގެ ރައްޔިތެއްކަން ނުދޭ 28 ޤައުމެއް ދުނިޔޭގައި އެބައޮތެވެ. އަދި ރައްޔިތެއްކަމުގެ ޙައްޤުދޭ 61 ޤައުމެއް އެބައޮތެވެ. ރައްޔިތެއްކަން ނުދޭ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ، އިންޑިއާ ، ޖަޕާން ، ޗައިނާ ، އަފްޣާނިސްތާން ، ސުޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާ އަދި ޔޫއޭއީއާއި މެލޭޝިއާ ހިމެނެއެވެ. މިޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ، ބައެއް ޤައުމުން ވަރަށް އުނދަގޫ ޙާލަތެއްގައި ، މަދުފަހަރަކު ، ޚާއްޞާ ޙާލަތެއްގައި ރައްޔިތެއްކަން ދީފައި ހުރެދާނެއެވެ. އެހެން ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތަކަށް ، އަނެއް ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުކަން ޢާންމުގޮތެއްގައި ދޭނީ ، ސީދާކޮންނާއި ނުސީދާކޮށް ، އިޤްތިޞާދީ އަދި މާލީ ފައިދާތަކެއްލިބޭ މީހަކަށެވެ. 30 އަހަރާއި 5 އަހަރާދެމެދުގެ އަހަރުތަކަކަށް ، އެޤައުމެއްގައި ދިރިއުޅުމުންނެވެ. އެކި ޤައުމުތަކުގައި މިދުވަސްތައް ގުނަނީ އެކި ޢަދަދަށެވެ.
