އުޑުމަތީގައި އުދުހޭ މަތިންދުއްވާ ބޯޓެއް ، މޫދަށް ނުވަތަ ކޯރަށް ނުވަތަ ފެނަށް ޖެއްސުމަކީ ، އިހުޒަމާނުގައި ، ރާއްޖޭގެ ނިސްބަތުން ، އާދަޔާ ޚިލާފު ކަމެކެވެ. ހަމަ ލޮލަށް ފެނުމުން ނޫނީ ، ސިކުނޑިޔަށް ޤަބޫލުކުރެވޭވަރަށްވުރެ ބޮޑު ކަމެކެވެ. ނުވަތަ ފެނުނަސް ޤަބޫލުނުކުރެވޭހައި ބޮޑު ޢަޖައިބެކެވެ. އުޑޫމަތިން ވެއްޓޭ އެއްޗެއް ، މޫދަށް ވެއްޓި އަޑިޔަށް ހިނގައިދާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ، މަތިން ދުއްވާފައި އަންނަ ބޯޓެއް މޫދަށް ޖައްސައިފައި ، މަތީގައި އެއޮވެ ، އެއިން މީހުން ފައިބައި ، އަލުން ފުރައިގެން ދިއުމަކީ ، އަލަށް އެކަން ފެންނަ މީހަކަށްވެސް ޤަބޫލުކުރަން އުނދަގޫ ކަމަކަށް ވެދާނެއެވެ.
އެންމެ ފުރަތަމަ ، ރާއްޖޭގައި މަތިންދުއްވާ ބޯޓެއް މޫދަށް ޖެއްސީ ، ސުމުއްވުލްއަމީރު މުޙައްމަދު އަމީން ދޮށިމޭނާކިލެގެފާނުގެ ވެރިކަމުގައެވެ. ބޯޓު ޖެއްސީ ބޮޑުފާލަމާ ދިމާލުން ، މާލޭގެ އުތުރު ފަރާތު ފަޅުތެރެޔަށެވެ. މިބޯޓު އަންނަ ވާހަކަޔަކީ ، މާލޭގެ ހަތަރުއަވަށުގެ ހަތަރު އަނގޮޅިތަކުގައި ، ހަތަރު ފޮޔަށްވުރެ ގިނަދުވަހު ދެކެވުނު ވާހަކައެކެވެ. މާލޭގެ ކުދިބޮޑު އެންމެންވެސް ތިބީ ، ޤަބޫލުކުރަން ދަތި މިމަންޒަރު އަމިއްލަ ލޮލުން ދެކިލުމަށް ކެތްމަދުވެފައެވެ. އެއީ އަމީންދީދީގެ ކުޅަދާނަފުޅު ކަމެވެ. މަތިން ދުއްވާފައިވާ އައިސް ، މޫދަށް ޖައްސާ ބޯޓެއްވެސް ރާއްޖެޔަށް އެގެންނެވީއެވެ.
ތެދުފުޅެއްތޯއެވެ ؟ މަތިންދުއްވާ ބޯޓެއް މަތިން އައިސް މާދަމާ މޫދަށް ޖައްސަނީޔޯލައެވެ. މަނިއްޕުޅުވެސް ކޮންމެފަދަ ވާހަކަފުޅެއްވެސް ދައްކަވައިފާނެއެވެ. އަޅުގަނޑެއްވާ ހިލާ ތިވާހަކަފުޅެއް ޤަބޫލެއް ނުކުރާނަމެވެ. މުޙައްމަދު އަމީން އަރިހުގައި ގެންގުޅުއްވާ ޚާދިމަކު ދަންނަވައި ސުއާލުކުރެއްވިއެވެ.
އާނ ! ދޮންމަނިކާ ! (އަޞްލުނަމެއްނޫން) މާދަމާ ހެނދުނު ، ދޮންމަނިކުވެސް އެތަނަށް ދާން ވާނެ. ހަމަލޮލަށް ފެނުނީމަ ދޮންމަނިކަށްވެސް ސަހަރޯއޭ ހީވާނެ. މަށާ ނިކަން ގާތުގަ ހުންނާތި. އަމީންދީދީ ޖަވާބުގައި ދޮންމަނިކަށް ވިދާޅުވިއެވެ.
އެހެން އެއްކަމެއް ނުކުރިޔަސް ތިޔަތަނަށް ނުގޮހެއް ނުހުންނާނަން. ޖިންސުއްލަތީފުން ގާތުގައި މަނިއްޕުޅު ކަނޑުއްވާ ފޮނީގެ ތެދުދޮގު ބަލައިލަން ވާނެ ނޫންތޯ ؟ ދޮންމަނިކު މިހެން ބުނުމުން އަމީންދީދީ ގާތަށް ހިނިފުޅު އައެވެ.
ވަގުތަކީ ، އަނެއްދުވަހުގެ ހެނދުނު 9 ޖެހިވަގުތެވެ. މަތިންދުއްވާ ބޯޓު އައިސް މޫދަށް ޖައްސާ ތަން ބަލަން ، މާލޭގެ ކުދިބޮޑު އެންމެން އޮތީ ބޮޑުފާލަން ދޮށަށް ޖަމާވެފައެވެ. ބޯޓު ޖައްސަން އީޓީއޭ ދީފައި އޮތީ 10 ޖަހާއިރަށެވެ. އެންމެން ތިބީ ކެތް މަދުވެފައެވެ. ތިޔައީ ހުސްދޮގޭ. އަންހެންވެރިންގާތު އެމަނިއްޕުޅު ކަނޑުއްވާ ފޮންޏޭ ބުނެ މަލާމާތް ކުރާ މީހުންވެސް ތިއްބެވެ. 10 ޖަހައިފިއެވެ. ބޯޓެއް ނާދެއެވެ. އަމީންދީދީވެސް ، ވައިރުލެސް އޮޕަރޭޓަރު ގެންނަވައި ، އީޓީއޭ ޗެކްކުރެއްވިއެވެ. ބޯޓު ޖައްސާގޮތަށް އޮތީ 10 ޖަހާއިރަށެވެ.
އެއްކަލަ ދޮންމަނިކުވެސް ، ވަރަށް މަލާމާތުގެ ރާގަކަށް ، އަމީންދީދީއަށް ދެންނެވިއެވެ. ކޮބާ މަނިއްޕުޅާ ! އެވެރިންގާތު ކެނޑުއްވިފޮނި. އެކަހަލަ ޚިޔާލީ ފޮލާ ނުކެއްކެވިޔަސް މަނިއްޕުޅު ބޭނުންފުޅުވާ ގޮތްގޮތަށް ނޫންތޯ ހުރިހައި ކަމެއްދަނީ. ނުވާނެހައި ކަންކަމުގެ ވާހަކައިން އިތުރުފުޅު ހެއްދެވުމުގެ އޮތީ ކޮންބޭނުންފުޅެއްތޯ. ދޮންމަނިކު ކުޑައިކޮށް ފޫހިވެގެން އެތަނުން ދާން ހިރިލިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް . ދޮންމަނިކު މަޑުކުރަން އަމީންދީދީ ވިދާޅުވީމަ ، ކުރިޔަށް އެޅިފައި ފަހަތަށް އަޅައި ، ހިތާދެކޮޅަށް މަޑުކޮށްލިއެވެ.
ކުޑައިރުކޮޅަކުން ، ހުޅުލެއާ ދިމާލުން މަތިން އަޑެއް އިވެން ފަށައިފިއެވެ. ދޮންމަނިކަށް ގޮވައިލައްވާފައި އަމީންދީދީ ވިދާޅުވިއެވެ. ބަލަ ދޮންމަނިކާ ! އެއިވެނީ ބޯޓު އަންނަ އަޑޭ.
ނާންނާނެ ! ވަރަށް ޔަޤީންކަމާއެކު ދޮންމަނިކު ދެންނެވިއެވެ. ބޯޓުގެ އަޑު މަޑުމަޑުން ގަދަވަމުންގޮސް ، ގައިމުވެސް ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ، މަތިން އެބަ އަންނަކަން ޔަޤީންވާ ވަރަށް އަޑުފައްގަނޑު ގަދަވެއްޖެއެވެ. އަނެއްކާވެސް ދޮންމަނިކަށް ގޮވައިލައްވާފައި އަމީންދީދީ ވިދާޅުވިއެވެ. ބަލަ ދޮންމަނިކާ ! ބޯޓު އެއޮއް ފެންނަނީއޭ. އަޑެއްވެސް ނީވޭ އުތަ. ނާ ! އަޑެއްވާ އެބަ އިވޭ. އެކަމަކު މަނިއްޕުޅު ތިޔަވިދާޅުވާ ބޯޓެއް ނާންނާނެ.
ބޯޓު އައިސް ދުރުން ފެންނަވަރު ވެއްޖެއެވެ. ބޯޓާ ދިމާލަށް އިނގިލިފުޅުން އިޝާރާތް ކޮށްލައްވާފައި އަމީންދީދީ ، ދޮންމަނިކަށް ވިދާޅުވިއެވެ. ބަލަ ދޮންމަނިކާ ! ބޯޓު އެއޮއް ފެންނަނީ ނޫންތަ. ނުފެންނާނެ ! ދޮނންމަނިކު ވަރަށް ފޫހިވެފައި ހުރެ ދެންނެވިއެވެ. ކުޑައިރުކޮޅަކުން ހަމަލޮލަށް ފެންނަ ހިސާބަށް ، ދޫނިދޫއާ ދިމާލުން ބޯޓު އެހެރަގެން އަންނަނީއެވެ. މާލެއާ ދިމާލަށެވެ. ބޯޓު އަންނަތަން ފެނުމުން ، ޚާއްޞަކޮށް ކުރިން ބޯޓެއް އަންނަތަން ނުފެނިތިބި އެތައްބަޔަކު އަނގައިން ސޮނިފައިބާ ، ހައިރާންވެފައި ތިއްބެވެ. ޅަފުރައިގެ ކުދިންތައް އުފަލުން ފުމެ މަޖާކުރަމުން ގެންދެއެވެ. އިރުކޮޅަކުން ، ބޯޓު އައިސް ، މޫދަށް ޖައްސައިފިއެވެ. މުޅިތަނަށް ރާޅުބާނިތަކެއް ފެތުރި ހަލަބޮލިކަން އިތުރުވިއެވެ.
ދޮންމަނިކަށް ގޮވައިލައްވާފައި ، ކުޑައިކޮށް ހިތްޕުޅު ހަމަޖެހިވަޑައިނުގަންނަވާ ގޮތަކަށް އަމީންދީދީ ވިދާޅުވިއެވެ. ދޮންމަނިކުމެން ޤަބޫލުކުރާ އެއްކަމެއްވެސް ، ގޭގެ ހަތަރުފާރުން ބޭރަކުން ނުފެންނާނެދޯ. ގަމާރަސް ތީދެން ތަންކޮޅެއް ބޮޑުވަރެއްނު. ބޯޓު އައިސް އެއޮއް ޖެއްސީއެވެ. އަދިވެސް ހަމަ ޤަބޫލެއް ނުކުރެވޭ ހެއްޔެވެ. އަމީންދީދީގެ މިސުއާލަށް ހަރުއަޑުން ދޮންމަނިކު ޖަވާބުދީ އަޅާ އިތިކޮށް ، އަތިރީގެޔާ ދިމާލަށް ދުއްވައިގަތެވެ. ދޮންމަނިކު ގޮވައިލިއެވެ.
" ފެނުނަސް ޤަބޫލެއް ނުކުރާނަން "
