އުތުރު ކޮރެއާގެ ލީޑަރު ކިމް ޖޮންގ އުން މަސައްކަތްޕުޅު ކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީ އެމެރިކާއާ ހަމައަށް ފޯރާ ވަރުގެ ބާރު ހުރި މިސައިލެއް އުފައްދަވާށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި އެއީ އެމެރިކާއިން އޭނާގެ ގައުމަށް ހަމަލާއެއް ދޭން ގަސްތުވެސް ނުކުރާނޭ ގޮތް ހެއްދެވުމަށްޓަކައި އޭނާ ކުރައްވާ ކަމެކެވެ.
ދެ ގައުމުގެ ދެމެދުގައި މިހާރު އުފެދިފައިވާ ނުތަނަވަސްކަން ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ވެފައެވެ. ނުރައްކަލުގެ މީޓަރުން ސައްތައަށް އަރާން ކައިރި ވެފައެވެ. މިފަދަ ހާލަތެއްގައިވެސް ރައީސް ޓްރަމްޕްގެ ސަރުކާރާއެކު ވާހަކަ ދެއްކޭނޭ ގޮތް ވެއްޖެ ނަމަ އުތުރު ކޮރެއާއިން ފަސް ކަމެއް ހުށަހަޅާނޭ ކަމަށް ދުނިޔޭގެ މަސްރަހު ދިރާސާ ކުރައްވާ ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެކަމަކު އެއިން އެއްވެސް ކަމަކާ އެމެރިކާއިން އެއްބަސް ވާނޭ ވައްތަރެއް ނުޖަހައެވެ.
ސަރުކާރު ވައްޓައިނުލާނޭ ކަމުގެ ޔަގީންކަން
ފުރަތަމަ ކަމަކީ އެމެރިކާއިން ބާރު އަޅައިގެން ނުވަތަ އެހީތެރިވެ ދީގެން ނަމަވެސް އެ ގައުމުގެ ސަރުކާރު ވައްޓައި ނުލާނޭ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ދިނުމެވެ.
ނިމިދިޔަ ހަފުތާގެ ތެރޭގައި ރައީސް ޓްރަމްޕް ވަނީ އުތުރު ކޮރެއާއަށް ހަމަލާއެއް ދެއްވައިފާނޭ ކަމުގެ އިންޒާރު ދެއްވައިފައެވެ. އެކަމަކު އޭގެ ކުރިން އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ރެކްސް ޓިލަރސަން ވިދާޅު ވެފައި ވަނީ ސަރުކާރު ބަދަލު ކުރުމަށް ވުރެ ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެއްވަނީ ވާހަކަ ދައްކައިގެން ހޯދޭ ހައްލެއްގެ ތެރެއިން އުތުރު ކޮރެއާގެ ހަތިޔާރުގެ ޕްރޮގްރާމް ހުއްޓުވާށެވެ.
ކިމް މިސާލަކަށް ބައްލަވަނީ ޢިރާޤެވެ. ޞައްދާމް ޙުސައިންގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް ގެނައީ އެމެރިކާއިންނެވެ. އެހެންވީމާ އޭނާ ދެކެ ވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އޭނާގެ ވެރިކަން ދެމެހެއްޓޭނޭ ހަމައެކަނި ގޮތަކީ ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރުގެ ބާރު ދެއްކުމެވެ. ޖަހައިފިއްޔާ އެއަށްވުރެ ވަރުގަދަ އެތިފަހަރެއް އަޅައި ވިހެލާނަމޭ ވިދާޅުވުމެވެ.
މީގެ ކުރިން އުތުރު ކޮރެއާ ސަރުކާރުން ހައްޔަރުކޮށް ޖަލަށް ލާފައި އޮއްވާ، ފިލައިގެން ދިޔަ ޖޫ ސިއޮންގ ހާ ބުނާ ގޮތުގައި ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރުގެ ބިރަކީ އެމެރިކާއާ ދެކޮޅަށް ކިމް ގެންގުޅުއްވާ އިންޝުއަރަންސް ޕޮލިސީއެކެވެ. ސަރުކާރު ވައްޓައިލަފާނެތީ ބޭނުން ކުރައްވާ އެންމެ ބިޔަ އައްޑަނައަކީ އެއީއެވެ.
ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ގެންގުޅުމަށް ހުރަސް ނޭޅުން
ދެވަނަ ކަމަކީ އެ ގައުމުނ އުފައްދާ ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ނައްތާނުލައި ބެހެއްޓުމުގެ އިޚްތިޔާރު ދީފައި އޮތުމެވެ.
އެމެރިކާގެ ޖާސޫސީ އިދާރާ، ސީއައިއޭ އާ ހަވާލާދީ، ދަ ވޮޝިންގޓަން ޕޯސްޓް ނޫހުގައި ޖަހާފާއިވާ ގޮތުގައި މިސައިލެއްގެ އެތެރޭގައި ހަރުކުރެވޭ ވަރުގެ ކުދި ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު އުތުރު ކޮރެއާއިން ވަނީ އުފައްދައިފައެވެ. އެ ހަރު ކުރާ މިސައިލަކީ ސީދާ އެމެރިކާއާ ހަމައަށް ފޯރާ ވަރުގެ ބާރާއި ހަކަތަ ހުރި މިސައިލެވެ.
މިސައިލުގެ އިތުރަށް އެ ގައުމުން ވަނީ އެތައް ރޮކެޓަކާއި، އެހެނިހެން ކުރުރާސްތާ ހަތިޔާރު ޖެހިގެން އޮތް ދެކުނު ކޮރެއާ އަށް އަމާޒުކޮށް ބަހައްޓައިފައެވެ. މި ދެ ގައުމުގެ ދެމެދުގައި ހަތިޔާރު ގެންގުޅުން މަނާ ސަރަހައްދެއް އޮވެއެވެ. އެއީ އެންމެ 35 މޭލުގެ ސަރަހައްދެކެވެ. މި އަހަރު އެކަނިވެސް އުތުރު ކޮރެއާއިން ވަނީ ޑަޒަނަކަށްވުރެ ގިނަ މިސައިލް ޓެސްޓު ކޮށްފައެވެ.
ކިމް ވިދާޅު ވެފައި ވަނީ އެ ގައުމުގެ ނިއުކްލިއަރ ޕްރޮގްރާމް ހުއްޓަވައި ނުލައްވާނޭ ކަމުގައެވެ. އަދި ފުކެއްގެ މިންވަރުވެސް މަޑުޖައްސަވައި ނުލައްވާނޭ ކަމުގައެވެ. އުތުރު ކޮރެއާއަކީ ނިއުކްލިއަރ ބާރެއް ކަމަކަށް އެމެރިކާއަކުން ގަބޫލެއް ނުކުރެއެވެ. އެކަމަކު ގަބޫލު ނުކުރިއްޔާ ވަކި ވަނީ ކޮން ކަމެއްތޯއެވެ؟ އެމެރިކާއިން ރުޅި އައިސް ފުފެނީއެވެ. އުތުރު ކޮރެއާއިން ހަތިޔާރު އުފައްދަނީއެވެ. އެނެމް ފަހުން އެމެރިކާއަށް ޖެހޭނީ ކިމް އަށް ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ޓެކްނޮލޮޖީގެ ފުރިހަމަ ކަމާއި، ހަތިޔާރު އުފެއްދުމުގެ ގާބިލުކަން ގަބޫލު ކުރާށެވެ.
ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވައިލުން
ތިން ވަނަ ކަމަކީ އެ ގައުމާ ދެކޮޅަށް އެމެރިކާއާއި އަލިފުދާލުން އަޅައިފައިވާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވައިލުމެވެ.
2006 ވަނަ އަހަރު އުތުރު ކޮރެއާއިން ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރު ޓެސްޓު ކުރުމާއެކު އަލިފުދާލުން ވަނީ އެ ގައުމާ ދެކޮޅަށް ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅު އަޅައިފައެވެ. އެ ފިޔަވަޅުތައް ދަނީ އެއް ދުވަހުން އަނެއް ދުވަހަކަށް ވަރުގަދަ ކުރަމުންނެވެ.
އެންމެ ފަހުން މިފަދަ ފިޔަވަޅެއް އެޅީ މި ހިނގާ އޯގަސްޓު މަހުގެ 5 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެ ދުވަހު އަލިފުދާލުގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގެ އިއްތިފާގުން ފާސް ކުޅަ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ އުތުރު ކޮރެއާއިން ބޭރުކުރާ ބޯޓުދެއްޔާއި، ދަގަނޑާއި، ދަގަނޑު އުފައްދާ މާއްދާއާއި، ލެޑާއި، ލެޑު އުފައްދާ މާއްދާއާއި، މަހާއި މަހުގެ ބާވަތްތައް ބޭރު ކުރުން މަނާ ކުރުމެވެ. މިއީ އެ ގައުމަށް 1 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ވޔަފާރިއެކެވެ. ބޭރުން ލިބޭ ފައިސާގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައެވެ. މި ފިޔަވަޅު އެޅުމާ ގުޅިގެން އުތުރު ކޮރެއާއިން ބުނެފައި ވަނީ، ކޮރެއާގެ (ދެ ކޮރެއާގެ) މަސްރަހު ހޫނު ކުރަން އެމެރިކާއިން ގަސްތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށާއި، އެމެރިކާއިން ބޭނުން ވަނީ އެ ސަރަހައްދު ނިއުކްލިއަރ ހަނގުރާމައެއްގެ ތުންފަތް މައްޗަށް ގެންދާންވެސް މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށެވެ.
ފާއިތުވެ ދިޔަ ނުވަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ކިމް ވަނީ އޭނާގެ ގައުމު އިގްތިސާދީ ގޮތުން ވަރަށް ބޮޑަށް ކުރިއަށް ގެންދަވައިފައެވެ. ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކާ އެކުވެސް އެކަށިގެންވާ ކާމިޔާބީއެއް ހޯއްދަވައިފައެވެ. އެކަމަކު މިހާރަށްވުރެ މާ ބާރަށް ތަރައްގީގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދަވާން އޭނާ ބޭނުންފުޅު ވެއެވެ. އެހެންވީމާ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އުވައިލާނޭ ގޮތް ހެއްދެވުމކީ އޭނާ އިސްކަން ދެއްވާ ކަމަކަށް ވަނީ ވެފައެވެ.
ދެކުނު ކޮރެއާގައި ތިބި އެމެރިކާ ސިފައިން އަނބުރައި ގެންދިއުން
ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ ދެކުނު ކޮރެއާގައި މިހާރު ތިބި އެމެރިކާ ސިފައިން އަނބުރައި ގެންދިއުމެވެ.
އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ހާމަކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ދެކޮރެއާގެ ދެމެދުގައި އޮންނަ ސަރަހައްދަކީ މިހާރު މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް އޮތް އެންމެ ހަތިޔާރާއި ފައުޖު ގިނަ، އެ ބާވަތުގެ، ސަރަހައްދެވެ.
އުތުރު ކޮރެއާގެ ޕިޔޮންގޔަންގ ގައި މިހާރުވެސް 1.2 މިލިއަން ސިފައިން އެބަ ހަރަކާތްތެރިވެއެވެ. އެ ދިމާއިން ދެކޮނު ކޮރެއާގައި 680000 ސިފައިން އެބަތިއްބެވެ. ދެކޮނު ކޮރެއާގެ ސިފައިންނާއެކު އެމެރިކާގެ 28000 ސިފައިން ހަރަކާތްތެރިވެއެވެ. ކުއްލި ހާލަތެއްގައި ބޭނުން ކުރަން ޖެހިދާނެ ކަމަށްޓަކައި އުތުރު ކޮރެއާގައި 6 މިލިއަން މީހުން އެބަތިއްބެވެ. މިއީ އުމުރުން 60 އަހަރު ނުވާ މީހުންނެވެ. އެ ގައުމުގައި ގާނޫނީ ގޮތުން މަޖުބޫރު ވާތީ، ސިފައިންގެ ތަމްރީނު ލިބިގެން ތިބި މީހުންނެވެ.
މި ސަރަހައްދުގައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގައުމަކީ ޗައިނާއެވެ. ދެ ކޮރެއާއާއި، އެމެރިކާ ގުޅިގެން ވަރުގަދަ އަސްކަރީ ބާރެއް އުފައްދަފާނެތީ ޗައިނާ އޮންނަނީ އަބަދުވެސް ބިރުން ސިހިސިހިއެވެ. އެހެންވީމާ އެމެރިކާގެ ސިފައިން އެ ސަރަހައްދުގައި އުޅޭކަށް ޗައިނާވެސް ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. އެކަމަކު މިއީ ޗައިނާއާއި، އުތުރު ކޮރެއާއިން އެ ސަރަހައްދު ހަތިޔާރު މަދު ސަރަހައްދަކަށް އެއްބަސް ނުވާހައި ހިނދަކުން އެމެރިކާއިން އެ ސަރަހައްދު ދުލެއް ނުކުރާނެއެވެ.
ދެ ކޮރެއާގެ ހަނގުރާމަ ރަސްމީކޮށް ނިންމޭނޭ ގޮތެއް ހަދައިދިނުން
ދެ ކޮރެއާގެ ހަނގުރާމައަކީ 1950 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 1953 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް ދެމިގެން ދިޔަ ހަނގުރާމައެކެވެ. މި ހަނގުރާމަ ފެށުނީ އުތުރު ކޮރެއާއިން، ދެކުނު ކޮރެއާއަށް އަރައިގަތުމުންނެވެ. ހަނގުރާމައިގައި އަލިފުދާލާއި، އެމެރިކާއިން އެހީތެރިވެ ދިނީ ދެކުނު ކޮރެއާ އަށެވެ. އަލިފުދާލުގެ ފައުޖުގައި އެންމެ ބޮޑު ހަރަކާތްތެރިއަކަށް އޮތީ އެމެރިކާއެވެ. އަނެއްކޮޅުން އުތުރު ކޮރެއާއަށް އެހީތެރިވެ ދިނީ ޗައިނާއިންނެވެ. މި ހަނގުރާމަ އަދިވެސް ރަސްމީކޮށެއް ނިންމައެއް ނުލައެވެ. އެމެރިކާއިން ވާހަކަ ދައްކައިގެން ހަތިޔާރު ބެހެއްޓުވީއެވެ.
އުތުރު ކޮރެއާގައި މިހާރު އޮތް ޚުދުމުޚްތާރު ވެރިކަން އޮންނަތާ ތިން ނަސްލު ފާއިތު ވެގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އެކަމަކު އަދިވެސް ދެ ކޮރެއާގެ ހަތުރުވެރިކަމަކަށް ބަދަލެއް ނާދެއެވެ. އަނެއްކޮޅުން އުތުރު ކޮރެއާ ދުނިޔޭގައި އެކަހެރިވެ ނިމިއްޖެއެވެ. އެމެރިކާގެ ސީއައިއޭއިން ބުނާ ގޮތުގައި އެ އިދާރާއިން މައުލޫމާތު ބަލަހައްޓާ 230 ގައުމުގެ ތެރެއިން 213 ވަނައަށް އެންމެ ފަގީރު ގައުމަކީ އުތުރު ކޮރެއާއެވެ.
އުތުރު ކޮރެއާއިން މިހާރު ބޭނުން ވަނީ އެމެރިކާގެ ބާރު އެޅުމުގެ މަތީން ދެކޮރެއާގެ ދެމެދުގައި ސުލްހައިގެ އެއްވަސްވުމެއް ގާއިމު ކުރާށެވެ. އެއީ ގައުމުގެ އިގްތިސާދު އެތައް ގުނައެއް ހަލުވި ވެގެން ދާނޭ ކަމެއް ކަމަށް ކިމް ދެކެވަޑައިގަނެއެވެ. އެކަމަކު މި ހުވަފެން ހަގީގަތަކަށް ހައްދަވާން ބޭނުންފުޅު ނަމަ އޭނާއަށް ޖެހިވަޑައިގަންނަވާނީ، އޭނާގެ ނިއުކްލިއަރ ހަތިޔާރުގެ އުއްމީދުތައް ވަޔަށް ބުރުވައިލައްވާށެވެ. އެހެން ހައްދަވައިފާނޭ ކަމުގެ އެއްވެސް ނިޝާނެއް އަދިއެއް ނުފެނެއެވެ.
